Niedobór wzrostu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródło odnosi się do populacji amerykańskiej, uniwersalnie choroba jest zdefiniowana za pomocą siatek centylowych
Przebudowa artykułu
Linia 3:
{{Wikiźródła|Encyklopedia staropolska/Karzeł|Hasło ''Karzeł'' w Encyklopedii staropolskiej}}
{{Wikiźródła|Encyklopedia staropolska/Karzełek|Hasło ''Karzełek'' w Encyklopedii staropolskiej}}
'''KarłowatośćNiedobór wzrostu''' – niedobórjest wzrostuto (wzrost poniżej 3 [[siatka centylowa|centyla]] lub poniżej 2 odchyleń standardowych odpowiednio dla wieku, płci i płcipopulacji<ref name="Oczkowska">{{cytujCytuj pismo książkę| nazwisko =Siegenthaler|tytuł=Differential DiagnosisOczkowska in| Internalimię Medicine|wydawca=Thieme|data= 2007Urszula |strony tytuł =82}}</ref>), któryDefinicja jesti spowodowanyprzyczyny np.niskorosłości zbytoraz małąkryteria ilościądiagnostyczne [[hormonniedoboru wzrostu|hormonu wzrostu]] w| okresieurl rozwoju= lubhttp://www.endokrynologiapediatryczna.pl/userfiles/pdfs/a_1152.pdf brakiem| [[receptor]]aczasopismo dla= tegoEndokrynologia hormonuPediatryczna w| [[przysadkadata mózgowa= 2009}}</ref>{{odn|przysadce]]Kubicka|Kawalec|2008|s=531}}.
 
=== Przyczyny karłowatościniedoboru wzrostu ===
Najczęstszą przyczyną niskiego wzrostu konstytucjonalnie opóźniony przebieg wzrostu i dojrzewania (KOWD), niski wzrost rodzinny lub połączenie konstytucjonalnie opóźnionego przebiegu wzrostu i dojrzewania (KOWD) i niskiego wzrostu rodzinnego. Niedobór hormonu wzrostu jest rzadką przyczyną niedoboru wzrostu<ref name="Oczkowska"/>.
=== Hormonalne ===
==== Niedobory hormonalne ====
* [[karłowatość podwzgórzowa]]
* [[karłowatość przysadkowa]]
* [[niedoczynność tarczycy]]
* [[Cukrzyca typu 1|cukrzyca insulinozależna]]
 
Do chorobowych przyczyn niedoboru wzrostu należą<ref name="Oczkowska"/>:
==== Nadmiar hormonów katabolicznych ====
* przewlekłe niedożywienie i niedobory pokarmowe
* [[zespół Cushinga]]
** dieta niskokaloryczna, niedożywienie białkowe ([[kwashiorkor]])
* [[Zespół Cushinga|choroba Cushinga]]
** przewlekłe choroby zapalne jelit, [[celiakia]], [[mukowiscydoza]], [[zespół złego wchłaniania]]
 
** niedobór cynku, żelaza
==== Inne ====
* zaburzenia wchłanianiahormonalne
* [[karłowatość typu Larona]]
** [[niedoczynność tarczycy]]
* [[Leydigoma]]
** izolowany [[niedobór wzrostu]]
* [[przedwczesne pokwitanie|przedwczesne dojrzewanie płciowe]]
** pierwotny niedobór insulinopodobnego czynnika wzrostu/niewrażliwość na hormon wzrostu
=== Wrodzone ===
** [[niedoczynność przysadki]]
* [[achondroplazja]]
** [[choroba Cushinga|choroba]] i [[zespół TurneraCushinga]]
** [[przedwczesne pokwitanie|przedwczesne dojrzewanie płciowe]]
* [[zespół Pataua]]
* aberracje chromosomalne
* [[zespół Edwardsa]]
** [[zespół DownaTurnera]]
** [[zespół kociego krzykuDowna]]
** [[zespół CushingaPradera-Williego]]
 
* [[hipotrofia wewnątrzmaciczna]]
=== Wrodzone defekty kości ===
* [[achondroplazja]], [[hipochondroplazja]], [[chondrodystrofie]]
* [[Wrodzona łamliwość kości|osteogenesis imperfecta]]
* innewrodzone defektychoroby metaboliczne
* [[osteochondrodysplazja]]
* niewyrównana [[cukrzyca]], [[zespół Mauriaca]]
 
* przewlekłe zapaleniechoroby wątrobynerek
=== Związane z przebiegiem ciąży ===
* przewlekłe choroby wątroby
* zakażenia wirusowe
* [[wada serca|wady serca]], szczególnie sinicze
* naświetlanie promieniami Roentgena
* przewlekłe choroby płuc
* [[leki cytostatyczne|cytostatyki]]
* niektóre przewlekłe zakażenia
 
* [[choroba sieroca]]
=== Niedobory ===
* niedobory energetyczne
* niedobory składników budulcowych
 
=== Związane z chorobami przewlekłymi ===
* nerkopochodna
* [[mukowiscydoza]]
* zaburzenia wchłaniania
* [[marskość wątroby]]
* przewlekłe zapalenie wątroby
* [[wada serca|wady serca]]
* przewlekła [[niedokrwistość]]
* [[krzywica]] witamino-D-oporna
* [[Lizosomalne choroby spichrzeniowe|choroby spichrzeniowe]]
* inne defekty metaboliczne
 
== Znane osoby cierpiące na karłowatość ==
Linia 62 ⟶ 43:
* [[Peter Dinklage]], amerykański aktor
* [[Warwick Davis]], brytyjski aktor
* Zerco - nadworny karzeł [[Bleda|Bledy]]
 
{{przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Kubicka | imię = Krystyna | nazwisko2 = Kawalec | imię2 = Wanda | tytuł = Pediatria | wydawca = PZWL | rok = 2008 | isbn = 978-83-200-3786-9 | odn = tak}}
 
{{Commonscat|Dwarfism}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://nieduzi.org Klub Nieduzi zrzeszający osoby niskiego wzrostu]
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}