Maciej Habsburg: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{Władca-Święte Cesarstwo Rzymskie 2}} zamieniam na {{Święci Cesarze Rzymscy}} |
poprawa linków do przek., WP:SK, szablon |
||
Linia 31:
| dzieci =
| rodzeństwo =
| odznaczenia = {{order|OZR|A}}
| commons = Category:Matthias, Holy Roman Emperor
| source =
| quote =
}}
'''Maciej Habsburg''' (ur. [[24 lutego]] [[1557]] w [[Wiedeń|Wiedniu]], zm. [[20 marca]] [[1619]] w Wiedniu) — [[władcy Węgier|król Węgier i Chorwacji]] (jako '''Maciej II''') oraz [[władcy Austrii|arcyksiążę Austrii]] w latach 1608–1619, [[władcy Czech|Czech]] w latach 1611–1619, [[Święty Cesarz Rzymski|cesarz]] w latach 1612–1619 z dynastii [[Habsburgowie|Habsburgów]].
Syn cesarza [[Maksymilian II Habsburg|Maksymiliana II Habsburga]]. Brat cesarza [[Rudolf II Habsburg|Rudolfa II]] i [[Namiestnicy Niderlandów Habsburskich|namiestników hiszpańskich Niderlandów]] [[Ernest Habsburg|Ernesta]] i [[Albrecht VII Habsburg|Albrechta VII]] oraz [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego]] [[Maksymilian III Habsburg|Maksymiliana III]].
▲'''Maciej Habsburg''' (ur. [[24 lutego]] [[1557]] w [[Wiedeń|Wiedniu]], zm. [[20 marca]] [[1619]] w Wiedniu) — [[władcy Węgier|król Węgier i Chorwacji]] (jako '''Maciej II''') oraz [[władcy Austrii|arcyksiążę Austrii]] w latach 1608–1619, [[władcy Czech|Czech]] w latach 1611–1619, [[Święty Cesarz Rzymski|cesarz]] w latach 1612–1619 z dynastii [[Habsburgowie|Habsburgów]].
▲Syn cesarza [[Maksymilian II Habsburg|Maksymiliana II Habsburga]]. Brat cesarza [[Rudolf II Habsburg|Rudolfa II]] i [[Namiestnicy Niderlandów Habsburskich|namiestników hiszpańskich Niderlandów]] [[Ernest Habsburg|Ernesta]] i [[Albrecht VII Habsburg|Albrechta VII]] oraz [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego]] [[Maksymilian III Habsburg|Maksymiliana III]].
W 1593 roku jego starszy brat, cesarz Rudolf II Habsburg mianował go gubernatorem [[Austria|Austrii]]. Maciej Habsburg przy tej okazji poznał biskupa Wiednia, późniejszego kardynała [[Melchior Klesl|Melchiora Klesla]], i który w później został jego głównym doradcą. W obliczu postępującej choroby psychicznej Rudolfa II, 25 kwietnia 1606 roku zjazd rodziny Habsburgów zadecydował o przekazaniu Maciejowi władzy na Węgrzech. W czerwcu 1606 zawarł ugodę z opozycją węgierską, na mocy której zgodził się przestrzegać na Węgrzech wolności religijnej i przywilejów szlacheckich, a księciem Siedmiogrodu mianował [[Stefan Bocskay|Stefana Bocksayego]]. Tym sposobem uspokoił sytuację w kraju i zakończył trwającą od 1604 roku uciążliwą [[Powstanie Bocskayego|rebelię magnacką]]. Królem Węgier został oficjalnie 2 lata później. 11 listopada 1606 roku podpisał z [[Imperium osmańskie|Turkami Osmańskimi]] kompromisowy pokój w [[Zsitvatörök]], który nie dawał Habsburgom nowych nabytków terytorialnych, ale zwalniał ich z trybutu na rzecz sułtana. Tym samym zakończył wieloletnią [[III wojna austriacko-turecka|wojnę z Turkami]] na Węgrzech. Ponieważ Rudolf II nie chciał zgodzić się na takie warunki traktatu, Maciej porozumiał się ze stanami austriackimi i odsunął brata od władzy. W czerwcu 1608 roku bracia zawarli ugodę w [[Lieben]], na mocy której Maciej otrzymał władzę w Austrii i na [[Morawy|Morawach]], a ponadto koronował się oficjalnie na króla Węgier.
[[Elekcja cesarska|Cesarzem]] został po śmierci brata w 1612 roku. W swoich rządach opierał się na poradach Klesla, którego w 1611 roku postawił na czele swojej Tajnej Rady, czyli kolegium doradców. Początkowo starał się łagodzić spory religijne tak w Niemczech, jak i w krajach dziedzicznych jednak dążenie do wzmocnienia władzy monarszej w krajach dziedzicznych wywołało zdecydowany opór szlachty, a zniechęcony Maciej w końcu przestał wysłuchiwać skarg protestantów. W ten sposób jego rządy pogłębiły antagonizmy wyznaniowe w krajach habsburskich i doprowadziły do [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]], której bezpośrednią przyczyną była [[defenestracja praska]], do której doszło w [[Praga|praskim]] [[Zamek na Hradczanach|zamku na Hradczanach]]. W marcu 1617 roku zawarł porozumienie z pozostałymi członkami rodziny Habsburgów (w tym królem hiszpańskim [[Filip III Habsburg|Filipem III]]), w wyniku którego następcą Macieja został jego kuzyn, fanatyczny katolik, książę [[Styria|Styrii]] [[Ferdynand II Habsburg|Ferdynand]]. W 1617 roku oddał realną władzę na rzecz Ferdynanda w Czechach, a rok później na Węgrzech. Do śmierci pozostał [[Święte Cesarstwo Rzymskie|cesarzem]] i władcą Austrii.
Maciej razem ze swoją żoną ufundowali w Wiedniu [[Kościół Kapucynów w Wiedniu|Kościół Kapucynów]] wraz z Kryptą Cesarską, gdzie chcieli być pochowani, a która została później rozbudowana i stała się rodową nekropolią [[Habsburgowie|Habsburgów]].
Linia 68:
[[Maria Burgundzka]]<br />(1457-1482)
|colspan="3"|
król Hiszpanii i Aragonii<br />[[Ferdynand Aragoński|Ferdynand II Katolicki]]<br />(1452-1516)<br />
∞1469<br />
[[Izabela I Kastylijska|Izabela I Katolicka]]<br />(1451-1504)
|colspan="1"|
[[Ferdynand Aviz, książę Viseu|Ferdynand Aviz]]<br />(1433-1470)<br />
Linia 117:
* Z. Wójcik, ''Historia powszechna XVI-XVII wieku'', PWN, Warszawa 2001. ISBN 83-01-12920-4
{{Władca-Węgry|urząd=król Węgier, Chorwacji i książę wschodnioniemiecki|lata=[[1611]]–[[1618]]
{{Władca-Czechy|urząd=król Czech|lata=[[1611]]–[[1617]]|poprzednik=[[Rudolf II Habsburg]]|następca=[[Ferdynand II Habsburg]]}}
{{Władca-Niemcy||urząd=król Niemiec|lata=[[1612]]-[[1619]]|poprzednik=[[Rudolf II Habsburg]]|następca=[[Ferdynand II Habsburg]]}}
| |||