NKWD: Różnice pomiędzy wersjami

'''NKWD ZSRR''' ([[język rosyjski|ros.]] НКВД СССР), '''[[Komisariat ludowy|Ludowy Komisariat]] Spraw Wewnętrznych ZSRR''' ([[język rosyjski|ros.]] Народный комиссариат внутренних дел СССР, [[Transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] ''Narodnyj komissariat wnutriennich dieł SSSR'', {{wymowa|ru-NKVD.ogg}}) – centralny [[organ państwowy]] ([[ministerstwo]]) wchodzący w skład [[Rada Komisarzy Ludowych ZSRR|Rady Komisarzy Ludowych]] – rządu [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], istniejący pod tą nazwą w latach [[1917]]-[[1946]]. Początkowo NKWD zajmowałozajmował się sprawami administracyjno-porządkowymi. Od [[1934]] rola komisariatu wzrosła po reorganizacji polegającej na wcieleniu do jego struktur [[OGPU]] i mianowania jego szefa [[Gienrich Jagoda|Gienricha Jagody]] ludowym komisarzem spraw wewnętrznych (szefem NKWD), co było jednym z elementów przygotowań [[Józef Stalin|Stalina]] do [[Wielki terror (ZSRR)|Wielkiej Czystki lat 1936-1939]]. NKWD skupiło,skupił więc cały aparat represji policyjnych ZSRR – od milicji kryminalnej poprzez wywiad ([[Pierwszy Zarząd Główny Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego|INO]]) i kontrwywiad, wojska ochrony pogranicza, administracyjne sądownictwo doraźne ([[trójki NKWD]]) po system [[obóz koncentracyjny|obozów koncentracyjnych]] i pracy przymusowej [[Gułag]]u. Komisariat nadzorował również lokalne instytucje rządowe, następnie w 1946 przemianowany został na [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ZSRR]]. Na terenie całego kraju NKWD działałodziałał zarówno bezpośrednio, jak i przez komisariaty spraw wewnętrznych poszczególnych republik (np. [[Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych|Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych RFSRR]]), będące jego filiami.