Ahmad Ben Bella: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Khan Tengri przeniósł stronę Ahmed Ben Bella do Ahmad Ben Bella: http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Ben-Bella-Ahmad;3875904.html
red
Linia 1:
{{Polityk infobox
| polityk = AhmedAhmad Ben Bella<br />أحمد بن بلّة
| grafika = [[Plik:Benbella.jpg|240px]]
| opis grafiki =
Linia 18:
| quote = Ahmed Ben Bella
}}
[[Plik:Khider - Lacheraf - Aït Ahmed - Boudiaf - Ben Bella.jpg|thumb|240px|Delegacja głównych przywódców Frontu Wyzwolenia Narodowego (od lewej: [[MohamedMuhammad KhiderChidir]], [[MostefaMustafa Lacherafal-Aszraf]], [[HocineHusajn AïtAjt AhmedAhmad]], [[Mohamed Boudiaf|Muhammad Bu Dijaf]] oraz AhmedAhmad Ben Bella), październik 1956]]
 
'''AhmedAhmad Ben Bella''', ''Ahmad ibn Billa'' ([[język arabski|arab.]] أحمد بن بلّة, (ur. [[25 grudnia]] [[1918]] w [[Maghnijja|Maghnii]], zm. [[11 kwietnia]] [[2012]] w [[Algier]]ze) – pierwszy [[Prezydenci Algierii|prezydent Algierii]], przez wielu uważany za ojca państwa, urodzony w małym miasteczku Maghnia w zachodniej Algierii w [[sufizm|sufickiej]] rodzinie; współtworzyciel [[Front Wyzwolenia Narodowego|Frontu Wyzwolenia Narodowego]]. W latach 1962–1965 był premierem Algierii, a od 1963 do 1965 [[Prezydenci Algierii|prezydentem]].
 
== Życiorys ==
Urodził się w Maghnii na granicy Algierii i MarokoMaroka. Służył w armii francuskiej, po czym w 1947 przystąpił do organizowania grupy algierskich nacjonalistów - Organizacji Specjalnej. Jej celem było zakończenie francuskiego panowania kolonialnego. W 1950 Francuzi aresztowali go, lecz w marcu 1952 uciekł z więzienia i zamieszkał w Kairze, gdzie założył Algierski Narodowy Front Wyzwolenia (FLN). 1 listopada 1954 rozpoczął on wojnę partyzancką przeciwko władzom militarno-administracyjnym Francji. W październiku 1956 na skutek francuskiej interwencji marokański samolot wylądował w Algierze, zmuszając jego pasażerów - AhmedaAhmada Ben Bellę i 5 innych wybitnych przywódców narodowych do podporządkowania się władzom francuskim: zostali aresztowani i zatrzymani we Francji, jednak ich usunięcie spowodowało przejęcie władzy w FLN przez radykałów, przez co wojna partyzancka ciągnęła się jeszcze przez 5 lat. W marcu 1962 francuski prezydent [[Charles de Gaulle]] zwrócił wolność Ben Belli, który podjął rozmowy z francuskim premierem [[Georges Pompidou|Georgesem Pompidou]] w Evian. Zawarto porozumienie w sprawie zawieszenia broni. Algieria stała się niepodległym państwem, zaś armia Francji opuściła jej terytorium. AhmedAhmad Ben Bella objął funkcję premiera Rządu Tymczasowego powstałego we wrześniu 1962. W kwietniu 1963 został wybrany na pierwszego w historii Algierii prezydenta republiki, chociaż musiał mierzyć się z opozycją ze strony przeciwników, którzy podczas internowania Ben Belli byli liderami ruchu nacjonalistycznego.<ref>Alan Palmer, ''Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860'', Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 45</ref>.
 
Rząd Ben Belli dążył do naśladowania socjalistycznych zasad stosowanych w Egipcie [[Gamal Abdel Naser|Gamala AbdelaAbdel Nasera]], algierski prezydent pozostawał jednak podejrzliwy w kwestii interesów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Algierii. Bardziej niż wielu algierskich dowódców wojskowych zachowywał krytyczny stosunek do polityki [[panarabizm]]u. W 1964 został laureatem Leninowskiej Nagrody Pokojowej. 19 czerwca 1965 posiadający faktyczne wpływy polityczne [[Huari Bumedien]] przeprowadził wojskowy i całkowicie bezkrwawy zamach stanu. AhmedAhmad Ben Bella utracił stanowisko i do 1979 przebywał w areszcie domowym w M'Sila w południowo-zachodnich górach Algierii. W grudniu 1978 miała miejsce śmierć Bumediena, po którym to wydarzeniu nowy rząd ograniczył restrykcje wobec Ben Belli, aż w końcu prezydent [[Szadli Bendżedid]] zwolnił z aresztu domowego Ben Bellę. Miało to miejsce w dniu 3 lipca 1979. Ben Bella został po tym akcie zesłany do Francji. Powróćił do kraju po zniesieniu w Algierii systemu monopartyjnego. Został przywódcą Ruchu na rzecz Demokratycznej Algierii (MDA). W wyborach lokalnych w 1990 jego partia została pokonana przez radykalnych islamistów z Islamskiego Frontu Zbawienia (FIS), co doprowadziło do zaniechania przez Ben Bellę planów powrotu do polityki.<ref>Alan Palmer, ''Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860'', Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 46</ref>.
 
Został odznaczony m.in. [[Złota Gwiazda|Medalem "Złotej Gwiazdy"]] [[Bohater Związku Radzieckiego|Bohatera Związku Radzieckiego]], [[Order Lenina|Orderem Lenina]], francuskim [[Krzyż Wojenny (Francja)|Krzyżem Wojennym]] i [[Médaille militaire|Medalem Wojskowym]] oraz [[Republika Południowej Afryki|południowoafrykańskim]] [[Order of the Companions of O. R. Tambo|Orderem Towarzyszy O. R. Tambo]]. Laureat [[Międzynarodowa Leninowska Nagroda Pokoju|Międzynarodowej Leninowskiej Nagrody Pokoju]].
Linia 45:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Ben Bella, AhmedAhmad}}
[[Kategoria:Prezydenci Algierii]]
[[Kategoria:Premierzy Algierii]]