Bankomat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: dodano treść + przypisy
→‎Historia: dodano treść i przypisy
Linia 17:
Do największych producentów bankomatów zalicza się firmy: [[NCR Corporation|NCR]], [[Wincor Nixdorf]], [[Diebold]]. Według szacunków ATM Industry Association w 2008 r. na świecie działało ponad 1,7 mln urządzeń tego typu, a według RBR w 2015 r. będzie ich już 3 miliony<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.automatykabankowa.pl/bankomaty-pokonaly-kryzys-i-ich-liczba-na-swiecie-bedzie-rosla/|tytuł = Bankomaty pokonały kryzys i ich liczba na świecie będzie rosła|autor = |data dostępu = 2015-05-21|opublikowany = Automatyka bankowa|język = pl}}</ref>.
 
W Polsce usługi bankomatowe zwykle są zlecane specjalizowanym firmom na zasadzie ''[[outsourcing]]u'', tylko większe [[bank]]i posiadają własne sieci bankomatów. Często także wewnętrzne umowy międzybankowe pozwalają na bezpłatne korzystanie z bankomatów należących do innego banku. Przykładami firm specjalizujących się w obsłudze bankomatów jest [[Euronet]] (wydzielona firma). Koszt bankomatu to średnio 11–12 tys.tysięcy [[euro]]<ref>[http://www.tvn24.pl/-1,1655749,0,1,palec-zamiast-pin_u,wiadomosc.html Palec zamiast PIN-u].</ref>
 
== Historia ==
[[Plik:Cash Machine in Trogir.JPG|thumb|Bankomat w chorwackim mieście Trogir|345x345px]]
[[Plik:Gorzów Wlkp. ul. Sikorskiego 7..jpg|thumb|Wejście do pomieszczenia z bankomatem w banku GBS w Gorzowie Wlkp.|251x251px]]
Pierwszy bankomat został zaprojektowany w 1939 roku<ref name=":0">{{Cytuj stronę|url = http://www.forbes.pl/historia-bankomatu,artykuly,195302,1,1.html#|tytuł = Historia bankomatu|autor = |data dostępu = 2015-06-02|opublikowany = forbes.pl|język = }}</ref> przez amerykańskiego [[Wynalazek|wynalazcę]], [[Ormianie|Ormianina]] z pochodzenia, [[Luther George Simjian|Luthera G. Simjiana]]<ref name=":1" /> (1905–1997) i zbudowany jako „Bankograph” w 1960 dla City Bank of New York (obecnie [[Citibank]])<ref name=":0" />. Po pół roku został zdemontowany, mniej z powodu trudności technicznych, bardziej z powodu braku akceptacji przez ogół klientów, gdyż najczęściej używali go do składania [[Depozyt bankowy|depozytów]] gracze wygrywający w kasynach i prostytutki, obawiający się identyfikacji<ref name=":0" /><ref>[http://web.mit.edu/invent/iow/simjian.html Sylwetka L.G. Simjana.]</ref>.
 
Niezależnie wynalazcą bankomatu był rówież [[John Shepherd-Barron]] (1925–2010), a pierwsze urządzenie tego typu na świecie pojawiło się w oddziale [[Barclays|Barclays Bank]] w [[Londyn]]ie [[27 czerwca]] [[1967]] roku<ref name=":0" />. Jak po latach stwierdził w wywiadzie konstruktor, pomysł urządzenia podsunęła mu maszyna wydająca gumę do żucia. Barronowi udało się namówić szefa Barclays Bank, by poświęcił mu tylko 90 sekund swojego czasu, a to wystarczyło, by przekonać bankiera do pomysłu stworzenia bankomatu: „Jeśli potrafi pan zrobić urządzenie, o jakim pan mówi, kupię je natychmiast” – miał on powiedzieć po krótkiej rozmowie.
Linia 28:
Pierwsze bankomaty przyjmowały papierowe karty, kupowane uprzednio w banku, również do wypłacenia pieniędzy był potrzebny czek. Po przeprowadzeniu transakcji urządzenie zatrzymywało taką kartę. Ponieważ Shepherd-Barron nie opatentował swojego wynalazku (wiązałoby się to bowiem z ujawnieniem systemu kodów), podobne urządzenia zaczęły pojawiać się w innych bankach i krajach<ref name=":0" />. Pod koniec [[lata 60. XX wieku|lat 60. XX w.]] na świecie było 781 bankomatów, z czego 595 w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]<ref>[http://www.ft.com/cms/s/0/23bcdcb0-57a2-11dd-916c-000077b07658.html Lavelle Anthony, ''The first cash-dispensing machine opens for business, June 27 1967'', FT Weekend Magazine, 26-27 lipca 2008] {{lang|en}}.</ref>.
 
W 1968 roku [[Don Wetzel]] stojąc w kolejce bankowej wpadł n pomysł stworzenia ''automatycznego kasjera''. Prototyp postał w następnym roku, a opatentowany został w roku 1973. Był to pierwszy bankomat wykorzystujący karty z paskiem magnetycznym<ref name=":1" />. W roku 1974 powstało pierwsze urządzenia pracujące w trybie ''on-line.'' Dzięki połączeniu z systemem bankowym klient mógł wypłacać kwoty nie wyższe niż miał na rachunku bankowym<ref name=":1" />.
W Polsce pierwszy bankomat pojawił się w [[1991]] r. w III oddziale Banku Polska Kasa Opieki SA w Warszawie (dziś [[Bank Pekao]]) przy ulicy [[Ulica Tadeusza Czackiego w Warszawie|Tadeusza Czackiego]]<ref name=":0" />. Do końca 2010 roku było ich w Polsce około 16,7 tysiąca<ref>{{Cytuj stronę|url = http://serwisy.gazetaprawna.pl/finanse-osobiste/artykuly/628412,pierwszy_bankomat_pojawil_sie_45_lat_temu_zobacz_jak_do_tego_doszlo.html|tytuł = Pierwszy bankomat pojawił się 45 lat temu. Zobacz jak do tego doszło|autor = |data dostępu = 2015-06-02|opublikowany = gazetaprawna.pl|język = }}</ref>.
 
W Polsce pierwszy bankomat pojawił sięw drugiej połowie lat 80.<ref name=":1" /> lub w roku [[1991]] r. w III oddziale Banku Polska Kasa Opieki SA w Warszawie (dziś [[Bank Pekao]]) przy ulicy [[Ulica Tadeusza Czackiego w Warszawie|Tadeusza Czackiego]]<ref name=":0" />. DoPod końcakoniec 20102011 roku było ich w Polsce okołobyło 16,7ponad tysiąca17 tysięcy bankomatów<ref name=":1">{{Cytuj stronę|url = http://serwisywww.gazetaprawnapocztowy.pl/finanse-osobisteblog/artykuly2012/01/31/historia-%E2%80%9Eautomatycznego-kasjera/628412,pierwszy_bankomat_pojawil_sie_45_lat_temu_zobacz_jak_do_tego_doszlo.html|tytuł = PierwszyHistoria bankomat„automatycznego pojawił się 45 lat temu. Zobacz jak do tego doszłokasjera”|autor = Mateusz Czerniawski|data dostępu = 2015-06-02|opublikowany = gazetaprawnapocztowy.pl|język = |data = 2012-01-31}}</ref>.
 
== Budowa ==