Juliusz Kunitzer: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków do ujedn. i przek. -linki do lat -podwójne spacje, WP:SK, red
AusLodz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 33:
Juliusz Kunitzer nie posiadał formalnego wykształcenia ani ogólnego, ani zawodowego. Wstępną naukę pobierał w domu, następnie wykształcenie zawodowe zdobywał w drodze stałego samokształcenia i praktyk zawodowych. Gdy Hentschel uruchomił w Warszawie skład handlowy swoich towarów zdobył tam doświadczenie handlowe zakończone awansem na jego kierownika składu. Pobyt w Warszawie wykorzystał też dla poszerzenia swojej wiedzy w zakresie wielu dziedzin życia gospodarczego i społecznego. Ponoć miał odbyć praktykę w zakresie mechanizacji procesów wytwórczych w znanej warszawskiej fabryce metalowej braci Evans (późniejsze zakłady [[Lilpop, Rau i Loewenstein]]).
 
=== Działalność w Łodzigospodarcza ===
Około roku 1879 wycofał się z interesu i zainwestował w budowę [[przędzalnia|przędzalni]] oraz [[tkalnia|tkalni]] [[Bawełna (włókno)|bawełny]] we wsi [[Widzew]] pod Łodzią nad rzeką [[Jasień (dopływ Neru)|Jasień]]. W latach 80. założył spółkę z [[Juliusz Heinzel|Juliuszem Heinzlem]], jednym z najpotężniejszych przemysłowców łódzkich, co zaowocowało znaczną rozbudową zakładów, które w 1889 roku przekształcono w „Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych Heinzel i Kunitzer”. Zakłady zatrudniały na początku [[XX wiek|XX]] wieku ok. 3 tysięcy robotników. „Heinzel i Kunitzer” przekształciło Widzew w podmiejską, przemysłową [[Łódź#Podział administracyjny|dzielnicę Łodzi]]. Wzniesiono tu kolonię 150 drewnianych domów robotniczych zwanych ''domami kunitzerowskimi''{{r|zabytki.lodz}}.
 
Kunitzer był aktywnym działaczem przemysłowymgospodarczym i społecznikiem. Przez wiele lat zajmował stanowisko prezesa Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności. Był organizatorem wizyty [[Henryk Sienkiewicz|H. Sienkiewicza]] w Łodzi w styczniu 1904 roku<ref>„Łódź w Ilustracji”, 26 X 1924, nr 10, s. 1 (w gronie członków Tow. Śpiewaczego „Lutnia” podczas wizyty H. Sienkiewicza w Łodzi w dn. 3 stycznia 1904 r.)</ref>. Był głównym inicjatorem uruchomienia miejskiej i podmiejskiej [[Tramwaje w Łodzi|komunikacji tramwajowej w Łodzi]] (od razu elektrycznej) doprowadzając do powstania spółek akcyjnych [[Kolej Elektryczna Łódzka]] (KEŁ; tramwaje miejskie) i [[Łódzkie Wąskotorowe Elektryczne Koleje Dojazdowe]] (ŁWEKD; tramwaje podmiejskie). Zasiadał w Radzie Nadzorczej [[Bank Handlowy w Łodzi|Banku Handlowego w Łodzi]]. W 1897 roku zorganizował [[konsorcjum]] węglowe „Kunitzer and Co.” zaopatrujące Łódź w śląski [[Węgle kopalne|węgiel]]. Był współzałożycielem konsorcjum eksploatacji i przeróbki rud żelaza w [[Gubernia ołoniecka|guberni ołonieckiej]].
 
=== Działalność społeczna ===
Tragiczną kwestią w działalności J. Kunitzera był rozziew pomiędzy postrzeganiem jego przez "ulicę" (por. pod rozdz. "czarna legenda") a podejmowanymi przez Niego inicjatywami o charakterze społeczno-charytatywnym.
 
W 1890 r. z jego inicjatywy, z okazji przekształcenia "Widzewskiej Manufaktury" w towarzystwo akcyjne "Heinzel i Kunitzer", finansowanie zakładowej Kasy Chorych zostało w całości przejęte przez Fabrykę<ref>''Piękny czyn''; '''[w:]''' "Dziennik Łódzki", 1890, nr 220, s. ....</ref>. Ponadto fundusz Kasy był zasilany nakładanymi na robotników karami porządkowymi. Pełne finansowanie Kasy było ewenementem nie tylko w Łodzi. Zasadą w innych fabrykach było raczej dopłacanie do składek robotników na Kasy.
 
Przez wiele lat był najpierw wiceprezesem (1894-1895) a następnie prezesem Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności (wrzesień 1895 - do śmierci); również jego członek honorowy<ref>Sosnowska Joanna, Działalność...</ref>.
 
Był organizatorem wizyty [[Henryk Sienkiewicz|H. Sienkiewicza]] w Łodzi w styczniu 1904 roku<ref>„Łódź w Ilustracji”, 26 X 1924, nr 10, s. 1 (w gronie członków Tow. Śpiewaczego „Lutnia” podczas wizyty H. Sienkiewicza w Łodzi w dn. 3 stycznia 1904 r.)</ref>.
=== Śmierć ===
W trakcie [[Rewolucja 1905 roku|Rewolucji 1905 roku]], zrywu społeczno-narodowego, Kunitzer bezwzględnie traktował strajkujących robotników. Według relacji [[Franciszek Joachimiak|Franciszka Joachimiaka]], fabrykant wezwał do zakładu wojsko, które bronią zmusiło pracowników do pracy{{r|karta}}. Kilka miesięcy później Kunitzer został ciężko ranny w tramwaju przez dwóch członków [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]] – Adolfa Szulca i Stefana Jędrasa{{r|kalendarium}} na ul. Piotrkowskiej przy ul. Nawrot i zmarł po 20 minutach przed udzieleniem mu jakiejkolwiek pomocy.
Linia 82 ⟶ 91:
 
== Bibliografia ==
; publikacje
* Pełka Bogdan, ''Kunitzer Karol Juliusz''; '''[w:]''' Polski Słownik Biograficzny, t. 16, z. 68, Wrocław '''1971'''.
* Pytlas Stefan, Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1864-1914. Łódź '''1994'''.
* Badziak Kazimierz, Juliusz Kunitzer - symbol Łodzi wielonarodowościowej i wielkoprzemysłowej. [w:] ''Polacy, Niemcy, Żydzi. Sąsiedzi dalecy i bliscy''. Pod red. Pawła Samusia; Łódź '''1997''', ss. 192–228.
* Waingertner Przemysław, ''Kunitzer – król Widzewa''; [w:] "Dziennik Łódzki", 27-28 IX 2008, s. 22.
* Sosnowska Joanna, ''Działalność socjalna i opiekuńczo-wychowawcza Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności (1885 - 1940)''. Łódź '''2011'''.
 
; prasa i periodyki
* ''Piękny czyn'' [Juliusza Kunitzera]; '''[w:]''' "Dziennik Łódzki", '''1890''', nr 220, s. ....
* Waingertner Przemysław, ''Kunitzer – król Widzewa''; '''[w:]''' "Dziennik Łódzki", 27-28 IX '''2008''', s. 22.
 
{{DEFAULTSORT:Kunitzer, Juliusz}}