Etruskowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Pochodzenie: lit., lit.
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
→‎Ustrój polityczny: uzupełnienie
Linia 27:
 
== Ustrój polityczny ==
Pod względem politycznym Etruskowie tworzyli związek miast (najprawdopodobniej było ich dwanaście) zwany ''lukumonią'' etruską, w których początkowo mieli panować królowie (''lars'' lub ''lukomonlucumo''). Na miejscu królów później pojawili się dygnitarze zmieniający się co rok (''zilath'' przyrównywany do rzymskiego [[pretor]]a i ''marniu'' odpowiadający zapewne [[edyl]]owi), a ustrój z monarchii zmienił się w republikę arystokratyczną. Corocznie delegaci miast zbierali się wokół świątyni bogini [[Voltumna|Voltumny]], koło miasta [[Volsinii]], gdzie składano ofiary, odbywano igrzyska, wybierano głównego kapłana i na wypadek wojny dowódcę wojsk związkowych, zwanego ''zilath mechl rasnal'' (według Rzymian był to ''praetor Etruriae'').
 
Ludność Etrurii składała się z rodów panujących i z prostego ludu - ze służby (obejmującej też atletów, muzykantów i tancerzy), rzemieślników, górników, a także rolników, których Dionizjos z Halikarnasu (9, 5, 4) przyrównuje do tesalskich [[penestae|penestów]], co wskazywałoby na to, iż byli oni robotnikami rolnymi, przywiązanymi do ziemi i zobowiązanymi do pomocniczej służby wojennej<ref>[[Géza Alföldy]] ''Historia społeczna starożytnego Rzymu'' Poznań, Kantor Wydawniczy SAWW 1991, s.22</ref>.
 
W skład rodzin prócz wolnych wchodzili też ''lautni'', wyraz ten Rzymianie tłumaczyli jako ''liberti'' ([[wyzwoleńcy]]). Wyższą pozycję społeczną niż ''lautni'' mieli ''etera'', których położenie w pewnym stopniu oddają takie słowa łacińskie, jak ''hospes'' (gość),
''cliens'' ([[Klient (starożytny Rzym)|klient]]) i ''peregrinus'' (cudzoziemiec). Opiekę nad ''etera'' roztaczał urzędnik, zwany ''zilath eterau'' (jego rzymskim odpowiednikiem był w pewnym stopniu ''praetor peregrinus''). W źródłach etruskich spotkać można także określenie
''lautnieteri'', byli to zapewne ''lautni'' podniesieni do rangi ''etera''
<ref>Jaczynowska, ''op.cit.''</ref>.
 
== Historia ==