Walter Pater: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
rozwinięcie, infobox
rozwinięcie
Linia 27:
'''Walter Horatio Pater''' (ur. [[4 sierpnia]] [[1839]] w [[Londyn]]ie, zm. [[30 lipca]] [[1894]] w [[Oksford]]zie) – angielski pisarz, krytyk sztuki, wykładowca akademicki. Autor zbioru szkiców ''Renesans. Rozważania o sztuce i poezji''.
 
Ważnymi wydarzeniami młodości Patera było zobaczenie [[Katedra w Canterbury|katedry w Canterbury]] i przeczytanie książki ''Modern Painters'' [[John Ruskin|Johna Ruskina]], krytyka sztuki związanego z [[estetyzm]]em. W 1858 roku Pater rozpoczął studia w [[Uniwersytet Oksfordzki|oksfordzkim]] Queen's College. Jego ulubionymi pisarzami byli wtedy [[Gustave Flaubert]], [[Théophile Gautier]], [[Algernon Charles Swinburne]] i [[Charles Baudelaire]]. Podczas podróży do rodziny mieszkającej w Niemczech rozpoczął naukę języka niemieckiego; czytał w oryginale dzieła popularnych wtedy niemieckich filozofów, między innymi [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Georga Hegla]].
Pater był znawcą starożytności i renesansu. Inspirował się założeniami [[estetyzm]]u [[John Ruskin|Johna Ruskina]] i [[Prerafaelici|prerafaelitów]], grupy angielskich malarzy i pisarzy głoszących program sztuki odrodzonej moralnie, czerpiącej z odczuwania natury i przeżyć religinych. Miał silny wpływ na twórczość [[Oscar Wilde|Oscara Wilde'a]]. Był autorem m.in. zbiorów esejów: ''Studies in History of the Renaissance'', ''Imaginary Portraits'', ''Appreciations'' oraz powieści ''Marius the Epicurean''.
 
W drugiej połowie lat 60. XIX wieku zaczęły ukazywać się artykuły Patera poświęcone różnym dziedzinom sztuki; większość z nich, łącznie ze słynnym szkicem o malarstwie [[Leonardo da Vinci|Leonarda da Vinci]], który rozpoczął kult [[Mona Lisa|Mona Lisy]], ukazała się w 1873 roku jako ''Studies in the History of the Rennaissance''. Książka wzbudziła wiele kontrowersji, według niektórych krytyków promowała hedonizm i immoralizm, kult sztuki dla sztuki (dla Patera ważne były "pasja poetycka, pragnienie piękna, miłość sztuki ze względu na nią samą"<ref>Walter Pater, ''Renesans. Rozważania o sztuce i poezji'', tłum. Piotr Kopszak, Warszawa 1998, s. 168.</ref>). W drugim wydaniu tytuł zmieniony został na ''The Renaissance: Studies in Art and Poetry'', a kontrowersyjne zakończenie zostało usunięte. Powróciło dopiero, w zmienionej wersji, w wydaniu trzecim w 1888 roku.
 
Swoją filozofię sztuki rozwijał Pater w kolejnych dziełach, zwłaszcza powieści ''Marius the Epicurean'', która ukazała się w 1885 roku. Kolejne jego dzieła to między innymi ''Imaginary Portraits'' (1887), ''Appreciations'' (1889), ''Plato and Platonism'' (1893) i wydane pośmiertnie ''Greek Studies'' oraz ''Miscellaneous Studies'' (1895).
 
Zarówno treść dzieł Patera, jak i ich wysoka wartość literacka miały duży wpływ na współczesnych brytyjskiego krytyka oraz późniejsze pokolenia. Inspirowali się nimi między innymi [[prerafaelici]], [[Oscar Wilde]] czy [[William Butler Yeats]].
 
== Bibliografia ==
 
* Piotr Kopszak, ''Purpurowe pasaże Waltera Horatio Patera'' [w:] Walter Pater, ''Renesans. Rozważania o sztuce i poezji'', tłum. Piotr Kopszak, Warszawa 1998.
 
{{Przypisy}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}