Biblioteka Jagiellońska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m usuniecie zbędnego prefiksu w nazwie pliku |
redakcyjne |
||
Linia 18:
|mapa =
|współrzędne = 50°3'41"N 19°55'21"E
}}
'''Biblioteka Jagiellońska''' ('''BJ''', popularnie '''Jagiellonka''') –
Biblioteka Jagiellońska jest jedną z największych bibliotek w Polsce i dlatego została uznana za część [[Narodowy Zasób Biblioteczny|Narodowego Zasobu Bibliotecznego]]. Posiada status [[biblioteka narodowa|biblioteki narodowej]] – obowiązuje prawo o [[Egzemplarz obowiązkowy|egzemplarzu obowiązkowym]].
== Historia ==
Historia Biblioteki Jagiellońskiej powiązana jest nieodłącznie z historią samego [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], stąd też za datę jej utworzenia uznaje się rok 1364. Do dzisiaj zachowały się kodeksy, używane w XIV wieku. Przez długi okres zbiory biblioteczne, pochodzące z darów profesorów i wychowanków uniwersytetu, gromadzone były przy poszczególnych wydziałach, kolegiach, bursach studenckich. Największy ich zbiór, głównie z zakresu [[teologia|teologii]] i [[siedem sztuk wyzwolonych|sztuk wyzwolonych]], znajdował się w [[Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego|Collegium Maius]]. Tam też po jego odbudowie na przełomie XV i XVI wieku Biblioteka uzyskała osobne pomieszczenie, zwane dzisiaj Salą Obiedzińskiego (od nazwiska profesora
W XVI wieku jej zbiory stale się powiększały, dopiero wiek XVII i XVIII przyniósł pewien kryzys. Z pomocą przyszła Bibliotece i całemu uniwersytetowi [[Komisja Edukacji Narodowej]] w osobie [[Hugo Kołłątaj|Hugona Kołłątaja]]. Na jego wniosek połączono rozproszone zbiory i utworzono jedną bibliotekę ogólnouniwersytecką o charakterze publicznym. Przyznano także fundusz na potrzeby liczącego wówczas 1926 rękopisów i 32 000 woluminów druków księgozbioru{{fakt|data=2013-12}}.
[[Plik:100 3497.JPG|thumb
[[Plik:Jagiellonian Library (New building), Oleandry street, Kraków, Poland.JPG|thumb|200px|Nowy budynek, ul. Oleandry]]▼
Okres rozbiorów nie wpłynął korzystnie na rozwój biblioteki. Udało się mimo to uporządkować zbiory oraz rozbudować pomieszczenia. Rozkwit biblioteki na przełomie XIX i XX wieku wiąże się z osobą [[Karol Estreicher (starszy)|Karola Estreichera]], twórcy [[Bibliografia Polska|Bibliografii Polskiej]], który dbał zwłaszcza o wzrost liczby druków w języku polskim.
Linia 38 ⟶ 37:
== Zbiory biblioteki ==
▲[[Plik:Jagiellonian Library (New building), Oleandry street, Kraków, Poland.JPG|thumb
Biblioteka Jagiellońska jako jedyna z wielkich bibliotek w Polsce szczyci się historycznym księgozbiorem, organicznie związanym z powstaniem i rozwojem uczelni. Narastał on, w dużej mierze, dzięki licznym darom, legatom i fundacjom, pochodzącym od osób związanych z Wszechnicą Jagiellońską i służył jako warsztat pracy naukowej i dydaktycznej. Większość najwcześniejszych kodeksów rękopiśmiennych i starodruków należała do kolekcji profesorskich, które później dały początek księgozbiorom poszczególnych kolegiów, w tym największemu z nich w Collegium Maius.
Linia 44:
=== Wielkość zbiorów BJ ===
* '''Zbiory specjalne:'''
** Rękopisy
** Stare druki
** [[Zbiory kartograficzne]]
** Zbiory graficzne
** [[Muzykalia]]
** Rzadkie wydawnictwa i wydawnictwa drugiego obiegu
** [[Dokumenty życia społecznego]]
== Najcenniejsze zbiory ==
[[Plik:Kalendarz 1474.jpg|thumb
=== Rękopisy ===
W skład zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej wchodzi wiele rękopisów, m.in.:
Linia 68:
=== Najcenniejsze druki ===
* [[Klaudiusz Ptolemeusz]]
* [[Ekslibris]] arcybiskupa [[Maciej Drzewiecki|Macieja Drzewieckiego]]
* ''[[Rozkazy dzienne mutacyjne]]''
=== Dzieła sztuki ===
* [[Rembrandt|Rembrandt van Rijn]] – ''Faust'',
* [[Anioł]], symbol św. Mateusza Ewangelisty
== Kradzież cennych zbiorów ==
Linia 80:
== Budynek Biblioteki Jagiellońskiej ==
[[Plik:Jagiellonian Library Krakow - New Entrance. Biblioteka Jagiellonska Krakow - Nowe wejście (2).JPG|thumb
Budowa gmachu Biblioteki Jagiellońskiej była przeprowadzana w trzech etapach:
* etap I (1931-1939) – wybudowano został budynek przy al. Adama Mickiewicza 22, który składał się z gmachu wysokiego – 9 kondygnacji oraz niskiego – 4 kondygnacje
Linia 108:
== Linki zewnętrzne ==
▲{{Commonscat|Biblioteka Jagiellońska}}
* Piotr Marek Stański [http://www.lwow.com.pl/cracovia/stronski/stronski.html O bibliotekach uniwersyteckich Lwowa i Krakowa] (Bibliotece Jagiellońskiej) i ich dyrektorze Franciszku Strońskim.
* [http://www.bj.uj.edu.pl Strona internetowa Biblioteki Jagiellońskiej]
|