Antoni Sebastian Dembowski: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko oryginalne =

|imię przybrane =

|imię przybrane oryginalne =

|tytuł =

|dewiza =

|dewiza - j. polski =

|państwo =

|inkardynacja =

|data ślubów zakonnych =

|data diakonatu =

|data ordynacji =

|data święceń =

|data nominacji =

|data patriarchatu =

|data kreacji =

|papież kreujący =

|kościół tytularny =

|data pontyfikatu =

|commons =

|wikiźródła =

|wikicytaty =

|wikinews =

|www =

'''Antoni Sebastian Dembowski''' herbu [[Jelita (herb szlachecki)|Jelita]] (ur. [[2 lutego]] [[1682]] w [[Zambrów|Zambrowie]] – zm. [[17 września]] [[1763]] w Bętkowie pod Wolborzem) – polski duchowny katolicki, [[biskupi płoccy|biskup płocki]] i [[biskupi kujawscy|kujawski]], prezydent [[Trybunał Skarbowy Koronny|Trybunału Skarbowego Koronnego]] w [[1742]] roku<ref>Trybunał Skarbu Koronnego z Duchem S. wszystkim na dobre wychodzący, kazaniem w Poniedziałek świąteczny podczas wotywy na zaczęciu tegoż J. O. Trybunału w kościele farnym Radomskim pokazany. JJ. WW. PP. utriusque subsellii senatus et equestris ordinis kommissarzom z powinną wielkich imion rekognicyą dedykowany przez X. Samuela od S. Floryana Sch. Piar. ordynaryusza Katedr. Krak. y Kommissarskiego kaznodzieję Roku 1742. W Warszawie w druk. JKM. y Rzpltey XX. Schol. Piarum fol., 10 ark." WYSOCKI Samuel, Warszawa 1742, [b.n.s]</ref>, [[referendarz wielki koronny]] w latach [[1730]]-[[1735]], regent kancelarii koronnej do 1730 roku,<ref>Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 165.</ref>, publicysta i komediopisarz.

Syn [[Florian Dembowski|Floriana Dembowskiego]], sędziego ziemskiego płockiego (szlachcica herbu Jelita) i Ewy z Ciechanowieckich. Brat [[Mikołaj Dembowski|Mikołaja Dembowskiego]], [[biskupi kamienieccy|biskupa kamienieckiego]] i [[Jan Dembowski (biskup kujawsko-pomorski)|Jana Dembowskiego]], [[biskupi włocławscy|biskupa sufragana włocławskiego]]. Wykształcenie uzyskał u jezuitów w [[Pułtusk]]u, [[Płock]]u i [[Warszawa|Warszawie]]. Po ukończeniu nauk dostał się do kancelarii ziemskiej w Czersku. Przez pewien czas (lata 1700-1705) przebywał na dworze kanclerza wielkiego koronnego, a zarazem biskupa warmińskiego [[Andrzej Chryzostom Załuski|Andrzeja Chryzostoma Załuskiego]]. We wrześniu roku 1705, za udział w tajnych układach z Rosją i Prusami, został aresztowany przez Sasów i uwięziony razem z kanclerzem w czasie pobytu w Dreźnie. Po uwolnieniu był sekretarzem podkanclerza [[Jan Sebastian Szembek|Jana Szembeka]]. W czasie walk pomiędzy [[August II Mocny|Augustem II]] a [[Stanisław Leszczyński|Stanisławem Leszczyńskim]] zdecydowany i wierny stronnik obozu saskiego. W roku 1713 wyjechał do Wiednia jako sekretarz poselstwa przy Krzysztofie Szembeku, biskupie inflanckim. Zwiedził m.in. Niemcy, Włochy, Francję i Holandię. W roku 1716 został sekretarzem królewskim i przeniósł się wraz z dworem królewskim do Saksonii. W roku 1725 ożenił się z Salomeą Zuzanną Rupniewską. Otrzymał szereg godności dworskich; w [[1730]] roku został referendarzem koronnym. Poseł na sejm [[1729]] roku z [[województwo płockie (I Rzeczpospolita)|województwa płockiego]]<ref>Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. III, Poznań 1856, s. 300.</ref>. Był posłem z [[ziemia warszawska|ziemi warszawskiej]] na sejm 1730 roku<ref>Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 16.</ref>. Po śmierci Augusta II popierał kandydaturę [[August III Sas|Augusta III]]. Po jej przeforsowaniu pełnił przy królu obowiązki referendarskie. Był starostą tymbarskim, będzińskim i płockim. Księdzem został dopiero w wieku 53 lat ([[1735]]), po śmierci żony Salomei. [[6 maja]] [[1737]] został biskupem płockim, a potem biskupem kujawskim ([[18 grudnia]] [[1752]]), lecz nie zrezygnował z pracy politycznej. W roku [[1748]] odznaczony [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]].<ref>Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, [[2008]], s. 177.</ref>. W działalności duszpasterskiej rozpowszechniał kult [[Pasja|Męki Pańskiej]]. Występował przeciwko [[masoneria|masonerii]]. W życiu publicznym wspierał politykę dynastii saskiej.

* ''List poufny'', wyd. 1731-1734, (broszura przeciw S. Leszczyńskiemu)

* ''Refleksje przyjaciela nad Przestrogą braterską'', wyd. 1731-1734, (broszura przeciw S. Leszczyńskiemu)

* ''Mowa... przy zaczęciu sądów relacyjnych'', 1735, wyd. J. Daneykowicz Ostrowski "Swada polska i łacińska", t. 1, Lublin 1745

* ''Recta dioecesoes Plocensis visitandae ratio'', Warszawa 1739

* ok. 1740 Dembowski naszkicował 10-arkuszową książkę, którą następnie J. B. Steinhäuser rozszerzył w traktat pt. ''De l'état et du gouvernement politique de la République'', 1744, (wyciąg z tego traktatu został wydany pt. ''Mémoires sur le gouvernement de la Pologne'', Mannheim 1759; wznow.: Amsterdam 1770), przekł. niemiecki: ''Grundriss der heutigen Staatsverfassung von Polen. Unter der Aufsicht des Verfassers aus dem Französischen übersetzt und mit Zusätzen vermehret'', Frankfurt am Main 1763

* ''Mowa... na sejmie 1740'', wyd. J. Daneykowicz Ostrowski "Swada polska i łacińska", t. 1, Lublin 1745

* ''Le Mal endémique des francs-maçons'', wyd. 8 czerwca 1745, (broszura)

* ''Refleksja z sumariuszem trzech części dowodów o przyjściu Mesjasza'' w książce F. A. Kobielski "Światło na oświecenie narodu niewiernego, to jest kazania w synagogach żydowskich miane", Lwów 1746

* ''Punkt honoru'', 1749, (satyra)

* ''Statuta episcopatus Cujaviensis'', Warszawa, 1756

* ''Komedie polskie'', rękopis w Bibliotece Załuskich

* ''Wspomnienia'', fragm. ogłoszony, ''Dziennik Warszawski'' 1854, nr 253-255

* ''Godzinki męki Pana naszego Jezusa Chrystusa z proroctw i z pisma Starego Testamentu złożone, a na wzór godzin kościelnych rozłożone, przetłumaczone po polsku'', Gdańsk 1743, (w jęz. polskim i łacińskim)

* Autobiografia, Biblioteka Krasińskich, rękopis 3967

* Materiały rękopiśmienne, Biblioteka Czartoryskich, Teki Szembeka, 446-520; Arch. Drezdeńskie; Biblioteka Jagiellońska, rękopis nr 6287

* ''Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 125-126

[[Kategoria:Urodzeni w 1682|Dembowski, Antoni Sebastian]]

[[Kategoria:Zmarli w 1763|Dembowski, Antoni Sebastian]]