-ski (formant): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
linki zewnętrzne
źródła/przypisy
Linia 1:
'''-ski''' – [[Zrostek|formant]] przymiotnikowy, kontynuat [[Język prasłowiański|prasłowiańskiego]] ''-ьskь-jь''. Określa przynależność, na przykład „niebieski” (w XIV wieku) oznaczało „przynależny do nieba”. Za pomocą tego [[przyrostek|przyrostka]] tworzono również [[przymiotnik]]i od nazw krajów i miast, na przykład włoski, ateński, chrzanowski. W nazewnictwie polskim oraz ogólnosłowiańskim jest to formant produktywny dla nazw [[Topografia (geografia)|topograficznych]] i [[Sufiks dzierżawczy|dzierżawczych]]. Posiada oboczności „-sk” i „-sko” na przykład [[Gdańsk]], [[Dolsko]], [[Smolsko]]. Małopolskie i mazowieckie nazwy z XII wieku ([[Busk]], [[Płońsk]], [[Połtowsk]], [[Płock]]) wskazują, gdzie pierwotnie przebiegała granica występowania formantów „-sk” i „-sko”, która pokrywała się z granicą [[Mazurzenie|mazurzenia]]{{odn|Zenon Klemensiewicz|1981|s=213-227}}.
 
Z czasem przymiotniki zawierające formant „-ski” zaczęły służyć do tworzenia nazwisk, na przykład [[Tarnowski]] (z Tarnowa), [[Zamoyscy|Zamojski]] (z Zamościa), [[Suski]] (z Suchej). Od XIV wieku nazwy tworzone za pomocą formantu „-ski” stawały się coraz bardziej powszechne, najpierw w Wielkopolsce, na Pomorzu i Mazowszu. Liczne złożone przyrostki świadczą o produktywności formantu „-ski”:
Linia 17:
* <ref name="Rospond">{{cytuj książkę|imię=Stanisław |nazwisko=Rospond |tytuł=Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=114 |isbn=9788301139926}}</ref>
}}
 
==Bibliografia==
* {{cytuj książkę |nazwisko = Klemensiewicz | imię = Zenon | tytuł = Gramatyka historyczna języka polskiego | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | rok = 1981 | strony = | isbn = 83-01-00995-0 |odn= tak}}
 
[[Kategoria:Morfem]]