Tonsura: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (1) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:Q273761
-or, redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Fra Angelico 052.jpg|thumbnail|right|200pxthumb|Tonsura, ''mal.obraz autorstwa [[Fra Angelico]]'']]
'''Tonsura''' ([[łacina|łac.]] ''strzyżenie'') – wygolony fragment głowy, będący w [[Kościół katolicki|Kościele katolickim]] znakiem przynależności do [[duchowieństwo|duchowieństwa]].
{{wikisłownik|tonsura}}
'''Tonsura''' ([[łacina|łac.]] ''strzyżenie'') – wygolony krążek obejmujący [[ciemię]] (w [[zakon]]ach, jak np. [[dominikanie]], [[I Zakon franciszkański|franciszkanie]], [[karmelici]] lub całą głowę, jak np. [[kameduli]]); włosy okalające wygolone miejsce miały przypominać [[korona cierniowa|koronę cierniową]]<ref>[http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3988066 Encyklopedia PWN]</ref>.
 
== Charakterystyka ==
Tonsura była w [[Kościół katolicki|Kościele katolickim]] znakiem przynależności do [[duchowieństwo|duchowieństwa]]; ustanowiona w roku 633 w [[Toledo (Hiszpania)|Toledo]]<ref>[http://portalwiedzy.onet.pl/51174,,,,tonsura,haslo.html Portal wiedzy Onet]</ref>. Przyczyną wprowadzenia tonsury były zwyczaje panujące w królestwach utworzonych przez [[Germanie|Germanów]] na gruzach cesarstwa rzymskiego – w państwach [[Merowingowie|Merowingów]] czy [[Frankowie|Franków]] sposób układania włosów stanowił oznakę określonej pozycji społecznej danej osoby (np. mężczyźni należący do rodów królewskich nosili długie rozpuszczone włosy, ich poddani krótkie, a niewolnicy mieli całą głowę ogoloną)<ref>Jan Baszkiewicz, ''Historia Francji'', Ossolineum 1978, s.20.</ref>.
Tonsura obejmowała [[ciemię]] m.in. w następujących [[zakon]]ach:
* [[dominikanie]],
* [[I Zakon franciszkański|franciszkanie]],
* [[karmelici]]
Tonsura obejmowała całą głowę m.in u [[kameduli|kamedułów]].
 
Włosy okalające wygolone miejsce miały przypominać [[korona cierniowa|koronę cierniową]]<ref name="pwn">{{Cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3988066 | tytuł = tonsura | opublikowany = Encyklopedia PWN | język = pl | data dostępu = 2015-03-28}}</ref>.
Ciekawostką dotycząca tonsury jest fakt, że w późnym średniowieczu przestępcy często wygalali ją sobie na głowie, by w ten sposób zasugerować swoją rzekomą przynależność do stanu duchownego, ratowała ona bowiem często przed surowym sądem i torturami [[Châtelet (zamek w Paryżu)|Châtelet]], oddając podsądnego pod łagodniejszy w swych wyrokach, kościelny wymiar sprawiedliwości.
 
== Historia ==
Zniesiona w [[1972]] przez [[papież]]a [[Paweł VI|Pawła VI]]<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/A6ACD04831D334FE412565AF00661C16.php W. Kopaliński "Słownik"]</ref> (po reformach [[Sobór watykański II|Soboru Watykańskiego II]]), została zachowana w niektórych zgromadzeniach kultywujących [[Nadzwyczajna forma rytu rzymskiego|liturgię klasyczną]]<ref>[http://www.opoka.org.pl/slownik/ltk/tonsura.html Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ ''LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych'' Wydawnictwo WAM, Kraków 2002]</ref>. Jednak z czasów tonsury do dnia dzisiejszego zachował się zwyczaj noszenia [[piuska|piuski]], małej okrągłej czapeczki, której celem było okrywanie ogolonej głowy.
Tonsura była w [[Kościół katolicki|Kościele katolickim]] znakiem przynależności do [[duchowieństwo|duchowieństwa]]; ustanowiona w roku 633 w [[Toledo (Hiszpania)|Toledo]]<ref name="onet">[{{Cytuj stronę | url = http://portalwiedzy.onet.pl/51174,,,,tonsura,haslo.html Portal| wiedzytytuł = Tonsura | opublikowany = Onet] Wiem | język = pl | data dostępu = 2015-03-28}}</ref>. Przyczyną wprowadzenia tonsury były zwyczaje panujące w królestwach utworzonych przez [[Germanie|Germanów]] na gruzach cesarstwa rzymskiego – w państwach [[Merowingowie|Merowingów]] czy [[Frankowie|Franków]] sposób układania włosów stanowił oznakę określonej pozycji społecznej danej osoby (np. mężczyźni należący do rodów królewskich nosili długie rozpuszczone włosy, ich poddani krótkie, a niewolnicy mieli całą głowę ogoloną)<ref>{{cytuj książkę|imię=Jan |nazwisko=Baszkiewicz, ''|tytuł=Historia Francji'', |wydawca=Ossolineum |data=1978, s.|strony=20.}}</ref>.
 
ZniesionaTonsura została zniesiona w [[1972]] przez [[papież]]a [[Paweł VI|Pawła VI]]<ref name="Kopaliński">[{{Cytuj stronę | url = http://www.slownik-online.pl/kopalinski/A6ACD04831D334FE412565AF00661C16.php W.| tytuł = Tonsura | nazwisko = Kopaliński "| imię = Władysław | praca = Słownik"] Wyrazów Obcych | język = pl | data dostępu = 2015-03-28}}</ref> (po reformach [[Sobór watykański II|Soboru Watykańskiego II]]), została zachowana w niektórych zgromadzeniach kultywujących [[Nadzwyczajna forma rytu rzymskiego|liturgię klasyczną]]<ref>[{{cytuj książkę|url=http://www.opoka.org.pl/slownik/ltk/tonsura.html |imię1=Gerald |nazwisko1=O'Collins SJ, |imię2=Edward G. |nazwisko2=Farrugia SJ ''LEKSYKON|tytuł=Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych''|wydawca= Wydawnictwo WAM, |miejsce=Kraków|data= 2002]}}</ref>. Jednak z czasów tonsury do dnia dzisiejszego zachował się zwyczaj noszenia [[piuska|piuski]], małej okrągłej czapeczki, której celem było okrywanie ogolonej głowy.
{{Przypisy}}
{{commonscat|Tonsure}}
{{wikisłownik|tonsura}}
{{Przypisy|2}}
 
[[Kategoria:Fryzury]]