TeX: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodanie szablonu nawigującego
Micpol (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, poprawa linków
Linia 1:
[[Plik:TeX logo.svg|thumb|[[Logo (znak graficzny)|Logo]] TeX-a]]
'''TeX''' (wymowa [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|IPA]]: {{IPA|/tɛx/}} jak [[język grecki|gr.]]) – komputerowy system profesjonalnego [[skład tekstu|składu drukarskiego]], obejmujący zarówno dedykowanyspecjalny [[język programowania|język]], jak i kompilator przygotowujący pliki w formatach wymaganych przez urządzenia graficzne ([[drukarka|drukarki]], [[naświetlarka|naświetlarki]]).
 
Szczególnie często używa się go przy składaniu tekstów naukowych (np. matematycznych), ponieważ umożliwia budowanie dość złożonych wyrażeń, w tym skomplikowanych wzorów matematycznych. Nie mniej ważny jest szeroki zakres dostępnych gotowych pakietów poleceń rozwiązujących mniej lub bardziej typowe problemy związane z tworzeniem publikacji, są to np. automatyczne numerowanie równań, tworzenie [[skorowidz]]ów, tabel, spisu skrótów, wstawianie prostych ilustracji.
Linia 29:
 
We współczesnych dystrybucjach oprócz programu TeX dostępne są jego rozszerzone wersje, z których część jest nadal rozwijana. Najpopularniejsze z nich to:
* [[pdfTeX]] – rozszerzenie pozwalające tworzyć bezpośrednio pliki w formacie [[Portable Document Format|PDF]];
* [[eTeX]] – rozszerzenie o nowe polecenia ułatwiające pisanie makr oraz umożliwiające skład dwukierunkowego tekstu
* [[XeTeX]] – wariant umożliwiający korzystanie ze standardu Unicode oraz fontów komputerowych we współczesnych formatach, takich jak [[OpenType]] oraz [[AAT (fonty)|AAT]].
Linia 38:
Jednymi z głównych zalet systemu są: dostępność [[kod źródłowy|plików źródłowych]] oprogramowania, przenośność na dowolną platformę sprzętową/systemową (co daje m.in. identyczny efekt pracy na dowolnym komputerze) i stabilność działania. Do szybkiego wzrostu popularności TeX-a w publikacjach naukowych przyczynił się fakt, że praktycznie wszystkie prestiżowe wydawnictwa i czasopisma z zakresu nauk ścisłych przyjmują do publikacji teksty zapisane w TeX-u, a nawet udostępniają własne szablony, pozwalające nadawać publikacji wygląd zgodny z przyjętym w danym czasopiśmie czy wydawnictwie (np. w fizyce pozycję ''de facto'' standardu uzyskał opracowany na potrzeby wydawnictw American Physical Society [http://authors.aps.org/revtex4/ RevTeX4]). Szablony te z reguły oparte są na formacie TeX-a zwanym [[LaTeX|LaTeX2e]].
 
Ponieważ TeX jest wolnym oprogramowaniem, to choć jego rozwój został zatrzymany, powstały programy bazujące na oryginalnym kodzie, rozszerzające możliwości systemu, np. o możliwość włączania grafiki w różnych formatach, generowanie plików [[Portable Document Format|PDF]], [[PostScript|PS]], czy też skład w języku japońskim. Ponadto łatwość tworzenia [[makro|makr]] spowodowała, że dla TeX-a dostępnych jest mnóstwo rozszerzeń ułatwiających pracę, nazywanych formatami. Przykładem takiego zestawu [[makro|makr]] jest '''AMSTeX''', [[LaTeX|'''LaTeX''']] (stworzony przez Leslie Lamporta), '''LaTeX2e''', [[ConTeXt]].
 
Wiele wyrażeń matematycznych, które pojawiają się na [[Wikipedia|Wikipedii]], zostało stworzonych właśnie poprzez TeX-a. Na przykład: