Lebiodka syryjska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
inny przypis
m drobne redakcyjne
Linia 30:
 
== Udział w kulturze ==
* Wszyscy badacze [[Rośliny biblijne|roślin biblijnych]] są zgodni, że lebiodka syryjska to biblijny hyzop, którego Izraelici używali podczas pierwszej [[Pascha (święto w judaizmie)|Paschy]]. Opisane to jest w ''[[Księga Wyjścia|Księdze Wyjścia]]'' (12,22): „''Weźcie gałązkę hizopu i zanurzcie ją we krwi, która jest w naczyniu, i krwią z naczynia skropcie próg i oba odrzwia''”. Rozpowszechniła się natomiast błędna opinia, że biblijny hyzop to roślina zwana [[hyzop lekarski|hyzopem lekarskim]] (od hyzopu właśnie nadano jej nazwę). Stało się to za sprawą błędnego przetłumaczenia w [[Septuaginta|Septuagincie]] hebrajskiego słowa ''esovesow'' (אזוב מצוי). O tym, że nie mogła to być roślina zwana hyzopem lekarskim świadczy fakt, że roślina ta nigdy nie występowała ani w Egipcie, ani na [[Ziemia Święta|Ziemi Świętej]]<ref name=rb/>. W pierwszej ''[[1 Księga Królewska|Księdze Królewskiej]]'' (5,13) jest werset dotyczący [[Salomon (król Izraela)|Salomona]]: "''Rozprawiał też o drzewach; od cedrów na Libanie, aż do hizopu rosnącego na murze''". Hyzop lekarski nigdy nie rośnie na murze, lebiodka syryjska – często. W ''[[Biblia|Biblii]]'' słowo hyzop wymienione jest 12 razy<ref name=israel/>.
* Hyzop wraz z [[Cedr libański|cedrem]] używane były przez Izraelitów w ceremonialnym oczyszczaniu przez kapłanów z [[trąd]]u (gdy stwierdzili oni, że chory wyzdrowiał) (''[[Księga Kapłańska]] 14,1-32''). Cedr symbolizował dumę i pychę, hyzop poniżenie (jako roślinka, która rosła na kamienistych ścieżkach i każdy mógł ją zdeptać). Użycie tych dwu roślin do oczyszczenia miało oznaczać, że ozdrowiały z trądu nigdy więcej nie będzie już dumny jak cedr, lecz pokorny, jak hyzop<ref name=rb/>.
* Hyzopu używano także do oczyszczania domów (''[[Księga Kapłańska|Kpł 14,33-35]]'') oraz zmywania win, zarówno w [[Stary Testament|Starym Testamencie]] (''[[Księga Liczb|Lb 19,6]]''), jak i w [[Nowy Testament|Nowym Testamencie]] (''[[List do Hebrajczyków|Hbr 9,19]]'')<ref name=rb/>.
* Gałązki hyzopu nasycone octem podano do picia [[Jezus Chrystus|Jezusowi]] na krzyżu (''[[Ewangelia Jana]] 19,29'')<ref name=israel/>. Silnie owłosione pędy lebiodki syryjskiej dobrze zatrzymują wodę, używane były jako [[Kropidło (przyrząd liturgiczny)|kropidło]]<ref name=rb/>. Wprawdzie w polskim tłumaczeniu ewangelii jest opis, że ocet podano „na włóczni”, jest to jednak błąd kopisty lub tłumacza.
* Obecnie lebiodki syryjskiej jako hyzopu nadal używają [[Samarytanie]] podczas ofiary paschalnej<ref name=rb/>.
* Lebiodkę syryjską znaleziono w nagrobnych girlandach w wykopaliskach egipskich z okresu grecko-rzymskiego<ref name=rb/>.