Wikipedia

Wojciech Trąmpczyński: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: przenosiny kategorii Polacy odznaczeni estońskim Krzyżem Wolności do Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Wolności (Estonia)
Linia 14:
|następca = [[Maciej Rataj]]
|odznaczenia = {{order|OOB}}
|2 funkcja = [[Marszałkowie Senatu Rzeczypospolitej|Marszałek Senatu RP]]
|2 od = [[1 grudnia]] [[1922]]
|2 do = [[27 listopada]] [[1927]]
Linia 23:
}}
[[Plik:Wojciech Trąmpczyński akt urodzenia.jpg|thumb|Akt urodzenia Wojciecha Trąmpczyńskiego]]
'''Wojciech Trąmpczyński''' (właśc. '''Stefan Wojciech''', ur. [[8 lutego]] [[1860]] w [[Dębłowo|Dębłowie]] k. [[Gniezno|Gniezna]], zm. [[2 marca]]<ref>[http://{{r|bs.sejm.gov.pl/F/2UG4T4345K5UN8YL67U8YT33HYIMFVR9BRAAKX3D1SUGF537DR-07468?func=full000001-set-set&set_number=040005&set_entry=000001&format=999 Notka biblioteki sejmowej], ''Wielkopolski Słownik Biograficzny''.</ref>}} lub [[2 września]]<ref>[http://www.{{r|wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=-150107&tab=3 Kronika Miasta Poznania 1993 nr 1/2, s.186], ''Słownik biograficzny Europy środkowo-wschodniej XX wieku'', wyd. Warszawa 2004, s. 1311.</ref>}} lub [[19 października]]<ref>[http://{{r|encyklopedia.pwn.pl/haslo/3988921/trampczynski-wojciech.html Encyklopedia PWN]</ref>}} [[1953]] w [[Poznań|Poznaniu]]) – polski [[polityk]], [[prawnik]], działacz [[Narodowa Demokracja|Narodowej Demokracji]], [[Marszałkowie Sejmu Rzeczypospolitej|marszałek Sejmu]] i [[Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|Senatu]]. Stał na czele władz administracyjnych podczas [[powstanie wielkopolskie|powstania wielkopolskiego]]. Był marszałkiem [[Sejm Ustawodawczy (1919-19221919–1922)|Sejmu Ustawodawczego]] (1919–1922), następnie w latach 1922–1927 [[Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|marszałkiem Senatu]] I kadencji. Został członkiem dożywotnim [[Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego|Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania]].
 
== Życiorys ==
=== Młodość ===
Był synem właściciela majątku ziemskiego, Aleksego i Emilii z Bildermannów<ref name="Kowalski">{{cytuj stronęr| url = http://www.filipini.poznan.pl/art.php?tresc-349 | tytuł = Wojciech Trąmpczyński 1860-1953 prawnik – społecznik – polityk | data dostępu = 25 stycznia 2009| autor = Nikodem Kowalski | język = pl}}</ref>. Oboje jego rodzice osierocili go, gdy był jeszcze dzieckiem<ref name="parlament350">{{cytuj książkę r|nazwisko = Mościcki | imię = Henryk | nazwisko2 = Dzwonkowski | imię2 = Włodzimierz | tytuł =Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1927 | wydawca = Lucjan Złotnicki | miejsce = Warszawa | rok = 1928 | strony =349 | isbn =parlament350}}</ref>, ale wychowywał się w atmosferze patriotycznej. Początkowo uczył się w szkole ludowej w [[Trzemeszno|Trzemesznie]]. Później uczęszczał do Gimnazjum św. Marii Magdaleny w [[Poznań|Poznaniu]]. Podczas nauki w tej szkole wstąpił do [[Towarzystwo Tomasza Zana|Towarzystwa Tomasza Zana]], w którym zdobywał wiadomości o polskiej literaturze i historii, które nie były mu przekazywane w trakcie edukacji w instytucji będącej narzędziem [[germanizacja|germanizacji]]. W 1877 zdał [[matura|maturę]]. Następnie zdał na [[nauki prawne|prawo]] na [[Uniwersytet Humboldta w Berlinie|Uniwersytecie Berlińskim]]. Po pierwszym roku studiów przeniósł się jednak na [[Uniwersytet Wrocławski]], pod wpływem antypolskich nastrojów panujących w stolicy [[Niemcy|Niemiec]]. Tam prowadził działalność w nielegalnym polskim młodzieżowym ruchu narodowym, jak również w legalnych organizacjach zrzeszających [[Polacy|Polaków]]. Studia ukończył w 1881, uzyskując stopień doktora praw<ref name="Pol">{{cytuj stronęr| url = http://www.palestra.pl/index.php?go=artykul&id=1002 | tytuł = Wojciech Trąmpczyński (1860–1953). W 50. rocznicę śmierci | data dostępu = 25 stycznia 2009| autor = Krzysztof Pol | język = pl}}</ref>.
 
=== Kariera prawnicza ===
Po zakończeniu studiów, powrócił do Dębłowa. Próbował podjąć praktykę w Sądzie Okręgowym w [[Gniezno|Gnieźnie]], jednak nie udało mu się to. Z tego powodu rozpoczął praktykę zawodową w Poznaniu jako referendariusz służby przygotowawczej na aplikacjach sędziowskiej i adwokackiej. Udało mu się zdać egzamin referendarski, dzięki czemu został mianowany asesorem sądowym, a później otrzymał nominację na [[adwokat]]a i w 1886 otworzył w stolicy [[Wielkopolska|Wielkopolski]] własną kancelarię adwokacką<ref name="Senat">{{cytuj stronęr| url = http://www.senat.gov.pl/download/gfx/senat/pl/defaultopisy/176/2/1/marsz2rp.pdf | tytuł = Marszałkowie Senatu II Rzeczypospolitej | data dostępu = 4 grudnia 2012| autor = Senat RP | język = pl}}</ref>. Specjalizował się w sprawach związanych z obrotem nieruchomości, pomagając często Polakom, których władze niemieckie często zmuszały do sprzedawania ziemi [[Królestwo Prus|pruskiej]] [[Komisja Kolonizacyjna|Komisji Kolonizacyjnej]]. Angażował się także w sprawach politycznych, takich jak obrona osób oskarżonych o posługiwanie się zabronionym przez ustawę o zgromadzeniach [[język polski|językiem polskim]]. W tym czasie brał także udział w tajnym nauczaniu języka polskiego. W 1892 otworzył swą kancelarię [[notariusz|notarialną]]{{r|Pol}}.
 
W 1901 został wybrany do rady miejskiej Poznania. W organie tym był jednym z głównych reprezentantów polskich mieszkańców miasta. Brał m.in. udział i zabierał głos w demonstracjach poparcia dla [[Strajk dzieci wrzesińskich|strajku dzieci wrzesińskich]], jak również tych odbywających się podczas procesu ich rodziców w Gnieźnie. Radym poznańskim był do 1911<ref name="kto">{{cytuj książkę r| inni = [[Jacek Majchrowski]] (red.) | tytuł =Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej | wydawca =Polska Oficyna Wydawnicza "BGW" | miejsce =Warszawa | rok =1994 | strony =555 | isbn =83-7066-569-1kto}}</ref>.
 
Był także doradcą prawnym Banku Ziemskiego i dyrektorem poznańskiego [[Hotel Bazar w Poznaniu|Hotelu Bazar]]{{r|Kowalski}}.
Linia 41:
W 1910 Trąmpczyński został posłem Sejmu Pruskiego z [[Prowincja Poznańska|prowincji poznańskiej]]. W 1911 trafił do [[Reichstag]]u{{r|parlament350}}. {{Cytat|''Chociaż Trąmpczyńskiego zaliczano do grupy „młodych” posłów, bynajmniej nie był młodzikiem, karierę parlamentarną rozpoczynał bowiem w wieku co najmniej statecznym, bo lat 50, a więc dosyć późno. Mógł imponować postawą: wysoki, przystojny, dobrze zbudowany, żeby nie powiedzieć – tęgi, o dostojnej, senatorskiej prezencji, znakomitą, popartą doskonałą znajomością rzeczy i kulturą słowa wymową, szybko wybił się na czoło mówców parlamentarnych. Wielokrotnie ostro, z niezwykle celną argumentacją polemizował z nacjonalistycznymi wystąpieniami zarówno ministrów, jak i parlamentarzystów niemieckich, a przy okazji rzeczowo piętnował przed opinią publiczną pruską politykę germanizacyjną. Swą wnikliwą argumentacją odpierał zarzuty o radykalizmie narodowym Polaków i nienawiści wobec Niemców''{{r|Pol}}.}} Podczas swej działalności parlamentarnej związał się ze [[Związek Ludowo-Narodowy|Związkiem Ludowo-Narodowym]]. W 1914 Trąmpczyński znalazł się w składzie tajnego Koła Międzypartyjnego (przekształconego w 1916 w Tajny Komitet Międzypartyjny), którego celem była współpraca z podobnymi polskimi organizacjami w innych zaborach i za granicą. W swych wypowiedziach parlamentarnych opowiadał się za jednością wszystkich ziem polskich i włączeniem zaboru pruskiego do przyszłego państwa polskiego.
 
W lipcu 1918 wszedł w skład Centralnego Komitetu Obywatelskiego (CKO), utworzonego na postawie Tajnego Komitetu Międzypartyjnego. CKO był kierownictwem politycznym współdziałającym z [[Komitet Narodowy Polski (1917-19191917–1919)|Komitetem Narodowym Polskim]] w [[Paryż]]u, który był uznawany przez państwa [[Ententa|Ententy]] za polskie przedstawicielstwo. 7 października 1918 wraz z innymi członkami Koła Polskiego w parlamencie niemieckim, m.in. [[Władysław Seyda|Władysławem Seydą]] i [[Wojciech Korfanty|Wojciechem Korfantym]], uznał się za obywatela polskiego i zażądał włączenia Wielkopolski do powstającego państwa polskiego. 11 listopada został wybrany na przewodniczącego Rady Ludowej miasta Poznania, w którą przekształcił się CKO. Pod jego kierownictwem prowadzono przygotowania do zwołanego 3 grudnia 1918 w Poznaniu [[Polski Sejm Dzielnicowy|Polskiego Sejmu Dzielnicowego]].
 
8 grudnia 1918, na posiedzeniu plenarnym Polskiego Sejmu Dzielnicowego, Trąmpczyński został wybrany na prezesa 80-osobowej [[Naczelna Rada Ludowa|Naczelnej Rady Ludowej]]. Później, w połowie grudnia, został wybrany naczelnym prezesem prowincji i rejencji poznańskiej{{r|Kowalski}}. Jako wysoki urzędnik przyjmował w Poznaniu premiera pruskiego z [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|SPD]], [[Paul Hirsch|Paula Hirscha]].
 
28 listopada 1918 r. [[Naczelnik Państwa]] [[Józef Piłsudski]] wydał dekret o ordynacji wyborczej do [[Sejm Ustawodawczy (1919-19221919–1922)|Sejmu Ustawodawczego]]. Wybory odbyły się 26 stycznia 1919 r.; ich przeprowadzenie w dzielnicy pruskiej nie było możliwe,, do Sejmu Ustawodawczego kolejny dekret dokonał kooptacji polskich posłów do Reichstagu; wśród nich był również Trąmpczyński.
 
=== Marszałek Sejmu Ustawodawczego ===
[[Plik:Wojciech Trąmpczyński.jpg|thumb|250px|Portret z 1919, autorstwa [[Stanisław Lentz|Stanisława Lentza]]]]
{{osobny artykuł|Sejm Ustawodawczy (1919-1922)}}
W pierwszym dniu urzędowania [[Sejm Ustawodawczy (1919-19221919–1922)|Sejmu Ustawodawczego]], odbył się wybór [[Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej|marszałka]] izby. Na stanowisko to kandydowali, poza Trąmpczyńskim, także [[Wincenty Witos]] i [[Władysław Seyda]]. Ostatecznie 14 lutego 1919 ten pierwszy otrzymał 155 głosów, a kandydat ludowców – 149{{r|Pol}}.
 
Tuż po wyborze, Trąmpczyński zrezygnował z przynależności do [[partia polityczna|partii politycznej]]. Już w pierwszym swoim wystąpieniu jako marszałek izby, miał szansę udowodnić swoją bezstronność – sprzeciwił się powieszeniu w sali obrad Sejmu [[krzyż]]a, co postulowali posłowie [[prawica|prawicowi]], a sprzeciwiali się [[lewica|lewicowcy]]. Trąmpczyński organizował od podstaw Kancelarię Sejmową. Przewodniczył także Obywatelskiemu Komitetowi Obrony Państwa podczas [[wojna polsko-bolszewicka|wojny z bolszewicką Rosją]] w 1920{{r|Senat}}. Po powrocie Józefa Piłsudskiego z [[Wyprawa kijowska (1920)|wyprawy kijowskiej]], wygłosił przed [[Kościół św. Aleksandra w Warszawie|kościołem św. Aleksandra w Warszawie]] na cześć Naczelnego Wodza entuzjastyczne przemówienie, porównując jego czyny do dokonań [[Bolesław I Chrobry|Bolesława Chrobrego]], [[Jan Karol Chodkiewicz|Jana Karola Chodkiewicza]] i [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]]<ref>{{cytuj książkę r|nazwisko = Ajnenkiel | imię = Andrzej | autor link = Andrzej Ajnenkiel | tytuł = Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918Ajnenkiel1986-1926 | wydawca = Wiedza Powszechna | miejsce = | rok = 1986 | strony = 144 | isbn = 8321405819s144}}</ref>: {{Cytat|''Sejm cały nasz przez usta moje wita Cię Wodzu Naczelny, wracający ze szlaku Bolesława Chrobrego. Czynem orężnym zaświadczyłeś nie tylko o dzielności polskiego ramienia, ale wyrwałeś z piersi narodu i zamieniłeś w sztandar jego najlepszą tęsknotę, jego rycerstwo w służbie wolności narodów. Dzisiaj wie i widzi cały świat: Polska nie jest bezbronna! Naczelnemu Wodzowi naszej armii cześć!''<ref>{{cytuj książkę r|nazwisko =Rayski | imię = Stefan | tytuł = Genjusz niepodległości: rocznik 1935 | wydawca = Straż Polska | miejsce = Lwów | rok = 1935 | strony = 41 | isbn =Rayski1935-s41}}</ref>}} Stwierdził także, że wojska Piłsudskiego {{Cytat|''niosą dziś ludności zamieszkującej [[Wołyń]], [[Podole]] i Kijowszczyznę – porządek i wolność''<ref>{{cytuj stronęr| url = http://realia.com.pl/dzial_5/artykul_7.html | tytuł = Klęska i triumf – rok 1920 | data dostępu = 25 stycznia 2009| autor = Paweł Wieczorkiewicz | język = pl}}</ref>.}}
 
Jako prawnik, szczególną uwagę poświęcał pracom nad uchwaleniem [[konstytucja|konstytucji]] oraz unifikacji i kodyfikacji prawa. W czerwcu 1919 Sejm Ustawodawczy powołał Komisję Kodyfikacyjną RP i Komisję Konstytucyjną (pod przewodnictwem posła [[Edward Dubanowicz|Edwarda Dubanowicza]]). Podczas prac nad ustawą zasadniczą, Trąmpczyński postulował zawarcie kompromisu pomiędzy największymi ugrupowaniami sejmowymi. Marszałkiem Sejmu pozostawał także po uchwaleniu [[konstytucja marcowa|konstytucji marcowej]], od marca 1921 do września 1922. Z racji swoich uprawnień konstytucyjnych pełnił rolę rozjemcy pomiędzy Naczelnikiem Państwa a Sejmem przy tworzeniu kolejnych rządów{{r|Senat}}.
 
=== Marszałek Senatu ===
[[Plik:Trampczynski.jpg|thumb|250px|Trąmpczyński jako [[Marszałkowie Senatu Rzeczypospolitej|marszałek Senatu]]]]
[[Plik:Poznan 1926 zamach majowy.jpg|thumb|250px|Trąmpczyński podczas powitania wojsk garnizonu poznańskiego, wracających do stolicy Wielkopolski po [[Przewrót majowy|zamachu majowym]]]]
W 1922 kandydował w wyborach do [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|Senatu]], z listy [[Chrześcijański Związek Jedności Narodowej|Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej]] i uzyskał mandat. Kandydaturę Trąmpczyńskiego zgłoszono w wyborach na [[Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|marszałka izby]]. Jego konkurentem był [[Ksawery Prauss]] z [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]]. Ostatecznie kandydaturę Trąmpczyńskiego poparło (poza ugrupowaniami endeckimi) także [[Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"„Piast” (1913-1931)|PSL "Piast"]], co dało mu 1 grudnia 1922{{r|parlament350}} stanowisko marszałka Senatu. Sprawował tę funkcję przez 5 lat. W tym czasie, obserwując zmieniające się szybko rządy i spadek poparcia dla parlamentu pośród wyborców, opowiadał się za wzmocnieniem władzy [[prezydent]]a i zmianą [[ordynacja wyborcza|ordynacji wyborczej]]{{r|Pol}}. Krytykował także Piłsudskiego. W 1926 mówił m.in. {{Cytat|''(...) ciągle jeszcze w Ministerstwie pokutuje myśl wyznaczenia p. Piłsudskiego w razie wojny na Naczelnego Wodza. I w tym widzę katastrofę grożącą państwu, bo jestem zdania, że pan Piłsudski nie posiada koniecznego na takie stanowisko wyższego wykształcenia wojskowego. Przekonanie to mam, jak wielu innych, już od roku 1920 (...) p. Piłusudski w 1920 r. nie złożył dowodów umiejętności prowadzenia wielkiej wojny. Jego dzieła ''Moje pierwsze boje'' i ''Rok 1920'' wykazują pewne zdolności wojskowe, ale tylko w zakresie partyzantki. Tymczasem przyszła wojna nasza to będzie wojna organizacji i więcej będzie podobna do matematyki niż do romantycznej partyzantki''<ref>{{r|Cyt za: {{cytuj książkę |nazwisko = Czubiński | imię = Antoni | autor link = Antoni Czubiński | tytuł = Przewrót majowy 1926 roku | wydawca = Młodzieżowa Agencja Wydawnicza | miejsce = Warszawa | rok = 1989 | strony = 154 | isbn = 83-203-2478-5}}</ref>.}}
 
Trąmpczyński był zdecydowanym przeciwnikiem [[przewrót majowy|przewrotu majowego]]. Pomimo tego, nie był zwolennikiem sprowadzenia wojsk wiernych rządowi z Wielkopolski do walki z siłami Piłsudskiego. Uspokajał także bojowe nastroje po prawej stronie polskiej sceny politycznej, podejmując się roli mediatora – m.in. przywiózł do Poznania list nowego premiera, [[Kazimierz Bartel|Kazimierza Bartla]], w którym szef gabinetu gwarantował rządy prawa{{r|Senat}}.
Linia 66:
 
=== Poseł ===
4 marca 1928 został posłem na Sejm II kadencji z okręgu nr 33 Gniezno<ref>{{cytuj stronęr|url= http://www.wbc.poznan.pl/Content/285045/-Segregator28.pdf |tytuł= Orędownik Urzędowy powiatu gnieźnieńskiego 28 marca 1928 nr 26|opublikowany=Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa}}[dostęp 2013-12-22]</ref>,, z listy [[Związek Ludowo-Narodowy|Związku Ludowo-Narodowego]]. Jako członek izby prowadził parlamentarną działalność skierowaną przeciwko obozowi rządzącemu – szczególnie głośne były jego wystąpienia z mównicy sejmowej, w których piętnował naruszanie praworządności przez władze sanacyjne.
 
30 sierpnia 1930 prezydent [[Ignacy Mościcki]] rozwiązał obie izby parlamentu. 9 września aresztowano wielu polityków [[Centrolew]]u i wtrącono ich do [[twierdza brzeska|twierdzy brzeskiej]]. Trąmpczyński i Władysław Seyda również znaleźli się na liście osób przeznaczonych do aresztowania, ale, zgodnie z niepotwierdzonymi informacjami, prywatna interwencja, być może u samego Piłsudskiego, uchroniła ich przed zamknięciem w więzieniu{{r|Pol}}.
 
W listopadzie 1930 ponownie został posłem (z okręgu nr 33 Gniezno uzyskując 45.596 głosów)<ref>{{cytuj stronęr|url= http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=114360&from=-publication|tytuł= "LECH" gazeta gnieźnieńska 22 listopada 1930 nr 271 s.6|opublikowany=Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa}}[dostęp 2013-12-22]</ref>. Zeznawał także w [[proces brzeski|procesie brzeskim]], jako świadek obrony. O jego wystąpieniu podczas procesu pisał [[Andrzej Garlicki]]: {{Cytat|''Mówił o łamaniu prawa przez rządy pomajowe, o fałszowaniu wyborów, o zbrodniach politycznych. Tego, sędziwego już wówczas, polityka prawicy nic, w sensie ideowym, nie łączyło z oskarżonymi. Tym większą wagę miały jego zeznania''<ref>{{cytuj książkę r|nazwisko = Garlicki | imię = Andrzej | autor link = Andrzej Garlicki | tytuł = Od Brześcia do maja | wydawca = Czytelnik | miejsce = Warszawa | rok = 1986 | strony = 148 | isbn = 83-07-01603Garlicki1986-7s148}}</ref>.}} W swych wystąpieniach sejmowych Trąmpczyński piętnował ograniczanie przez władze autonomii uniwersytetów, niezawisłości [[sędzia|sędziowskiej]], krytykował także utworzenie [[Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej|obozu w Berezie Kartuskiej]]. Był również przeciwnikiem [[konstytucja kwietniowa|konstytucji kwietniowej]], kwestionując legalność jej uchwalenia. Mówił o niej m.in.: {{Cytat|''Twierdzimy wciąż i twierdzić będziemy, że nowa konstytucja zupełnie nielegalnie doszła do skutku''{{r|Pol}}.}} Nie kandydował w 1935 z powodu bojkotu wyborów, zorganizowanego przez endecję. W tym czasie sympatyzował z [[Front Morges|Frontem Morges]], ale ze względu na podeszły wiek, ograniczał swą działalność polityczną.
 
=== Ostatnie lata ===
Linia 80:
=== Wywód genealogiczny ===
{| width="100%" style="text-align:center; vertical-align:middle;" cellspacing="0" cellpadding="0"
| colspan="2" | <small>Wojciech Trąmpczyński<br /><small>1768-18461768–1846
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>Marianna Nieżychowska<br /><small>ok. 1776-18531776–1853
| colspan="2" |
| colspan="2" | <small>Józef Biedermann<br /><small>ur. 1782
Linia 99:
|-
| colspan="2" | &nbsp;
| colspan="2" | <small>Aleksy Cyprian Trąmpczyński<br /><small>1812-18631812–1863
| colspan="6" |
| colspan="2" | <small>Emilia Biederman<br /><small>1827-18681827–1868
| colspan="2" |
|-
Linia 131:
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" style="vertical-align:middle;" | '''Wojciech Trąmpczyński'''<br />1860-19531860–1953
| colspan="2" |
| colspan="2" |
Linia 142:
=== Odznaczenia ===
* [[Order Orła Białego]],
* [[KrzyżOrder Krzyża Wolności (Estonia)|Krzyż Wolności]] I klasy ([[Estonia]]),
* [[Order Błogosławionego Piusa IX]]<ref>{{cytuj stronęr| url =http://edukacja.sejm.gov.pl/historia-sejmu/marszalkowie-sejmu/ii-rzeczpospolita.html | tytuł =Wojciech Trąmpczyński (1860-1953) | data dostępu = 17 lutego 2010| autor = | opublikowany =Wszechnica Sejmowa: II Rzeczpospolita | praca = | data = | język =pl}}</ref> ([[Watykan]]).
 
=== Upamiętnienie ===
* 5 września 2013 wmurowano na ścianie [[Budynek Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu|budynku Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu]] tablicę pamiątkową upamiętniającą Wojciecha Trąmpczyńskiego<ref>{{r|sza, ''Uczcijmy pamięć marszałka Trąmpczyńskiego'', w: ''Poznań – Informator Samorządowy Metropolii Poznań'', wrzesień 2013, s.5, ISSN 2080-315X</ref>}}.
* jedna z sal posiedzeń komisji, w Korytarzu Marszałkowskim Sejmu RP, nosi nazwę „Sala im. Wojciecha Trąmpczyńskiego”<ref>{{cytuj stronęr| url = http://edukacja.sejm.gov.pl/architektura-sejmowa/budynki-sejmowe/| tytuł =Budynki Sejmowe | opublikowany =Wszechnica Sejmowa}}[dostęp 26-03-2014]</ref>
* w listopadzie 2013 w budynku Starostwa Powiatu Gnieźnieńskiego odsłonięto pamiątkową tablicę a sali sesyjnej Rady Powiatu nadano nazwę „Sala im. Stefana Wojciecha Trąmpczyńskiego”<ref>{{cytuj stronęr| url = http://www.piastowskakorona.pl/news.php?-readmore=457| tytuł =Marszałek Trąmpczyński godnym patronem | opublikowany =Piastowskakorona.pl}}[dostęp 26-03-2014]</ref>
 
{{== Przypisy|2}} ==
{{Przypisy-lista|l. kolumn=2|
<ref name="Ajnenkiel1986-s144">{{cytuj książkę | nazwisko = Ajnenkiel | imię = Andrzej | autor link = Andrzej Ajnenkiel | tytuł = Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918–1926 | wydawca = Wiedza Powszechna | rok = 1986 | strony = 144 | isbn = 8321405819}}</ref>
<ref name="bs.sejm-000001-format">[http://bs.sejm.gov.pl/F/2UG4T4345K5UN8YL67U8YT33HYIMFVR9BRAAKX3D1SUGF537DR-07468?func=full-set-set&set_number=040005&set_entry=000001&format=999 Notka biblioteki sejmowej], ''Wielkopolski Słownik Biograficzny''.</ref>
<ref name="Cyt za cytuj książkę nazwisko">Cyt za: {{cytuj książkę |nazwisko = Czubiński | imię = Antoni | autor link = Antoni Czubiński | tytuł = Przewrót majowy 1926 roku | wydawca = Młodzieżowa Agencja Wydawnicza | miejsce = Warszawa | rok = 1989 | strony = 154 | isbn = 83-203-2478-5}}</ref>
<ref name="edukacja.sejm">{{cytuj stronę| url = http://edukacja.sejm.gov.pl/architektura-sejmowa/budynki-sejmowe/| tytuł =Budynki Sejmowe | opublikowany =Wszechnica Sejmowa}}[dostęp 26-03-2014]</ref>
<ref name="encyklopedia.pwn">[http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3988921/trampczynski-wojciech.html Encyklopedia PWN]</ref>
<ref name="Garlicki1986-s148">{{cytuj książkę | nazwisko = Garlicki | imię = Andrzej | autor link = Andrzej Garlicki | tytuł = Od Brześcia do maja | wydawca = Czytelnik | miejsce = Warszawa | rok = 1986 | strony = 148 | isbn = 83-07-01603-7}}</ref>
<ref name="Klęska i triumf rok 1920">{{cytuj stronę | url = http://realia.com.pl/dzial_5/artykul_7.html | tytuł = Klęska i triumf – rok 1920 | data dostępu = 25 stycznia 2009 | autor = Paweł Wieczorkiewicz | język = pl}}</ref>
<ref name="Kowalski">{{cytuj stronę | url = http://www.filipini.poznan.pl/art.php?tresc-349 | tytuł = Wojciech Trąmpczyński 1860–1953 prawnik – społecznik – polityk | data dostępu = 25 stycznia 2009 | autor = Nikodem Kowalski | język = pl}}</ref>
<ref name="kto">{{cytuj książkę | inni = [[Jacek Majchrowski]] (red.) | tytuł = Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej | wydawca = Polska Oficyna Wydawnicza "BGW" | miejsce = Warszawa | rok = 1994 | strony = 555 | isbn = 83-7066-569-1}}</ref>
<ref name="parlament350">{{cytuj książkę | nazwisko = Mościcki | imię = Henryk | nazwisko2 = Dzwonkowski | imię2 = Włodzimierz | tytuł = Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1927 | wydawca = Lucjan Złotnicki | miejsce = Warszawa | rok = 1928 | strony = 349}}</ref>
<ref name="piastowskakorona-readmore">{{cytuj stronę| url = http://www.piastowskakorona.pl/news.php?readmore=457| tytuł =Marszałek Trąmpczyński godnym patronem | opublikowany =Piastowskakorona.pl}}[dostęp 26-03-2014]</ref>
<ref name="Pol">{{cytuj stronę | url = http://www.palestra.pl/index.php?go=artykul&id=1002 | tytuł = Wojciech Trąmpczyński (1860–1953). W 50. rocznicę śmierci | data dostępu = 25 stycznia 2009 | autor = Krzysztof Pol | język = pl}}</ref>
<ref name="Rayski1935-s41">{{cytuj książkę | nazwisko = Rayski | imię = Stefan | tytuł = Genjusz niepodległości: rocznik 1935 | wydawca = Straż Polska | miejsce = Lwów | rok = 1935 | strony = 41}}</ref>
<ref name="Senat">{{cytuj stronę | url = http://www.senat.gov.pl/download/gfx/senat/pl/defaultopisy/176/2/1/marsz2rp.pdf | tytuł = Marszałkowie Senatu II Rzeczypospolitej | data dostępu = 4 grudnia 2012 | autor = Senat RP | język = pl}}</ref>
<ref name="sza Uczcijmy pamięć marszałka">sza, ''Uczcijmy pamięć marszałka Trąmpczyńskiego'', w: ''Poznań – Informator Samorządowy Metropolii Poznań'', wrzesień 2013, s.5, ISSN 2080-315X</ref>
<ref name="wbc.poznan-150107">[http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=150107&tab=3 Kronika Miasta Poznania 1993 nr 1/2, s.186], ''Słownik biograficzny Europy środkowo-wschodniej XX wieku'', wyd. Warszawa 2004, s. 1311.</ref>
<ref name="wbc.poznan-publication">{{cytuj stronę|url= http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=114360&from=publication|tytuł= "LECH" gazeta gnieźnieńska 22 listopada 1930 nr 271 s.6|opublikowany=Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa}}[dostęp 2013-12-22]</ref>
<ref name="wbc.poznan-Segregator28">{{cytuj stronę|url= http://www.wbc.poznan.pl/Content/285045/Segregator28.pdf |tytuł= Orędownik Urzędowy powiatu gnieźnieńskiego 28 marca 1928 nr 26|opublikowany=Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa}}[dostęp 2013-12-22]</ref>
<ref name="Wojciech Trąmpczyński 1860">{{cytuj stronę | url = http://edukacja.sejm.gov.pl/historia-sejmu/marszalkowie-sejmu/ii-rzeczpospolita.html | tytuł = Wojciech Trąmpczyński (1860–1953) | data dostępu = 17 lutego 2010 | opublikowany = Wszechnica Sejmowa: II Rzeczpospolita | język = pl}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko = Ajnenkiel | imię = Andrzej | autor link = Andrzej Ajnenkiel | tytuł = Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918-19261918–1926 | wydawca = Wiedza Powszechna | miejsce = | rok = 1986 | strony = | isbn = 8321405819}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = Garlicki | imię = Andrzej | autor link = Andrzej Garlicki | tytuł = Od Brześcia do maja | wydawca = Czytelnik | miejsce = Warszawa | rok = 1986 | strony = | isbn = 83-07-01603-7}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = Mościcki | imię = Henryk | nazwisko2 = Dzwonkowski | imię2 = Włodzimierz | tytuł =Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919-19271919–1927 | wydawca = Lucjan Złotnicki | miejsce = Warszawa | rok = 1928 | strony = | isbn =}}
* {{cytuj książkę |nazwisko =Rayski | imię = Stefan | tytuł = Genjusz niepodległości: rocznik 1935 | wydawca = Straż Polska | miejsce = Lwów | rok = 1935 | strony = | isbn =}}
 
Linia 166 ⟶ 188:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Trąmpczyński, Wojciech}}
[[Kategoria:Absolwenci Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego]]
[[Kategoria:Członkowie Kapituły Orderu Orła Białego (II Rzeczpospolita)]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Trąmpczyński”