Maria Buyno-Arctowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Ludzie związani z Brzezinami" za pomocą HotCat
m drobne redakcyjne, ort.
Linia 20:
|www =
}}
'''Maria Jadwiga Buyno-Arctowa''', [[pseudonim|pseudonimy literackie]] ''Jagmin'', ''Ciocia Mania'', ''J. Brzostek'' (ur. [[16 lipca]] [[1877]] w [[Brzeziny|Brzezinach]] pod [[Łódź|Łodzią]], zm. [[13 czerwca]] [[1952]] w [[Dobrzanów|Dobrzanowie]] pod [[Siedlce|Siedlcami]], pochowana na cmentarzu parafialnym w [[Żeliszew Podkościelny|Żeliszewie Podkościelnym]]) – polska autorka utworów dla dzieci i młodzieży, redaktorka pism dziecięcych. Żona znanego wydawcy [[Zygmunt Arct|Zygmunta Arcta]] (1871–1935). Jej synem był lotnik i pisarz [[Bohdan Arct]].
 
Ukończyła Instytut Maryjski w [[Warszawa|Warszawie]], Wyższe Kursy Żeńskie Literatury im. A. Baranieckiego w [[Kraków|Krakowie]], studiowała za granicą języki obce. Pracowała w redakcjach czasopism dla dzieci i młodzieży ''"Moje„Moje Pisemko"''Pisemko” (redaktorka w latach 1902–1936), ''"Nasz„Nasz Świat"''Świat” (redaktorka w latach 1910–1915), ''"Rozwój"''„Rozwój” (1921) i ''"Małe„Małe Pisemko"''Pisemko” (1928).
 
Debiutowała w 1890 r. wierszem ''Na widok trumny'', wydrukowanym w piśmie ''"Światełko"''„Światełko” pod pseud.pseudonimem Ciocia Mania; pierwszą książkę -, rozprawę ''John Ruskin i jego poglądy'' wydała w 1901 r. Wiele swych utworów drukowała w pismach, które redagowała, choć zwykle pod różnymi pseudonimami.
 
Od sierpnia 1939 r. mieszkała w [[Dobrzanów|Dobrzanowie]] pod [[Siedlce|Siedlcami]]. Po wojnie władze skonfiskowały majątek [[Brzeziny]],. zamknęłyZamknęły również wydawnictwo "[[Michał Arct]]", którego była współwłaścicielką i w którym wydawała swoje książki oraz czasopismo ''"Moje„Moje Pisemko"''Pisemko”. Po zaostrzeniu w 1949 r. polityki kulturalnej została objęta zapisem [[cenzura|cenzury]] - otrzymała zakaz druku, a wszystkie jej książki wycofano z bibliotek. Dopiero po 1956 r. pozwolono na wznowienie kilku tytułów.
 
Napisała 67 książek dla dzieci i młodzieży. Do najbardziej znanych należą ''Kocia Mama i jej przygody'' (z elementami autobiograficznymi) oraz ''Słoneczko''. W jej twórczości można wyróżnić powiastki, [[opowiadanie|opowiadania]], powieści obyczajowe, [[fantastyka naukowa|powieści fantastyczne]], przeróbki polskich i obcych dzieł.
 
Buyno-Arctowa była w okresie międzywojennym najpłodniejszą pisarką dla dzieci i młodzieży. Bardzo popularne były jej powieści dla dziewcząt, np. ''KociaKocią MamaMamę i jej przygody'' była do 1937 r. wznawiano siedmiokrotnie wznawiana. W [[1930]] r. ukazała się jej powieść [[fantastyka naukowa|fantastycznonaukowa]] ''Wyspa mędrców'', opublikowana w ''"Tygodniku„Tygodniku Przygód i Powieści"''Powieści” (1929–1930, Nrnr 1-40, wznowiona w latach 1990–1991 przez wydaw.wydawnictwo "Alfa"). Inne utwory [[Fantastyka naukowa|science fiction]] to ''Zielony szaleniec'' (''"Moje„Moje Pisemko"''Pisemko” 1933, Nrnr 1-53, wyd. osobne 1936) i ''Dziecko morza'' (''"Moje„Moje Pisemko"''Pisemko” 1934, Nrnr 1-43, 45-52 ; wyd. osobne 1937).
 
== Twórczość ==
Linia 40:
* 1908: ''Grześ z Sanoka, opowiadanie historyczne z czasów Władysława Jagiełły'' (opracowanie według [[Józef Ignacy Kraszewski|Kraszewskiego]])
* 1919: ''Kazia "Duża"''
* 1920: ''[[Słoneczko]]''
* 1922: ''Ojczyzna''
* 1922: ''Rycerz złotego serduszka''