Aleksandr Wampiłow: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
biografia, poprawki |
|||
Linia 3:
|grafika = Vampilov2.JPG
|opis grafiki = Pomnik A. Wampiłowa w [[Irkuck]]u
|pełne imię i nazwisko = Aleksandr Walentynowicz Wampiłow
|pseudonim = A. Sanin
|data i miejsce urodzenia = [[19 sierpnia]] [[1937]]<br />{{flaga|RUS|1937}} [[Czeremchowo]]
Linia 26:
}}
'''Aleksandr Walentynowicz Wampiłow''' ([[Język rosyjski|ros.]] ''Александр Валентинович Вампилов''; ur. [[19 sierpnia]] [[1937]] w [[Czeremchowo|Czeremchowie]], [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Rosyjska Federacyjna SRR]] - zm. [[17 sierpnia]] [[1972]] w [[Bajkał|jeziorze Bajkał]], [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Rosyjska Federacyjna SRR]]) - rosyjski dramaturg i prozaik. Autor sztuk teatralnych podejmujących problemy konformizmu i kompromisów moralnych<ref>http://portalwiedzy.onet.pl/22974,,,,wampilow_aleksandr_walentinowicz,haslo.html</ref>.
== Biografia ==
Urodził się [[19 sierpnia]] 1937 roku, gdy jego rodzice przebywali w ośrodku administracyjnym Kutulik w regionie ałarskim w [[Obwód irkucki|obwodzie irkuckim]]. Chociaż często za miejsce jego narodzin podaje się właśnie Kutulik<ref>http://detstvo.irkutsk.ru/authors/vampilov/index.html</ref>, to w rzeczywistości urodził się w klinice porodowej sąsiedniego miasta [[Czeremchowo]] w regionie czeriemchowowskim<ref>http://www.litrossia.ru/archive/59/culture/1404.php</ref><ref>http://www.zavtra.ru/cgi/veil/data/zavtra/99/299/71.html</ref>.
Jego rodzicami byli Walentin Nikiticz Wampiłow i Anastasija Prokopjewna Wampiłowa-Kopyłowa. Ojciec, z narodowości [[Buriaci|Buriat]], był pedagogiem, który wkrótce po narodzinach syna został aresztowany [[17 stycznia]] 1938 roku i w tym samym roku [[9 marca]] rozstrzelany na rozkaz ''trojki'' irkuckiego oddziału [[NKWD]]. W lutym 1957 roku został pośmiertnie rehabilitowany. Jego matka po śmierci męża została z czwórką dzieci (Michaiłem, Walentinem, bliźniakami Galiną i Władimirem) i kontynuowała pracę jako nauczycielka matematyki w liceum w Kutuliku, a wychowywaniem dzieci zajęła się jej matka, a babka pisarza (jej ojca brakowało, ponieważ również był represjonowany)<ref name="p1">http://vampilov-irk.ru/about.htm</ref><ref name="p2">http://www.peoples.ru/art/theatre/dramatist/vampilov/</ref>.
W latach 1955-1960 uczył się na wydziale historyczno-filologicznym na Państwowym Uniwersytecie w Irkucku. Na trzecim roku studiów zadebiutował jako pisarz opowiadaniem ''Piersidskaja sirien''', które zostało opublikowane pod pseudonimem A. Sanin [[1 października]] 1957 w gazecie "Irkuckij uniwiersitiet"<ref name="p1"></ref>. Drugie opowiadanie ''Stieczenije obstojatelstw'' zostało opublikowane w tej samej gazecie [[4 kwietnia]] 1958 roku i następnie w almanachu "Angara". Pod tym samym tytułem w 1961 roku Wampiłow wydał pierwszą książkę zawierającą humorystyczne opowiadania i dramaty.
W październiku 1959 roku, będąc na piątym roku, Wampiłow został pracownikiem obwodowej gazety "Sowietskaja mołodioż". W niej pracował do lutego 1964 roku jako pracownik ds. literatury, kierownik oddziału, sekretarz. Opuszczając redakcję, pisarz nie zerwał z nią kontaktu i od czasu do czasu wyjeżdżał służbowo w jej imieniu<ref name="p2"></ref>.
W 1964 napisał pierwszy większy dramat - ''Rozstanie w czerwcu'' (autor wielokrotnie przerabiał utwór - znane są 4 warianty). Próby zainteresowania teatrów wystawieniem sztuki zakończyły się bez sukcesu. Przełom nastąpił dopiero w 1966 roku, gdy dramat został wystawiony na deskach Teatru Dramatu w [[Kłajpeda|Kładpedzie]] dzięki młodemu białoruskiemu reżyserowi Wadimowi Dopkiunasowi. Sukces sztuki otworzył drzwi do kolejnych teatrów ZSRR - w 1970 roku dramat był wystawiany już w 8 teatrach, chociaż nie w tych w stolicach (dopiero po jego śmierci zaczęły być wystawiane m.in. w moskiewskim Teatrze im. Jermołowej i Teatrze im. Stanisławskiego oraz w leningradzkim Wielkim Teatrze Dramatycznym)<ref name="p2"></ref>.
Jesienią 1965 roku, na wniosek Czitinskiego Seminarium Młodych Pisarzy, Wampiłow został przedstawiony jako kandydat do [[Związek Pisarzy ZSRR|Związku Pisarzy ZSRR]].
[[Plik:Monument-Vampilov.jpg|thumb|left|200px|Pomnik Wampiłowa w Listwiance przy miejscu jego śmierci]]
[[17 sierpnia]] 1972, na dwa dni przed 35 urodzinami, Wampiłow zginął tragicznie - utonął w jeziorze [[Bajkał]] przy wypływie rzeki [[Angara]] (przewróciła się łódź motorowa)<ref>Новая Российская энциклопедия: в 12 т. / Редкол.: А. Д. Некипелов, В. И. Данилов-Данильян и др. — М.: ООО «Издательство „Энциклопедия“» Т. 3 Бруней — Винча, 2007. — 480 с</ref>. Został pochowany na Cmentarzu Radiszczewskim w Irkucku<ref name="p2"></ref>. Przy miejscu śmierci na brzegu jeziora Bajkał w osadzie Listwianka postawiono pamiątkowy pomnik.
Przez całą karierę literacką Wampiłow napisał ok. 70 opowiadań, dramatów, szkiców, artykułów i felietonów, a jego utwory zostały przetłumaczone m.in. na język angielski, białoruski, bułgarski, chiński, czeski, estoński, francuski, hiszpański, lezgiński, łotewski, mołdawski, mongolski, niemiecki, norweski, polski, rumuński, serbski, słowacki, węgierski.
== Wybrana twórczość<ref>http://www.e-teatr.pl/pl/realizacje/393,autor.html</ref> ==
*
*
*
*
*
* ''Sto rublej nowymi dien'gami'' (
* ''[[Wroni gaj]]'' (
*
** ''[[Przygoda z metrampażem]]'' (
** ''[[20 minut z aniołem]]'' (
* ''[[Sukces (Wampiłow)|Sukces]]'' (
*
* ''Miesiac w dieriewnie, ili Gibiel odnogo lirika'' ([[Język rosyjski|ros.]] ''Месяц в деревне, или Гибель одного лирика'')
* ''Cwiety i gody'' (
* ''Swidanje. Scenka iz nierycarskich wriemion'' (
* ''Kwartirant'' (
* ''Kładbiszcze słonow'' (
* ''Process'' (
* ''Rafael'' (
*
*
* ''Iz zapisnych kniżek'' (
* ''Pis'ma'' (
{{Przypisy}}
| |||