Epoka hellenistyczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uproszczenie nazwy (polis zamiast poleis ktore pasuje chyba tylko dla rodowitych Greków) dodanie dwukropka i linczor - wielu ludzi zaczyna czytanie od tego momentu tekstu więc...
Linia 36:
{{osobny artykuł|Aleksander Wielki}}
[[Plik:MacedonEmpire.jpg|thumb|350px|Imperium Aleksandra Wielkiego i trasa jego kampanii]]
Aleksander został władcą [[Starożytna Macedonia|Macedonii]] w [[336 p.n.e.]] po śmierci ojca [[Filip II Macedoński|Filipa II]]. Miał wtedy 22 lata. Odziedziczył doskonale zorganizowaną armię i sprawne państwo, kontrolujące większość Grecji. W [[335 p.n.e.]] stłumił bunt dwóch [[polis|poleis]]: [[Teby (Grecja)|Teb]] i [[Ateny|Aten]], a rok później wyruszył na planowaną jeszcze przez swojego ojca wyprawę przeciwko imperium perskiemu. Pokonał wroga w bitwach [[Bitwa nad Granikiem|nad Granikiem]] i [[Bitwa pod Issos|pod Issos]], uwolnił greckie poleis w Azji Mniejszej, zajął wschodnie wybrzeża Morza Śródziemnego włącznie z Egiptem. W [[331 p.n.e.]] zadał Persom decydujący cios w [[Bitwa pod Gaugamelą|bitwie pod Gaugamelą]], która otworzyła drogę do zajęcia [[Babilon]]u, [[Mezopotamia|Mezopotamii]] i [[Persyda|Persydy]]. Król perski [[Dariusz III]] zbiegł z pola walki, a potem zginął z rąk własnych dowódców. Kolejne lata to ciężkie walki armii macedońskiej we wschodnich [[satrapia]]ch: [[Baktria|Baktrii]] i [[Sogdiana|Sogdianie]]. W [[327 p.n.e.]] Aleksander już z ponad stutysięczną armią wyruszył na podbój Indii, odnosząc wprawdzie sukcesy, ale na skutek protestów zmęczonych przedłużającą się kampanią żołnierzy, postanowił zawrócić. Zajął się organizowaniem swojego ogromnego państwa i planami nowych podbojów, jednak projekty przerwała śmierć w [[323 p.n.e.]] w Babilonie.
 
Podboje macedońskiego władcy położyły podwaliny pod nową fazę rozwoju greckiej cywilizacji, doprowadzając do jej bliższych kontaktów z cywilizacjami Wschodu. Na trasie swojej wyprawy Aleksander zakładał nowe miasta (w sumie około 20<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Walbank| imię = Frank William| autor link = | tytuł = Świat hellenistyczny| wydawca = Prószyński i S-ka| miejsce = Warszawa| rok = 2003| strony = 42| isbn = 83-7255-151-0}}</ref>), z których część stała się później ważnymi ośrodkami kultury greckiej na terenach zamieszkałych przez tubylców, przyczyniając się do kształtowania nowego rodzaju mieszanej cywilizacji. Sama kampania, w której oprócz żołnierzy uczestniczyli także m.in. uczeni, handlarze i osadnicy, poszerzyła znacząco zasób informacji o Wschodzie, wzbogacając grecką kulturę i naukę. Sam Aleksander w ostatnich latach życia – absolutny władca, dysponujący sporymi zasobami i różnorodną, wielonarodową armią, wymagający dla siebie boskiej czci od poddanych – może być uważany za archetyp monarchów rządzących później hellenistycznymi państwami<ref>Walbank ss. 35-41</ref>