Plac Thomasa Woodrowa Wilsona w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+LZ
porządki-cd, dodanie źródeł, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 23:
| commons = Category:Wilsona Square in Warsaw
}}
'''Plac Thomasa Woodrowa Wilsona w Warszawie''' – główny plac [[Warszawa|warszawskiego]] [[Żoliborz]]a wytyczony wok. 1923 według projektu Józefa Jankowskiego, [[Tadeusz Tołwiński (architekt)|Tadeusza Tołwińskiego]] i [[Antoni Jawornicki|Antoniego Jawornickiego]] w ciągu [[ulica Adama Mickiewicza w Warszawie|ulicy Adama Mickiewicza]].
 
== Układ ==
Linia 35:
Plac Wilsona jest ważnym węzłem komunikacyjnym, z przystankami autobusowymi, [[tramwaje warszawskie|tramwajowymi]] oraz stacją metra [[Plac Wilsona (stacja metra)|Plac Wilsona]].
 
== Nazwa placu i jej wymowa ==
Plac został wytyczony ok. 1923 i nazwany placem Stefana Żeromskiego<ref name="Encyklopedia">{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 958 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>.
W 1926 roku plac nazwano na cześć [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydenta Stanów Zjednoczonych]] [[Woodrow Wilson|Woodrowa Wilsona]]. Wcześniej, w latach 1923–1926, centralny plac Żoliborza nazywano placem [[Stefan Żeromski|Żeromskiego]]. W 1953 został on przemianowany na ''plac [[Komuna Paryska|Komuny Paryskiej]]''. Do historycznej nazwy powrócono w 1990. W sierpniu 2012 skorygowano wcześniej nadaną nazwę ''plac. im. T.W. Wilsona'' na ''plac Thomasa Woodrowa Wilsona''<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Uchwała nr XLI/1103/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 30 sierpnia 2012 r.w sprawie nazw niektórych ulic i placu w Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy | czasopismo = Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego | wolumin = 6527 | data = 25 września 2012}}</ref>.
 
WObecną nazwę nadano we wrześniu 1926<ref rokuname="Handke353">{{cytuj placksiążkę nazwano| nanazwisko cześć= [[PrezydenciHandke Stanów| imię = Kwiryna Zjednoczonych|prezydenta Stanówtytuł Zjednoczonych]]= [[WoodrowSłownik nazewnictwa Warszawy Wilson|Woodrowa Wilsona]].wydawca Wcześniej,= wSlawistyczny latachOśrodek 1923–1926,Wydawniczy centralny| placmiejsce Żoliborza= nazywanoWarszawa placem| [[Stefandata = 1998 Żeromski|Żeromskiego]] strony = 242 | isbn = 83-86619-97X}}</ref>. W maju 1953 został on przemianowany na ''plac [[Komuna Paryska|Komuny Paryskiej]]''<ref name="Handke353"/>. Do historycznej nazwy powrócono w lutym 1990<ref name="Handke353"/>. W sierpniu 2012 skorygowano wcześniej nadaną nazwę ''plac. im. T.W. Wilsona'' na ''plac Thomasa Woodrowa Wilsona''<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Uchwała nr XLI/1103/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 30 sierpnia 2012 r.w sprawie nazw niektórych ulic i placu w Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy | czasopismo = Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego | wolumin = 6527 | data = 25 września 2012}}</ref>.
 
=== Wymowa nazwy placu ===
W opinii [[Rada Języka Polskiego|Rady Języka Polskiego]] nazwa placu od chwili nazwania go w okresie międzywojennym była tradycyjnie wymawiana w wersji spolszczonej (podobnie jak np. [[aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie|alei Waszyngtona]]), z głoską ''[[Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa dźwięczna|w]]’'' (miękkie ''w'') na początku i taka wymowa jest nadal zalecana: ''Ci, którzy sądzą, że należy mówić „plac Łilsona”, po prostu tej tradycji nie znają''<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=724:plac-wilsona-&catid=44:porady-jzykowe&Itemid=58|tytuł=Plac Wilsona|data dostępu=2010-06-18|autor=Rada Języka Polskiego|opublikowany=2004|praca=Opinie językowe}}</ref>.
 
Spolszczona wymowa nazwy placu jest także stosowana w zapowiedziach [[Plac Wilsona (stacja metra)|stacji metra Plac Wilsona]] w wykonaniu [[Ksawery Jasieński|Ksawerego Jasieńskiego]] nadawanych w wagonach pociągów warszawskiego metra<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Jastrzębski | imię = Jakub | tytuł = Symbole warszawskiego metra | czasopismo = Skarpa Warszawska | strony = 56 | data = kwiecień 2015}}</ref>.
 
== GaleriaOpis ==
W latach 1925–1932 po południowo-wschodniej stronie placu założono [[Park im. Stefana Żeromskiego w Warszawie|Park im. Stefana Żeromskiego]]<ref name="Encyklopedia"/>. W 1926 po północno-wschodniej stronie oddano do użytku pierwszy blok mieszkalny I kolonii [[Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa|Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej]] zaprojektowany przez [[Bruno Zborowski|Bruna Zborowskiego]]<ref name="Szwankowski">{{cytuj książkę | autor = Eugeniusz Szwankowski| tytuł = Ulice i place Warszawy | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | rok = 1970 | strony = 79}}</ref>.
 
W 1944 zabudowa placu została częściowo zniszczona<ref name="Encyklopedia"/>.
 
Ok. 1955 plac został przebudowany m.in. przesunięto tory tramwajowe, jezdnie, urządzono zieleńce<ref name="Szwankowski"/>.
 
W 1961 przy placu otwarto [[Kino Wisła|Kino „Wisła”]]ref name="Encyklopedia"/>.
 
== Ważniejsze obiekty ==
Linia 48 ⟶ 60:
* [[Kino Wisła|Kino „Wisła”]]
 
{{przypisy|2}}
== Galeria ==
<gallery>
Plik:Img_7197-_Plac_Wilsona_w_Warszawie_-_tablica_upamiętniająca_Tomasza_Nocznickiego.jpg|Tablica upamiętniająca [[Tomasz Nocznicki|Tomasza Nocznickiego]]
Plik:Img_7200-_Plac_Wilsona_w_Warszawie_-_Kino_Wisła.jpg|[[Kino Wisła]]
Plik:Warszawa_Plac Wilsona.jpg|Kwiaciarki na placu Wilsona
Plik:MetroA18 1.jpg|Plac Wilsona, wejście do metra
Plik:Warsaw Metro Plac Wilsona 2.jpg|Stacja metra [[Plac Wilsona (stacja metra)|Plac Wilsona]]
</gallery>
 
{{przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==