Ksawery Branicki (1816–1879): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Po Lityk (dyskusja | edycje)
m Linki wew.
Linia 2:
'''Ksawery Branicki''' , a właściwie '''Franciszek Ksawery Branicki''', herbu [[Korczak (herb szlachecki)|Korczak]] (ur. [[1816]] w Warszawie – zm. [[1879]] w [[Asjut|Asjucie]] w [[Egipt|Egipcie]]) – polski szlachcic, finansista, działacz narodowy, kolekcjoner sztuki i publicysta. Jedna z wybitniejszych postaci drugiego okresu [[Wielka Emigracja|Wielkiej Emigracji]] we Francji i jedna z najhojniejszych osób wspierających materialnie i organizacyjnie [[powstanie styczniowe]] w 1863 roku. Tworzył w języku francuskim.
 
Pochodził z rodu [[Magnaci|magnatów]], których w XVIII wieku uważano za jedną z najbogatszych rodzin w Europie. Babka jego, [[Aleksandra von Engelhardt|Aleksandra Engelhardt]], miała być nieślubną córką [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny Wielkiej]] i żoną [[Hetman wielki koronny|Hetmana]] [[Franciszek Ksawery Branicki|Franciszka Ksawerego Branickiego]]. Urodził im się jedyny syn, [[Braniccy herbu Korczak|Władysław Grzegorz]]<ref>[[Polski Słownik Biograficzny]] | tom = 2 | wydawca = [[Polska Akademia Umiejętności]] – Skład Główny w Księgarniach [[Gebethner i Wolff|Gebethnera i Wolffa]] | miejsce = [[Kraków]] | rok = 1936 | tytuł tomu = Beyzym Jan – Brownsford Marja | rozdział = Branicka Aleksandra| autor r = [[Henryk Stanisław Mościcki|Henryk Mościcki]] | strony = 393–396}} Reprint: [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Kraków 1989, ISBN 8304032910</ref>.
 
Ksawery Branicki był synem [[Władysław Grzegorz Branicki|Władysława Branickiego]] i Róży [[Potoccy herbu Pilawa|Potockiej]] oraz bratem [[Eliza Branicka|Elizy]], [[Aleksander Branicki|Aleksandra]], [[Zofia Branicka|Zofii]], [[Konstanty Branicki|Konstantego]], [[Katarzyna Potocka (1825-1907)|Katarzyny]] i Władysława Michała, dziedzica [[Biała Cerkiew|Białej Cerkwi]]
 
Najstarszy z rodzeństwa, w młodości był oficerem w carskiej armii. Walczył na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]], gdzie dosłużył się stopnia podpułkownika i stanowiska [[adiutant]]a generała [[Iwan Paskiewicz|Paskiewicza]]. Wychowany przez matkę w duchu patriotycznym dość wcześnie złożył dymisję z wojska carskiego i w 1844 roku opuścił [[Rosja|Rosję]]. Wyjechał do [[Czechy|Czech]] na kurację, następnie przebywał we [[Włochy|Włoszech]] u swej siostry, Zofii, zamężnej z włoskim księciem Liwiuszem III [[Odescalchi]], u których to zawarł przyjaźń z rodziną [[Hieronim Bonaparte|Bonapartów]]. W końcu osiadł we [[Francja|Francji]]. Długo przebywał w [[Paryż]]u, a w 1849 za pomocą matki, nabył zamek [[Montrésor]] w [[Turenia|Turenii]], w dolinie [[Loara|Loary]] który potrzebował gruntownego remontu. Zajmował się gospodarką i operacjami finansowymi, m.in. przyczynił się do budowy kolei z [[Kijów|Kijowa]] do [[Odessa|Odessy]]. Był jednym z założycieli, wraz z [[Ludwik Wołowski|Ludwikiem Wołowskim]] istniejącego do dziś francuskiego banku kredytowego [[Crédit Foncier]] w grupie [[Caisse d'Epargne]], a swoje ziemie wokół Montrésor przekształcił we wzorowo zorganizowane i zarządzane gospodarstwa rolne. Gruntownie wyremontował sam zamek, dekorując wnętrze w stylu II Cesarstwa.