Hawker Hurricane: Różnice pomiędzy wersjami

|uzbrojenie = 8 × [[karabin maszynowy]] Browning kal. 7,7 mm (Mk I, Mk IIA)<br />12 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 (Mk IIB)<br />4 × [[Działko HS.404|działko Hispano-Suiza]] kal. 20 mm, 2 × działko Rolls-Royce B.F. lub Vickers Type S kal. 40 mm i 2 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 (Mk IIC)

|użytkownicy = [[Belgia]], [[Jugosławia]], [[Wielka Brytania]], [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], [[Finlandia]], [[Turcja]], [[Republika Południowej Afryki|RPA]], [[Rumunia]], [[Irlandia]], [[Portugalia]], [[Polska]], [[Kanada]]

Pomimo przewagi Spitfire'aSpitfire’a to właśnie Hurricane, ze względu na prostotę budowy, nieskomplikowany proces technologiczny i łatwiejszą obsługę przez personel naziemny, został w [[1936]] roku skierowany do produkcji.

Większość Hurricane'ówHurricane’ów powstała w wytwórni Hawker Siddeley, następnie w zakładach Gloster Aircraft, a firma Austin Motor Company wyprodukowała tylko 300 maszyn tego typu. W późniejszych latach produkcja została przeniesiona do zakładów Canadian Car & Foundry Corp w [[Kanada|Kanadzie]].

Oblot pierwszego seryjnego myśliwca miał miejsce 12 października 1937 r. Już w grudniu [[1937]] roku samoloty te otrzymał, jako pierwszy w RAF, 111. dywizjon. Napęd pierwszych seryjnych maszyn stanowił silnik [[Rolls-Royce Merlin]] Mk II o mocy startowej 890 KM przy 2850 obr./min na wysokości 0 m oraz mocy maksymalnej 1030 [[Koń mechaniczny|KM]] przy prędkości obrotowej 3000 obr./min na wysokości 5000 m. Uzbrojenie strzeleckie stanowiło osiem [[Karabin maszynowy|karabinów maszynowych]] Browning kalibru .303 (7,7&nbsp;mm). Samoloty pierwszej serii miały stosunkowo prostą konstrukcję, skrzydła i część kadłuba kryte płótnem oraz wyposażone były w dwułopatowe drewniane [[śmigło]] o stałym skoku Watts Z.38 o średnicy 3,43 m. Samoloty nie posiadały opancerzenia, jak i samouszczelniających się zbiorników paliwa. W toku produkcji wprowadzono szereg ulepszeń, nie zmieniając przy tym oznaczenia wersji. I tak, już od 1939 r. zaczęto produkować myśliwce z nieco powiększoną powierzchnią steru kierunku (wprowadzono małą płetwę podkadłubową przed i za kółkiem ogonowym), przeprojektowano przednią część kadłuba, wprowadzono nowe kolektory spalin, zmieniono kształt wiatrochronu, dodając płytę ze szkła kuloodpornego, opancerzono także kokpit, dodając przed pilotem płytę pancerną. Wreszcie, stopniowo, w tym samym roku, zaczęto montować na Hurricane'achHurricane’ach, zarówno w toku bieżącej produkcji, jak i z podczas okresowych remontów, nowe skrzydła o [[Konstrukcja półskorupowa|konstrukcji półskorupowej]] w miejsce metalowych pokrytych płótnem.

Od września 1939 r. zaczęto montować w myśliwcach Hawkera nowe silniki Rolls-Royce Merlin III. Zmianie uległo wreszcie śmigło, gdzie wprowadzono przestawialne (ręcznie) w locie śmigło trzyłopatowe de Havilland Hamilton Type 5/31 o średnicy 3,28 m, a nieco później śmigło o automatycznej zmianie skoku Rotol o średnicy 3,25 m. Przejściowo, od końca 1939 r., stosowano także śmigła Rotol z większym kołpakiem, adaptowanym z myśliwca Spitfire. Od 1940 r. zaczęto wyposażać myśliwce w nowe celowniki odblaskowe typu GM-2. Poprzednio stosowano proste przyrządy celownicze z muszką kołową.

Na początku [[II wojna światowa|II wojny światowej]] [[Royal Air Force|RAF]] posiadał około 500 egzemplarzy samolotów Hurricane Mk I, które stały się podstawowymi maszynami brytyjskiego lotnictwa myśliwskiego podczas [[Kampania francuska 1940|bitwy o Francję]] i [[bitwa o Anglię|bitwy o Anglię]]. Na tym typie samolotu latał pierwszy aliancki as myśliwski, Edgar "Cobber"„Cobber” Kain.

Chociaż Hurricane był mało nowoczesną konstrukcją, to nadal pozostawał bardzo wartościową maszyną, zdolną stawić czoła [[Messerschmitt Bf 109|Messerschmittom Bf 109]], stanowiącym trzon niemieckiego lotnictwa myśliwskiego. Główną zaletą Hurricane'ówHurricane’ów był bardzo dobry silnik marki Rolls-Royce, ten sam który napędzał myśliwiec Supermarine Spitfire. [[Sprężarka]] tej jednostki napędowej pozwalała na osiągnięcie na niższym pułapie większej mocy od silnika Daimler-Benz DB 601 w który wyposażone były Messerschmitty Bf 109, chociaż powyżej 5000 metrów DB 601A-1 miał podobne parametry jak Merlin III i XII.

Podczas bitwy o Anglię skierowano Hurricane'yHurricane’y do walki przeciwko [[Samolot bombowy|bombowcom]], a zadanie walki z myśliwcami wroga powierzono maszynom Spitfire. Dni Hurricane'ówHurricane’ów w roli typowych myśliwców były już jednak policzone. Pod koniec bitwy o Anglię w [[1940]] roku fabryki zbrojeniowe były w stanie dostarczać wystarczającą liczbę Spitfire'ówSpitfire’ów, aby wyposażyć w nie wszystkie dywizjony myśliwskie, dlatego Hurricane'yHurricane’y zaczęto stopniowo przeznaczać do zadań szturmowych. Ponadto po wdrożeniu Spitfire'ówSpitfire’ów do produkcji seryjnej okazało się, że te całkowicie metalowe samoloty mogą być wytwarzane szybciej niż Hurricane'yHurricane’y o konstrukcji mieszanej.

[[Plik:Hawker Hurricane attack bridge in Burma.jpg|thumb|250px|left|250px|Hawker Hurricane Mark IIC podczas ataku na most w [[Mjanma|Birmie]], maj 1944 roku]]

[[Plik:Hawker Hurricane Mark IV.jpg|thumb|250px|left|250px|Hawker Hurricane Mk IV uzbrojony w rakiety RP-3, sierpień 1945 roku]]

[[Plik:Hurricane singapore.jpg|thumb|250px|left|250px|Hawker Hurricane Mk II należący do [[No. 232 Squadron RAF|232. Dywizjonu RAF]] zestrzelony 8 lutego 1942 roku podczas [[Bitwa o Singapur|bitwy o Singapur]]]]

Firma Rolls-Royce cały czas ulepszała swój silnik Merlin i już na początku wojny w 1940 roku rozpoczęto produkcję najnowszego modelu Merlin XX. Nowa jednostka napędowa była wyposażona w dwubiegową sprężarkę, umożliwiającą zmianę prędkości obrotowej (biegu) przez pilota w zależności od pułapu lotu. Na pułapie powyżej 6000 metrów należało przestawić sprężarkę na wyższy bieg i pełne doładowanie ("FS„FS ratio"ratio” – Full Supercharge), a na mniejszych pułapach na wolniejsze obroty średniego doładowania ("MS„MS ratio"ratio” – Moderate Supercharge), dzięki czemu mniejsza moc silnika była potrzebna do jej napędzania. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania znacznie polepszyły się parametry samolotu na wyższym pułapie, umożliwiając osiągnięcie chwilowej mocy silnika na poziomie 1280 KM (954&nbsp;kW).

Chociaż wzrastała produkcja myśliwców Spitfire, postanowiono zainstalować silnik Merlin XX także w samolocie Hurricane. Maszyna została oblatana 11 czerwca 1940 roku, a już w sierpniu weszła do uzbrojenia pod nazwą Hurricane Mk II, później znany jako Mk IIA Seria 1.

Firma Hawker prowadziła badania nad ulepszeniem uzbrojenia strzeleckiego przez wprowadzenie działek. Pierwsze próby polegały na zamontowaniu dwóch działek przeciwlotniczych [[Oerlikon]] kalibru 20&nbsp;mm w gondolach pod skrzydłami, ale ze względu na zbyt małą pojemność magazynków bębnowych zrezygnowano z tego rozwiązania. Kolejną próbę podjęto montując cztery działka [[Działko HS.404|Hispano Mk II]] kalibru 20&nbsp;mm, po dwa pod każdym skrzydłem, ale masa takiego zestawu znacząco obniżała parametry samolotu. Dopiero wprowadzenie silnika Merlin XX zapewniającego odpowiednie osiągi przy obciążeniu czterema działkami umożliwiło utrzymanie produkcji Huricane'aHuricane’a i wprowadzenie nowej wersji maszyny oznaczonej jako '''Hurricane Mark IIA Seria 2''' uzbrojonej w osiem karabinów maszynowych Browning. Ponadto zastosowano nowe śmigło o nieco lepszych parametrach.

Samoloty Hurricane Mk IV były używane podczas walk w Europie do początku 1944 roku, kiedy zastąpiono je nowocześniejszymi [[Hawker Typhoon]]. Powodem wymiany maszyn były zbyt niskie osiągi Hurricane'ówHurricane’ów przy przenoszeniu pocisków rakietowych i związane z tym duże niebezpieczeństwo zestrzelenia przez artylerię przeciwlotniczą wolno latających maszyn.

Dwa samoloty Hurricane Mk V powstały po przebudowie maszyn Mk IV, wyposażonych w silnik Merlin 32 napędzający czterołopatowe śmigło. Ze względu na zastąpienie Hurricane'ówHurricane’ów w roli samolotów szturmowych przez maszyny Hawker Typhoon, produkcję zakończono i wycofano je z linii.

[[Plik:Hawker Hurricane W9182 On CAM Ship.jpg|thumb|250px|Hawker Hurricane o numerze seryjnym W9182 na [[Katapulta startowa samolotu|katapulcie]] jednego ze statków handlowych typu [[Catapult aircraft merchantmanmerchant|CAM ship]]]]

Wersja samolotu Hurricane Mk I wyposażona zarówno w uchwyty do [[Katapulta startowa samolotu|katapulty]], jak i hak do liny hamującej umożliwiający start i lądowanie na [[Merchant aircraft carrier|statkach typu MAC]]. Jednostek tego typu, będących dużymi jednostkami handlowymi wyposażonymi w krótki pokład startowy, używano od października 1941 roku.

=== Kanadyjskie Hurricane'yHurricane’y wersji Mk X do Mk XV ===

* '''Hurricane X''': – 490 egzemplarzy

* '''Hurricane XI''': – 150 egzemplarzy

* '''Hurricane XII''': – 398 egzemplarzy