Wikipedia

Uwłaszczenie nomenklatury: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Uwłaszczenie nomenklatury''' – potoczne określenie procesu [[Prywatyzacja|prywatyzacji]] i przejmowania majątku publicznego przez niektórych działaczy [[Nomenklatura (polityka)|nomenklatury]] partyjnej i państwowej, które pojawiło się na fali przemian ustrojowych w 1989 roku w Polsce i innych państwach [[blok wschodni|bloku wschodniego]].
'''Uwłaszczenie nomenklatury''' – potoczne określenie procesu zorganizowanej [[kradzież]]y, [[przywłaszczenie|przywłaszczenia]] poprzez [[Prywatyzacja|prywatyzację]] ([[złodziejska prywatyzacja]]), przejmowanie [[majątek|majątku]] [[Skarb Państwa|Skarbu Państwa]] (można powiedzieć, [[masa upadłościowa|masy upadłościowej]] po Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej). Proces przeprowadzony przez część działaczy etatowych [[PRL|peerelowskiej]] [[Nomenklatura (polityka)|nomenklatury partyjnej, funkcyjnych pracowników PZPR]] (partii będących w [[Sejm PRL|Sejmie PRL]]) i państwowej (m.in. członków [[Organy bezpieczeństwa państwa|organów bezpieczeństwa państwa Polskiej RL]] i [[Siły Zbrojne PRL|SZ PRL]]), które pojawiło się na fali przemian ustrojowych w [[1989]] roku w Polsce i innych krajach [[blok wschodni|bloku wschodniego]]. Konwersja władzy politycznej dotychczasowych elit [[państwo komunistyczne|państw komunistycznych]] na własność ekonomiczną rozpatrywana jest w [[literatura naukowa|literaturze naukowej]] jako proces budowy „[[kapitalizm polityczny|kapitalizmu politycznego]]”<ref>[[Jadwiga Staniszkis]] „Political Capitalism” in Poland, ''East European Politics & Societies'', vol.5 (1), [[1990]].</ref>, którego realny zasięg jest jednak przedmiotem licznych kontrowersji. Początki "uwłaszczenia nomenklatury" identyfikowane są zwykle drugiej połowie [[Lata 80. XX wieku|lat osiemdziesiątych XX w.]] i wiązane z ogłoszeniem tzw. [[Pieriestrojka|pieriestrojki]] w [[ZSRR]], choć niektórzy badacze dostrzegają je jeszcze wcześniej.
 
Konwersja władzy politycznej dotychczasowych elit państw komunistycznych na własność ekonomiczną rozpatrywana jest w literaturze naukowej jako proces budowy „kapitalizmu politycznego”<ref>[[Jadwiga Staniszkis]]: „Political Capitalism” in Poland, ''East European Politics & Societies'', vol.5 (1), 1990.</ref>, którego realny zasięg jest jednak przedmiotem licznych kontrowersji. Początki „uwłaszczenia nomenklatury” identyfikowane są zwykle drugiej połowie lat osiemdziesiątych i wiązane z ogłoszeniem tzw. [[Pieriestrojka|pieriestrojki]] w [[ZSRR]], choć niektórzy badacze dostrzegają je jeszcze wcześniej.
Ten proces kradzieży, [[przekształcenia własnościowe]]go dotyczył również uprzywilejowanej części członków [[NSZZ Solidarność]] lat 80 XX w., akceptowanej przez [[Biuro Polityczne KC PZPR|BP KC PZPR]] i będących [[OZI]] organów bezpieczeństwa państwa PRL.
 
== „[[Uwłaszczenie]]„Uwłaszczenie nomenklatury” w polskim dyskursie politycznym ==
Pojęcie „uwłaszczenia nomenklatury” stało się popularne w [[dyskurs]]ie politycznym i medialnym w Polsce w [[lata 90. XX wieku|latach 90 XX w.]] Zwykle pojawiało się w kontekście krytycznej oceny odnoszących się doń procesów. Można było jednak także znaleźć poglądy sugerujące iż przejęcie przez część działaczy d. [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]] majątku publicznego jest niezbędnym elementem pokojowego charakteru transformacji ustrojowej i zapewni włączenie elit dawnej nomenklatury w proces budowania tak zwanej [[III Rzeczpospolita|III Rzeczypospolitej]].
 
Wśród osób usprawiedliwiających w różnym stopniu proces „uwłaszczenia nomenklatury” jako konieczny było wielu uczestników [[Okrągły Stół (historia Polski)|Okrągłego Stołu]]. Swoje racje przedstawiali oni m.in. na łamach „[[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]]”:
 
: ''„Jeśli ludzie z nomenklatury wejdą do spółek akcyjnych, jeśli staną się jednymi z właścicieli, wówczas będą zainteresowani by tych akcyjnych stowarzyszeń bronić, a system akcyjny niszczy porządek stalinowski.”'' ([[Adam Michnik]] w czerwcu [[1989]], w wywiadzie dla belgradzkiego tygodnika „NIN”).
 
: ''„Chcąc uczynić reformy gospodarcze głębokimi i nieodwracalnymi, warto uwikłać ludzi nomenklatury w działalność gospodarczą tak, by osobiście byli zainteresowani w powodzeniu i trwałości reform. W dodatku, gdyby udało się energię i niewątpliwe zdolności tkwiące w nomenklaturze zaprząc do uruchomienia martwych lub półżywych składników majątku narodowego, mogłoby się to opłacić także materialnie. Nie rozpaczam z powodu zaniżonych wycen majątku przechodzącego w ręce spółek nomenklaturowych. Zawsze można przecież oszacować. Że będzie to forma kredytowania? Będzie. Potraktujmy to jako odprawę nomenklatury, która społeczeństwu służyła, nie zasłużyła się, ale tracąc przywileje zaszczyty czuje się wywłaszczona z dorobku dwóch pokoleń. Opowiadam się za odczepnym.”'' ([[Jerzy Szperkowicz]], ''Uwłaszczać i nie żałować'', „Gazeta Wyborcza” z 25 września 1989 roku; załącznik C).
Linia 21:
* [[Moskiewska pożyczka]]
* [[Transakcja spółka z o.o.]]
 
{{Przypisy}}▼
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/2/2791/ MSWiA – Sprawozdanie z likwidacji majątku byłej PZPR]
 
▲{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:III Rzeczpospolita]]
[[Kategoria:PolitykaGospodarka Polski]]
[[Kategoria:Historia Polski]]
[[Kategoria:Polska w XX wieku]]
[[Kategoria:Historia najnowsza]]
[[Kategoria:Afery w III RP]]
[[Kategoria:Afery w Polsce]]
[[Kategoria:Afery gospodarcze w Polsce]]
[[Kategoria:Afery polityczne w Polsce]]
[[Kategoria:Afery polityczne w Polsce (po 1989)]]
[[Kategoria:Afery polityczne]]
[[Kategoria:Afery]]
[[Kategoria:Przestępstwa w III RP]]
[[Kategoria:Przestępstwa w Polsce]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Uwłaszczenie_nomenklatury”