Wyspy Kurylskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
bł. tłumaczenie
poprawa nazw
Linia 24:
[[Plik:213 1393 Ebeko ozero Lenya.jpg|thumb|Krater wulkaniczny na wyspie Paramuszyr]]
[[Plik:Kunashir01.JPG|thumb|Wyspa Kunaszyr (w dali) widziana z gór japońskiego półwyspu Shiretoko]]
'''Kuryle''', '''Wyspy Kurylskie'''{{r|KSNG}} ([[język japoński|jap.]] クリル列島 – ''Kuriru Rettō'' albo 千島列島 – ''Chishima Rettō'': Archipelag Tysiąca Wysp, [[język rosyjski|ros.]] Курильские острова) – [[archipelag]] [[Wyspa wulkaniczna|wysp wulkanicznych]] na [[Ocean Spokojny|Oceanie Spokojnym]], pierwotnie zamieszkany przez [[Ajnowie|Ainów]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.cnngo.com/tokyo/life/medvedev-kuril-trip-gives-japan-another-island-headache-576779| tytuł = Medvedev’s Kuril trip gives Japan another island headache| data dostępu = 7 listopada 2010 |opublikowany = cnngo.com|język = en}}</ref>. Położony między japońską wyspą [[Hokkaido]] a półwyspem [[Kamczatka]]. Składa się z ponad 30 większych i wielu mniejszych wysp. Ogólna powierzchnia ok. 10,5 tys. km². Wchodzą w skład [[obwód sachaliński|obwodu sachalińskiego]] [[Rosja|Federacji Rosyjskiej]], południowa część archipelagu jest przedmiotem sporu prawnego pomiędzy [[Japonia|Japonią]] a [[Rosja|Rosją]]. Rosja proponowała w latach: 1956, 2004 i 2006, oddanie Japonii dwóch (miniwyspy grupyMałaja Habomai,Kurilskaja Shikotangriada i wyspa Szykotan) z czterech spornych wysp, jednak Japonia nie przyjęła oferty<ref>{{cytuj stronę|url=http://wiadomosci.onet.pl/swiat/spor-sie-zaostrza-rosja-to-jest-nasza-ziemia,1,3765940,wiadomosc.html|tytuł=Spór się zaostrza. Rosja: to jest nasza ziemia|opublikowany = onet.pl|język=pl|data dostępu=4 listopada 2010}}</ref><ref name="atimes.com" />.
 
== Geografia ==
Linia 61:
W lutym 1945 roku na [[Konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]] przywódcy koalicji antyhitlerowskiej zaplanowali, że ZSRR zaatakuje Japonię, pomagając w ten sposób Amerykanom i odzyska Wyspy Kurylskie<ref>„The Yalta Agreement, signed by the United States, Great Britain and the Soviet Union, stated: The leaders of the three great powers – the Soviet Union, the United States of America and Great Britain – have agreed that in two or three months after Germany has surrendered and the war in Europe is terminated, the Soviet Union shall enter into war against Japan on the side of the Allies on condition that: [....] 2. The former rights of Russia violated by the treacherous attack of Japan in 1904 shall be restored, viz.: (a) The southern part of Sakhalin as well as the islands adjacent to it shall be returned to the Soviet Union; [....] 3. The Kurile Islands shall be handed over to the Soviet Union” – źródło: [[:en:Kuril Islands dispute|Kuril Islands dispute]] [dostęp 3 listopada 2010].</ref>.
 
W sierpniu 1945 roku ZSRR, wywiązując się z umowy zawartej na [[Konferencja poczdamska|konferencji poczdamskiej]], zaatakował siły japońskie w [[Mandżuria|Mandżurii]], na [[Sachalin]]ie i Kurylach, zajmując do 5 września (a więc 3 dni po podpisaniu przez Japonię aktu bezwarunkowej kapitulacji) cały archipelag. W okresie wojny wyspy były zamieszkałe przez ok. 17 tys. obywateli Japonii; ci, którym nie udało się uciec przez wkroczeniem [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], zostali wywiezieni na roboty przymusowe na [[Syberia|Syberię]] i do [[Azja Środkowa|Azji Środkowej]]<ref name="atimes.com">{{cytuj stronę|url=http://www.atimes.com/atimes/Japan/FK25Dh01.html|tytuł=The convoluted case of the coveted Kurils|opublikowany=atimes.com|język=en|data dostępu=3 listopada 2010}}</ref>. Na [[Konferencja w San Francisco|Konferencji w San Francisco]] w [[1951]] roku Japonia zrzekła się swych praw do Wysp Kurylskich. Dokument ten, zdaniem strony japońskiej, nie dotyczył jednak wysp [[Iturup]], [[Kunaszyr]], [[Szykotan]] anii grupy wysepekwysp zwanej [[HabomaiMałaja Kurilskaja griada]] (jap. odpowiednio: ''Etorofu, Kunashiri, Shikotan, Habomai''). Spór wynika z rozbieżności w interpretacji pojęcia „Kuryle” oraz traktatów podpisanych w przeszłości. Japonia uważa, że powyższe cztery wyspy nie należą do archipelagu i nazywa je „Terytoriami Północnymi”; Rosja nazywa je „Kurylami Południowymi”<ref name="straittimes.com">{{cytuj stronę| url = http://www.straitstimes.com/Breaking%2BNews/World/Story/STIStory_400993.html| tytuł = Japan slammed over islands | data dostępu = 4 listopada 2010 |opublikowany = straitstimes.com|język = en}}</ref>.
 
Traktat pokojowy z San Francisco, podpisany przez Japonię z 49 państwami 8 września 1951 [w tym z USA, ale bez ZSRR] nie zawiera takiego zastrzeżenia i nie różnicuje w żadnym miejscu tych wysp, choć już od 6 lat były one włączone do ZSRR. Traktat stwierdza:
Linia 73:
W 2005 roku [[Parlament Europejski]] uchwalił oficjalną rezolucję, w której zarekomendował zwrot Japonii spornych terytoriów<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P6-TA-2005-0297+0+DOC+XML+V0//EN|tytuł=European Parliament resolution on relations between the EU, China and Taiwan and security in the Far East, 7 July 2005, Strasbourg|opublikowany=europa.eu|język=en|data dostępu=3 listopada 2010}}</ref>.
 
W 2006 roku prezydent Rosji [[Władimir Putin]] zadeklarował chęć przekazania Japonii wyspy Szykotan (225 km²) i wysepekwysp Małaja Kurilskaja Habomaigriada (łącznie ok. 6% spornego terytorium). Japoński premier [[Jun'ichirō Koizumi]] odrzucił tę ofertę, domagając się przekazania wszystkich czterech wysp<ref name="atimes.com" /> (gotowość zwrotu wysp Szykotan i HabomaiMałaja Kurilskaja griada Japonii ZSRR wyraził już w [[1956]] roku, tj. w chwili nawiązywania stosunków dyplomatycznych po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.rp.pl/artykul/557768.html|tytuł=Prezydent na Kurylach|opublikowany=rp.pl|język=pl|data=2010-11-01|data dostępu=26 kwietnia 2011}}</ref>). Jest to największy problem w stosunkach rosyjsko-japońskich, który sprawił, że [[Rosja]] i [[Japonia]] nie podpisały traktatu pokojowego.
 
W maju 2009 roku przyjęta została uchwała japońskiej [[Izba Reprezentantów (Japonia)|Izby Reprezentantów]], nazywająca Terytoria Północne „integralną częścią Japonii”; w lipcu 2009 roku podobna uchwała przyjęta została jednogłośnie przez japońską [[Izba Radców|Izbę Radców]] (izbę wyższą parlamentu japońskiego)<ref name="straittimes.com" />.