Junosza (herb szlachecki): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie Potocki a POTOCZKI odmiana herbu zgodnie z opisem w "Rodzina, herbarz szlachty polskiej - Tom 14 - Strona 303" autorzy: Seweryn Uruski (hrabia), ‎Adam Amilkar Kosiński, ‎Aleksander Włodarski; OPIS: "POTOCZKI h. POTOCZKI. Herb — tarcza przedzi
WP:SK, źródła/przypisy, drobne techniczne, drobne merytoryczne, usunąłem nieherbowe nazwiska
Linia 1:
[[Plik:POL COA Junosza.svg|right|200px|Herb]]
 
'''Junosza''' (''Agnus, Baran, Barany, Junoszyc'') – [[polska|polski]] [[herb szlachecki]].
 
== Opis herbu ==
Opis zgodnie z klasycznymi regułami [[blazonowanie|blazonowania]]:
 
W polu czerwonym na kępie zielonej baran srebrny. [[Klejnot herbowy|Klejnot]]: pięć [[pióro|piór]] [[Struś czerwonoskóry|strusich]].
W formie pierwotnej brak kępy, baran ma [[oręż (heraldyka)|oręż]] złoty, zaś w klejnocie samo godło.
 
[[Franciszek Piekosiński]] opierając się na [[Jan Długosz|Długoszu]] i [[Herbarzyk Ambrożego z Nysy|herbarzyku Ambrożego]] przedstawia baranka z głową odwróconą w tył, bez murawy<ref>[http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=229&dirids=1 F.Piekosiński: ''Heraldyka polska wieków średnich'', Kraków, 1899, s.69]</ref>{{r|hpws}}. Niektóre wizerunki herbu przedstawiają barana stojącego nie na swobodnie unoszącej się kępie trawy ale na zielonej podstawie tarczy, wzgórzu lub [[Trójwzgórze|trójwzgórzu]].
 
== Najwcześniejsze wzmianki ==
Linia 14 ⟶ 15:
 
== Pochodzenie herbu i legendy ==
[[Kasper Niesiecki]] w ''Koronie polskiej'' pisał o herbie Junosza, że jego pochodzenie jest sporne, niektórzy uważali go za pochodzącego z [[Niemcy|Niemiec]], inni twierdzili, że jest polski. [[Etymologia]] ludowa wywodzi nazwę herbu z [[język niemiecki|języka niemieckiego]], według niej byłoby to zniekształcone słowo "Jungschaff" lub "Jungxoph" (pol.: "młoda owca").
 
Legenda herbowa podaje, że [[Rycerstwo|rycerz]] Junosza wyjeżdżał z przyjaciółmi na wesele, a podczas wyjazdu radośnie figlował nieopodal orszaku biały [[owca domowa|baran]], co uchodziło za dobrą wróżbę. Orszak wkrótce natknął się na grasujących w okolicy [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]], których Junosza zdołał pokonać. Dowiedziawszy się o większych siłach krzyżackich w pobliżu, podstępnie uprowadził im [[koń|konie]], po czym pokonał także i tę grupę. Na wesele przybył na czas, lecz ubrudzony krwią pobitych Krzyżaków. Na pamiątkę tych zdarzeń, herb Junosza ma czerwoną tarczę (od krwi krzyżackiej), a na niej białego baranka, który przyniósł zwycięstwo rycerzowi.
 
Jest to przekształcony znacznie starszy [[mit]], osią opowieści jest pokonanie wroga mogącego przeszkodzić w dotarciu na ślub. Nawiązuje też do mitu wiosennego Święta Stada, gdy obchodzono zaślubiny Bogini Ziemi z Bogiem Nieba<ref>Busza A. ''Herb Junosza'', dostępny online: [http://www.gminabojanowo.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=13&menu=50&strona=1]</ref>{{r|ab}}.
 
== Herbowni ==
Najpełniejszą jak dotąd listę herbownych stworzył [[Tadeusz Gajl]] w ''Herbarzu polskim od średniowiecza do XX wieku'' z 2007 roku. Lista zawiera 523 nazwiska<ref>{{Cytuj książkę r| nazwisko= Gajl | imię=Tadeusz | autor link=Tadeusz Gajl | tytuł= Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów | data= 2007| strony=406-539|wydawca= L&L| miejsce= | isbn= 978-83-60597-10-1hp}}</ref>:
 
Badyński, Bancarewicz, Baniaszewicz, Bańkowski, Baran, Barancewicz, Baranowicz, Baranowski, Barkowski, Bądzyński, Beklerski, Beleński, Beliński, Beniaszewicz, Beniuszewicz, Biantowski, Bibelski, Bieleński, Bieliński, Bilański, Błędostowski, Bobiński, Bojan, Bojanowicz, Bojanowski, Bonikowski, Boniński, [[Borawski]], Borcikowski, Borkowski, Borowski, Borukowski, Borwicz, Bronisz, Broński, Brucki, Bujanowski, Bukar, Burczyński, Chabowski, Chądrzewski, Chądzeński, Chądzyński, Chochorowski, Chociszewski, Chodecki, Chodykiewicz, Chomentowski, Chomętowski, Chrapuński, Chrościński, Chruściński, Chudzewski, Cieksiński, Cieszyński, Cieśliński, Czarnochowski, Czechanowski, Czekanowski, Czerniewski, Czuprynkowski, Czuprynowski, Daczewski, Dadzibog, Dadzibóg, Dalawski, Dalecki, Dalejowski, Daszewski, Dąbkowski, Dąbrowski, Dąmbrowski, Derpowski, Dobrowolski, Doganowski, Dolecki, Dołecki, Dombrowski, Domin, Dominikowski, Dorożyński, Dorpowski, Drewnowski, Drowanowski, Drużbic, Drużdowicz, Dubkowski, Dudziński, Dulowski, Dziaskowski, Dzięgieliński, Galecki, Galonska, Gałąska, Gałąskowski, Gałązka, Gałązkowski, Gałdecki, Garczyński, Germanowicz, Germanowski, Gęś, Gigański, Girkont, Glinicki, Gładczyński, Głębocki, Godlewski, Gogoliński, Golankowski, Gołczyński, Gołęski, Gorny, Gostkowski, Gościmirski, Goślinowski, Gośliński, Górny, [[Grochowscy herbu Junosza|Grochowski]], Grodecki, Groffi, Gulczewski, Gumencki, Gumowski, Gzowski, Gżowski, Halecki, Halicki, Haliński, Hannowiecki, Herman, Hermanowicz, Hermanowski, Hoffman, Horyszewski, Horyszowski, Hryszkiewicz, Humiecki, Humięcki, Igański, Ignański, Jabłoński, Janicz, Janiszewski, Jankowicz, Jankowski, Janowski, Jarosławski, Jaworski, Jonasz, Jonosza, Juniewicz, Junisic, Junosza, Junoszczyc, Junoszyc, Junowicz, Jurkiewicz, Kamieniewski, Kamieński, Kamkowski, Karkowski, Karmański, Karnkowski, Karpołuski, Karpowicz, Kawaniewski, Kawecki, Kawęcki, Kęskowski, Kętrzyński, Kienowski, Kiernoski, Kiernowski, Kiernożycki, Kieszkowski, Kijowski, Kisieleński, Kisielewski, Kisieliński, Klewski, Klimowicz, Knieczun, Knieczunowicz, Knyszyński, Kola, Koluszkowski, [[Kołowie|Koła]], Kołączkowski, Koło, Kołon, Kołowski, Koły, Komarnicki, Komiński, Konasiewicz, Konieński, Koniński, Koniuski, Konopacki, Konopnicki, Kordynowicz, Kormanicki, Koronowski, Korwin-Piotrowski, Kosko, Koskowski, Kosmaczewski, Kosmarzewski, Koszka, Kotoni, Kotony, Kotulski, Kowalewski, Kowieski, Koza, Kozak, Kozikowski, Krogulecki, Krogulski, Krosnowski, Krowicki, Kruszyński, Kryski, Krzepczowski, Krzykoski, Krzykowski, Kucharski, Kurdwanowski, Kurnicki, Kuronowski, Kurzewski, Kuskowski, Kuszelewicz, Kuszewski, Kuszkowski, Kuszycki, Kuszyński, Kuturmański, Lelewski, Lelowski, Lichocki, Lipicki, Lipiecki, Lipnicki, Lissowski, Lochocki, Łabecki, Łabicki, Łappo, Łatosek, Łazowski, Łempicki, Łochocki, Łojewski, Ługowski, Łypicki, Łypnicki, Mackiewicz, Malecki, Malicki, Małynicz, Martynowski, Materni, Matynicz, Merchelski{{fakt|data=2012-01}}, Michniewicz, Mierzyński, Mieszkowski, Międzobrocki, Międzobrodzki, Mięszkowski, Mokrski, Mokrzeski, Mokrzski, Mokrzycki, Moze, Naborowski, Niegorzewski, Niewski, Nijowski, Niowski, Niwski, Nowacki, Nowołoński, Odnodzki, Ojrzanowski, Olsejko, Olsiejko, Omieciński, Onichimowski, Oparski, Opraski, Oranowski, Orański, Ordowski, Orłowski, Orpiszewski, Orwitowski, Osiński, Ostasiński, Ostrakowski, Ostrzakowski, Ostrzeniewski, Ostrzykowski, Ostrzyniewski, Ostrzyński, Oświeciński, Owada, Oyrzanowski, Paschalski, Paszkiewicz, Pawłowski, Pełka, Peredko, Petraszewicz, Pętkowski, Piankowski, Pianowski, Piaskowski, Piątkowski, Pieskowski, Pieszkowski, Pietrowski, Piewcewicz, Pijanowski, Piotrowin, Piotrowski, Pipan, Plebański, Pławiński, Podolski, Podoski, Polchowski, Polikowski, Polkowski, Połchowski, Poniatowski, Popiel, Popkowski, Potocki{{r|phj}}, Potoczki{{r|ors}}, Potoczyński, Pruski, Przedojewski, Przedojowski, Przedzewski, Przedzowski, Przerownicki, Przerowski, Przewocki, Przewrocki, Przezwocki, Przędzewski, Przędzowski, Przyrownicki, Pucdrowski, Puciłowski, Pulikowski, Puzdrowski, Rachański, Rachocki, Rackiewicz, Raczkiewicz, Radosz, Radowicki, Radowiecki, Radziejewski, Radziejowski, Radziewanowski, Ratajski, Ratomski, Ratowski, Retowski, Rodcewicz, Ropejko, Rosperski, Rospierski, Rostowski, Roszczewski, Roszkowski, Rościszewski, Rotowicz, Rożański, Rubel, Runowski, Rupejko, Rupeykowicz, Ruszalski, Rzeński, Rzeszotarski, Rzeszotko, Saniawski, Saparowski, Saporowski, Sadzik{{fakt|data=2011-11}}, Segrowski, Serejko, Sergowski, Sęp, Sianowski, Siemak, Skiedrowski, Skoroszewski, Skoruszewski, Słuszkowski, Służkowski, Smłodowski, Smogorzewski, Sobański, Starzyński, Stefanowski, Stempkowski, Stempowski, Stępkowski, Stępowski, Stkrwiński, Stoiński, Stopiński, Strawiński, Strębowski, Strkwiński, Strozberg, Struściński, Suchodolski, Suleński, Sulerzyski, Sułocki, Sypieński, Sypiński, Szaniawski, Szarajewski, Szarlej, Szarleński, Szarzeński, Szarzyński, Szatyński, Szeniawski, Szetyński, Szymanowicz, Szymanowski, Ścibor, Ślepowroński, Śliwicki, Śliwiński, Śliwnicki, Świeszewski, Świeszowski, Świniarski, Świszulski, Świtkowski, Tabasz, Taczalski, Tomkowid, Trojan, Trzebiński, Turski, Ubniewski, Ugniewski, Umiecki, Umieniecki, Umieński, Umięcki, Umiński, Uszacki, Uszaniecki, Walkowski, Wańtuch, Wciślicki, Wdowiński, Węgrzynowski, Widleński, Widliński, Wielecki, Wielicki, Wierzbiński, Wileńczyc, Winiecki, Wiński, Witowski, Wodnicki, Wojnowski, Wojsław, Wojsławski, Wojszwiłło, Wojtycki, Wolęcki, Wolski, Wostołcho, Woźnicki, Wsciślicki, Wścieklicki, Wściślicki, Wulf, Wyczołkowski, Wyrębowski, Wysociński, Wysokiński, Zaboj, Zagrzewski, Zakowski, Zaleski, Zaliwski, [[Załuscy herbu Junosza|Załuski]], Zamoścki, Zamoytel, Zawacki, Zawadzki, Zawłocki, {{faktr|data=2013-12hp}}, Zbożny, Zdrodowski, Zdrojewski, Zdrojowski, Zdunowski, Zemojtel, Zieleniecki, Zielonka, Zielonko, Ziembiński, Żakowski, Żarnowski, Żemoytel, Żomaytel, Żomoytel, Żukowski, Życki, Żydecki, Żydziecki.
 
== Zobacz też ==
* [[Herb szlachecki (lista herbów)|lista herbów]]
 
{{Przypisy}}|przypisy=
 
<ref name="hpws">{{Cytuj książkę|autor=Franciszek Piekosiński|tytuł=Heraldyka polska wieków średnich|tom=|wydawca=Akademia Umiejetności|miejsce=Kraków|rok=1899|strony=69}}</ref>
<ref name="ab">Busza A. ''Herb Junosza'', dostępny online: [http://www.gminabojanowo.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=13&menu=50&strona=1]</ref>
<ref name="hp">{{Cytuj książkę | nazwisko= Gajl | imię=Tadeusz | autor link=Tadeusz Gajl | tytuł= Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów | data= 2007| strony=406-539|wydawca= L&L| miejsce= | isbn= 978-83-60597-10-1}}</ref>
<ref name="phj">Potocki herbu Janina występuje u Gajla w ''Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku''</ref>
<ref name="ors">Potoczki herbu Potoczki, czyli Janina odmienna ({{Cytuj książkę|autor=Ludwik Korwin|tytuł=Ormiańskie rody szlacheckie|tom=|wydawca=Gebethner i Wollf|miejsce=Kraków|rok=1934|strony=144}})</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
Linia 35 ⟶ 43:
== Linki zewnętrzne ==
* [http://genealogia.grocholski.pl/gd/herb.php?lang=pl&id=0043 Herb Junosza w serwisie Genealogia dynastyczna.]
 
{{Herby alfabetycznie|poprzednia=[[Junicki|Junicki]]|obecna=Junosza|nastepna=[[Junosza II|Junosza II]]|}}
 
{{Odmiany herbu Junosza}}
 
{{Heraldyka}}
__notoc__
 
[[Kategoria:Junoszowie| ]]