Franciszek Zabłocki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
|||
Linia 31:
Na dorobek twórczy Franciszka Zabłockiego składają się: wiersze okolicznościowe, [[Oda (literatura)|ody]], [[Bajka|bajki]], listy poetyckie, [[Sielanka|sielanki]], [[Satyra|satyry]], [[poemat]] mitologiczny ''Cztery żywioły'' ([[Zabawy Przyjemne i Pożyteczne]] 1775 i 1777, wydanie osobne 1780).
Zabłocki położył też zasługi dla rozwoju polskiego [[teatr]]u. Napisał ponad 50 komedii, z których najważniejsze to: ''Zabobonnik'' (nagrodzona przez króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] [[Medal Merentibus|Medalem Merentibus]]), ''[[Sarmatyzm (komedia)|Sarmatyzm]]'', ''[[Król w Kraju Rozkoszy]]'', ''Pasterz szalony'', ''Arlekin Mahomet'' i ''[[Fircyk w zalotach]]''.
Tłumaczył z języków francuskiego i angielskiego: sztuki, m.in. ''[[Wesele Figara (Beaumarchais)|Wesele Figara]]'', ale też powieści (''Podrzutek, czyli Historia Toma Dżona'' [[Henry Fielding|Fieldinga]]) i podręczniki historii czy fizyki. Zaadaptował wiele sztuk, głównie z francuskiego, tylko po dwie z niemieckiego i angielskiego. Praktycznie cała jego twórczość to inteligentne przeróbki dzieł autorów zachodnich, takich jak Romagnesi, Legrand, [[Alain-René Lesage|Lesage]], [[Molier]], Mercier, [[William Szekspir|Szekspir]].
Linia 61:
# ''Amfitrio. Komedia we 3 aktach, z Moliera przez...'', wyst. Warszawa 1782, wyd. Warszawa VII 1783, wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, t. 6; poz. 2, t. 2; (według Molière: ''Amphitrion'')
# ''Żółta szlafmyca, albo kolęda na Nowy Rok. Opera w 3 aktach przez...'', Warszawa wiosna 1783, muzyka: Gaetano (K. Majer), wyst. Warszawa 1783; 1 maja 1788 (z muz. Ertiniego); wyd. następne: Wilno 1812 (nakładem A. Żółkowskiego); Wilno 1820; zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, t. 1; poz. 2, t. 1; fragm. aktu 1 sceny 1-2 przedr. L. Bernacki jak wyżej poz. 8, s. 75-80; autograf-brulion: Biblioteka Uniwersytetu Warszwskiego sygn. 204 (dawniej: 4 7/4); inny tytuł: ''Kolęda'', (według: P. A. A. Piis, P. Y. Barré: ''Les Étrennes de Mercure, ou le bonnet magique'').
# ''[[Sarmatyzm (komedia)|Sarmatyzm. Komedia w 5 aktach]]'', powst. 1784 (red. 1), wyst. Warszawa 19 czerwca 1785, wyd. Wilno 1820 (red. 2 z roku 1785; nakładem A. Żółkowskiego); wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, t. 3; poz. 2, t. 1; Lwów (1905) "Biblioteka Powszechna" nr 501; oprac. H. Galle, Warszawa 1909 "Wybór Pisarzów Polskich dla Domu i Szkoły" nr 17, także Warszawa 1914; oprac. P. Lewiczewski, Tarnów 1925; oprac. W. Hahn, Lwów 1926 "Nasza Biblioteka'' nr 11; ''oprac. krytyczne według autografu z roku 1820 L. Bernacki, Kraków (1928) "Biblioteka Narodowa" seria I, nr 115, także wyd. 2 uzup. T. Mikulski, Wrocław (1951), także wyd. 3 Wrocław (1954); oprac. J. Ster, Łódź 1930 "Biblioteka Klasyków Polskich" nr 19; Łódź 1938; Kraków 1945 "Biblioteka Arcydzieł Literatury Polskiej"; oprac. P. Lewiczewski, Kraków 1947; oprac. K. Czachowski, wstęp Z. Libery, Warszawa 1947 "Biblioteka Pisarzy Polskich i Obcych" nr 10, także wyd. 2 Warszawa 1948, także wyd. 3 przejrzane i popr. Warszawa 1951; oprac. R. Taborski, Warszawa 1953 (z ''Małą kroniką życia i twórczości F. Zabłockiego'' przez R. T. i ''Sarmatyzmem na scenie'' przez S. Dąbrowskiego); fragm. aktu 1 sceny 1-2 przedr. L. Bernacki jak wyżej poz. 8, s. 104-112; z istniejących 3 wersji w autografach zachowany jest jedynie autograf Biblioteki Czartoryskich sygn. 2489 (red. 2 z roku 1785, z odmianami wcześniejszymi w przypisach); autografy Biblioteki Narodowej z Cesarskiej Publ. Bibl. Petersb. i Biblioteki Zamoyskich sygn. 208 (dat. 1784) – zniszczone w roku 1944, (według N. Hauteroche: ''Les Nobles de province'')
# ''Sierota. Komedia w 5 aktach'', wyst. Warszawa 8 września 1785, tekst (zdefektowany) w rękopisie Biblioteki Teatrów Warszawskich sygn. 381, fragm. (akty 3-4) w rękopisie Biblioteki Zamoyskich sygn. 770, fragm. aktu 1 scena 1 ogł. L. Bernacki jak wyżej poz. 8, s. 112-114, (według Fiqet de Bocage: ''Orpheline'' – przeróbka z S. Centlivre: ''A Bold Stroke for a Wife'')
# ''Małżonkowie pojednani, czyli przesąd modny. Komedia w 5 aktach, z francuskiego p. de La Chaussée wolne tłumaczenie'', wyst. Warszawa 4 listopada 1785, wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, t. 4; wyd. następne zobacz Wydania zbiorowe poz. 2, t. 2; autograf: Biblioteka Czartoryskich sygn. 1966, autografy: Biblioteka Teatrów Warszawskich sygn. 224 i Biblioteka Narodowa z Cesarskiej Publ. Bibl. Petersb. – zniszczone w roku 1944, (inny tytuł: ''Pojednani małżonkowie''; według P. C. de La Chaussée: ''Le Préjugé à la mode'')
| |||