Wersja z 19:39, 20 maj 2014 edytuj Casfaber (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 30 337 edycji drobne merytoryczne ← poprzednia edycja		Wersja z 04:52, 25 lut 2015 edytuj anuluj edycję Chrumps (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 50 074 edycje m poprawa linków do przek., WP:SK, kat. następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Mercury transit 1.jpg\|thumb\|Tranzyt Merkurego, [[8 listopada]] [[2006]] (blisko środka tarczy słonecznej)]] '''Przejście Merkurego na tle tarczy Słońca''', '''[[Tranzyt (astronomia)\|tranzyt]] Merkurego''' – [[zjawisko astronomiczne]] zachodzące wtedy, kiedy planeta [[Merkury]] znajduje się między [[Ziemia\|Ziemią]] i [[Słońce]]m i jest widoczna na tle tarczy słonecznej. Obserwacje tranzytu umożliwiają wyznaczenie średnicy kątowej planety oraz określenie jej dokładnych współrzędnych na niebie. Tranzyty Merkurego są znacznie częstsze niż [[~~Przejście~~Tranzyt Wenus ~~na tle tarczy Słońca~~\|tranzyty Wenus]] – zdarzają się średnio jedenaście razy w ciągu stulecia. Mogą mieć miejsce około 8 maja (w odstępach 7, 13 lub 33 lat) i około 10 listopada (w odstępach 13 lub 33 lat). W maju Merkury jest bliski swojego [[aphelium]] i ma [[rozmiar kątowy]] 12". W listopadzie jest bliski [[peryhelium]], a jego rozmiar kątowy to 10". Ostatnie trzy tranzyty nastąpiły w latach 1999, 2003 i 2006, następny nastąpi w 2016. Czasami podczas tranzytu tarcza słoneczna bywa jedynie "muśnięta" przez Merkurego. Oznacza to, że w niektórych miejscach na kuli ziemskiej widać pełen tranzyt, a na innych tylko częściowy (bez drugiego i trzeciego kontaktu). Ostatni taki tranzyt miał miejsce 15 listopada 1999. Poprzedni – 28 października 743. Następny nastąpi 11 maja 2391. Zdarza się też, że z niektórych miejsc na Ziemi widać częściowy tranzyt, a z innych nie widać go w ogóle. Ostatni taki miał miejsce 11 maja 1937, poprzedni 21 października 1342, a kolejny nastąpi 13 maja 2608. Pierwszym obserwatorem przejścia Merkurego przed tarczą Słońca był francuski astronom [[Pierre Gassendi]], który prześledził przebieg zjawiska w 1631. W Polsce po raz pierwszy dokonał podobnej obserwacji i dokładnie ją opisał [[Jan Heweliusz]] w 1661. Obserwacja ta była trzecią w historii astronomii.<ref>{{Cytuj książkę\|nazwisko=Pokorny\|imię=Edward\|tytuł=Rodzina Słońca\|wydawca=Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”\|miejsce=Warszawa\|data=1975\|strony=33-34}}</ref>. Podczas przejścia można zaobserwować różne zjawiska optyczne, a do najciekawszych należy tzw. „czarna kropla” == Tranzyt Merkurego w XXI wieku == * 2003 V 7 widoczność w Polsce -– cały * 2006 XI 8 -– niewidoczny * 2016 V 9 -– częściowy * 2019 XI 11 -– początek * 2032 XI 13 -– cały * 2039 XI 7 -– cały * 2049 v 7 -– cały * 2052 XI 9 -– niewidoczny * 2062 V 10 -– początek * 2065 XI 11 -– niewidoczny * 2078 XI 14 -– początek * 2085 XI 7 -– częściowo * 2095 V 8/9 -– początek * 2098 XI 10 -– częściowo<ref>{{Cytuj książkę\|tytuł=Kalendarz astronomiczny na XXI wiek\|wydawca=Prószyński i S-ka SA\|miejsce=Warszawa\|rok=2004\|isbn=83-7255-189-8\|strony=119}}</ref> {{Przypisy}} Linia 30: [[Zaćmienie Słońca]] i jednoczesny tranzyt Merkurego to również rzadkie zjawisko. Najbliższe będzie można zaobserwować [[5 lipca]] 6757 z terenów południowego [[Ocean Spokojny\|Pacyfiku]], zjawisko będzie widoczne także w [[Nowa Zelandia\|Nowej Zelandii]]. == Zobacz też == * [[Tranzyt Wenus\|Przejście Wenus na tle tarczy Słońca]] == Linki zewnętrzne == Linia 39 ⟶ 38: * [http://cybermoon.pl/prze_mercury.html Kalendarz przejść Merkurego na tle tarczy Słońca] {{lang\|pl}} – Obraz i czas zjawisk, dane dla obserwatorów z terenu Polski [[Kategoria:Zdarzenia astronomiczne]]▼ [[Kategoria:Merkury]] ▲[[Kategoria:~~Zdarzenia~~Tranzyty astronomiczne\|Merkury]]

Tranzyt Merkurego: Różnice pomiędzy wersjami