Rdest wężownik: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: usunięcie zbędnego parametru w wywołaniu szablnu {{przypisy}}/{{uwagi}}
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, źródła/przypisy, WP:SK
Linia 30:
; [[Kwiat]]y: Zebrane w gęsty, walcowaty [[kłos]] długości 3-7 cm, osadzony na szczycie łodygi. Kwiaty długości 4-5 mm. [[Okwiat]] bladoróżowy do różowego, złożony z 5 listków. Słupek z 3 wolnymi szyjkami, 8 pręcików z fioletowymi pylnikami. [[Nektaria]] znajdują się u nasady pręcików.
; [[Owoc]]e: Trójkanciasty, błyszczący [[orzech (botanika)|orzeszek]] otoczony rozrośniętymi listkami okwiatu.
; [[Korzeń]]{{r|FPX}}: Całe kłącze, czerwonawobrunatne lub czarnawobrunatne, jest grube, skręcone i wężowato powyginane. Na powierzchni zewnętrznej widoczne są poprzeczne prążkowania i czarnawe plamy. Kłącze jest spłaszczone i niekiedy zagłębione na górnej powierzchni, a na dolnej wypukłe. Na powierzchni widoczne są blizny po korzeniach przybyszowych. Przełam różowawobeżowy, wykazuje eliptyczne pasmo białawych punktów odpowiadających wiązkom naczyniowym.
 
== Biologia i ekologia ==
[[Bylina (botanika)|Bylina]], [[hemikryptofit]]. Kwitnie od maja do lipca. Kwiaty [[protandria|przedprątne]], [[entomogamia|owadopylne]]<ref>{{cytuj książkę|imię=Olga |nazwisko=Seidl |imię2=Józef |nazwisko2=Rostafiński |tytuł=Przewodnik do oznaczania roślin |miejsce=Warszawa |rok=1973 |wydawca= PWRiL}}</ref>. Rozwijają się stopniowo, od dołu kłosa ku górze. [[Siedlisko (biologia)|Siedlisko]]: wilgotne [[łąka|łąki]] o wysokim poziomie wód gruntowych, brzegi zbiorników wodnych, podmokłe [[polana|polany]]. W [[Tatry|Tatrach]] występuje aż po [[piętro alpejskie]]. Na łąkach jest [[chwasty|chwastem]]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych [[gatunek charakterystyczny]] dla [[syntaksonomia|All.]] ''[[Calthion]]''<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Matuszkiewicz |imię= Władysław |autor link=Władysław Matuszkiewicz |tytuł= Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski |rok=2006 |wydawca= Wyd. Naukowe PWN |miejsce= Warszawa |isbn = 83-01-14439-4}} </ref>. Liczba [[chromosom]]ów 2n= 48 (24,44,46)
Linia 37:
 
== Zastosowanie ==
*=== [[Rośliny lecznicze|Roślina lecznicza]]. ===
{{fakt|Jej lecznicze własności odkryto w XVI w., w Polsce była stosowana od XVII w. Zazwyczaj stosowana jest w mieszankach ziołowych.}}
; [[Surowiec zielarski]]<ref name="FPX">{{cytuj książkę|nazwisko=Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne |tytuł=Farmakopea Polska X|rok=2014 |wydawca=Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych |miejsce=Warszawa |isbn=978-83-63724-47-7 |strony=4276}}</ref>: Kłącze wężownika (''Bistortae rhizoma'') – całe lub połamane, wysuszone kłącze bez korzeni przybyszowych, o zawartości powyżej 3,0% garbników w przeliczeniu na [[pirogalol]].
** [[Surowiec zielarski]]: kłącze wężownika (''Rhizoma Bistortae''), zawiera garbniki (16-21,5%), [[kwasy fenolowe]], [[leukocyjanidyna|leukocyjanidynę]], [[węglowodany]], sole mineralne.
**; Działanie i zastosowanie: maMa własnościwłaściwości ściągające, przeciwkrwotoczne, przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe, przeciwbakteryjne i gojące rany. Wewnętrznie stosowany jest w [[choroba wrzodowa żołądka|nieżytach żołądka]], zapaleniu jelita cienkiego, nieżycie odbytnicy i wielu innych schorzeniach układu pokarmowego. Zewnętrznie używa się go do płukania jamy ustnej i [[gardło|gardła]] przy zapaleniu śluzówek, [[angina|anginie]] i pleśniawkach. W postaci [[odwar]]u i kąpieli używany jest przy [[trądzik młodzieńczy|trądziku]], [[opryszczka|opryszczce]], [[hemoroidy|hemoroidach]], nadmiernej potliwości i czyrakach. W postaci [[lewatywa|lewatyw]] i irygacji leczy się nim biegunkę, [[upławy]] oraz pęknięcia odbytu, w postaci okładów przy oparzeniach, oraz owrzodzeniach pochodzących od [[żylaki|żylaków]]. Stosowany musi być z umiarkowaniem, gdyż używany przez dłuższy czas upośledza wchłanianie pokarmu z jelit, może też wywołać zatrucia.
**; Zbiór i suszenie: kłączaKłącza wykopuje się jesienią, starannie płucze usuwając drobne korzonki, kroi na kilkucentymetrowe plastry i suszy w temperaturze 40&nbsp;°C.
*== [[Roślina ozdobna]] – jest==
Jest ozdobą wilgotnych [[park]]ów i rabat, nadaje się także do uprawu na brzegach oczek wodnych. Jedną z częściej uprawianych odmian jest 'Superba' o dużych kwiatach.
== Inne zastosowania ==
* Dawniej kłącze rdestu było używane do garbowania skór, farbowania wełny na żółto oraz wytwarzania czerwonego [[atrament]]u{{fakt|data=2010-11}}.
 
{{Przypisy}}