6 Armia (II RP): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: wstawiam brakujący szablon {{Przypisy}}
Linia 4:
| grafika =
| opis =
| panstwo = {{Flaga|POL}} [[II Rzeczpospolita|II Rzeczpospolita Polska]]<br />[[Plik:Naval Ensign of Ukraine (1917–1921).svg|20px]] [[Ukraińska Republika Ludowa]]
| sformowanie = [[7 marca]] [[1920]]
| rozformowanie = [[1 czerwca]] [[1921]]
Linia 25:
| kolor =
}}
'''6 Armia (6 A)''' - [[związek operacyjny]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], utworzony w trakcie [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]] rozkazem [[Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych|Wodza Naczelnego]] [[Generał|gen.]] [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] z 7 marca [[1920]].
 
== Historia ==
Linia 33:
[[Plik:PBW June 1920.png|250px|thumb|Front polsko-bolszewicki w czerwcu 1920]]
{{osobny artykuł|Wyprawa kijowska (1920)}}
Naprzeciwko pozycji armii stała 14 Armia [[JeronimIjeronim Uborewicz|Uborewicza]], w składzie: 41, 45 i 60 DS, I SBK i III Brygada Galicyjska [[Czerwona Ukraińska Armia GalicyjskaHalicka|CzUHA]], która [[24 kwietnia]] zbuntowała się i okopała się koło stacji [[Mytki]]. Sama operacja rozpoczęła się rankiem 25 kwietnia, lecz sama 6 Armia tylko wiązała siły wroga. Ruszyła dopiero gdy 14 A rozpoczęła odwrót związany z niepowodzeniami na zachód od [[Kijów|Kijowa]]. W tym czasie 18 DP wykorzystała lukę po buncie II Brygady Halickiej i zajęła [[Winnica (miasto)|Winnicę]], 12 DP [[Żmerynka|Żmerynkę]], a sojuszniczy Ukraińcy [[Mohylów Podolski|Mohylów]].
 
W dniach 28-30 kwietnia wojska polskie podjęły kolejne natarcie. 6. armia przesunęła się na odcinek Gniewań nad [[Boh]]em-Murafa nad Murafą, oraz obsadziły dolny nurt tej rzeki po ujście do [[Dniestr]]u (gdzie znajdowały się zaprzyjaźnione wojska rumuńskie). Wówczas 14. armia skupiła się w rejonie odcinka [[Boh]]-[[Dniestr]]. Ponadto wojska radzieckie w rejonie Kijowa (12 Armia) zdecydowały o wycofaniu się z miasta, a resztki 47 i 58 DS i 17 DK, znajdujące się w [[Biała Cerkiew|Białej Cerkwi]] przekazano Uborewiczowi.
 
Na początku maja na froncie polsko-bolszewickim panował zastój. Dopiero w nocy z 5 na 6 maja rozpoczęło się natarcie na [[Kijów]], zakończone 7 maja wkroczeniem bez walki do miasta. Wówczas [[2 Armia (II RP)|2.]] i 6. armia zaczęły zbierać siły do uderzeń zaczepnych na południowym odcinku frontu, dokąd przybywały pierwsze oddziały [[1 Armia Konna|1 Armii Konnej]] [[Siemion Budionny|Budionnego]]. Ostatecznie jednak do końca maja trwał względny spokój, a pozycje 6 Armii przebiegały wzdłuż linii [[Geografia świata wiedźmina#Jaruga|Jaruga]]-[[Bracław]]-[[ŁypowiecLipowiec (obwód winnicki)|Lipowiec]].
 
=== Obrona i odwrót ===
27 maja inicjatywę przejęła [[Armia Czerwona]], atakując polskie pozycje wokół Kijowa i okolic na południe od niego. Dokonało się to w chwili niekorzystnej dla Polaków, gdyż 25 maja zreorganizowano wojska na ukraińskim teatrze działań, rozwiązując 2 Armię, jej jednostki przekazano 3. i 6. armii, które włączono w skład [[Front Środkowy (1920)|Frontu Ukraińskiego]]. To właśnie na styku tych formacji, na linii [[ŁypowiecLipowiec (obwód winnicki)|Lipowiec]]-[[Samhorodek]] obsadzonej 13 DP spadło uderzenie 6. dywizji Armii Konnej. Doprowadziło to do ciężkich i zażartych pięciodniowych walk, w których ostatecznie uczestniczyły: 13 DP i 1 DJ, wzmocnione kilkoma batalionami z odwodów Frontu Ukraińskiego oraz cała armia Budionnego (4, 6, 11 i 14 DK). Mimo początkowych klęsk (doszczętne wybicie 28 maja dwóch batalionów) ostatecznie wojska polskie osiągnęły sukces, okupiony jednak zużyciem odwodów.
 
5 czerwca Konarmia zaatakowała ponownie, tym razem zmieniając taktykę - tym razem miała dokonywać pozorowanych ataków oraz koncentrować siły w określonych punkcie. Takim był Samhorodek, będący na styku dwóch armii. W wyniku tego 1 AK dostała się na tyły polskie, zagrażając całemu Frontowi Ukraińskiemu. Mimo zagrożenia, formacja Iwaszkiewicza odniosła sukces w walce z 14 A pod [[Hajsyn]]em, odtwarzając tym samym linię frontu. Nie zmniejszyło to zagrożenia, tym samym polskie jednostki rozpoczęły odwrót. W jego wyniku 6 Armia utraciła [[Winnica (miasto)|Winnicę]] i [[Murafa|Murafę]] oraz toczyła walki pod [[Żmerynka|Żmerynką]].
 
Wobec niepowodzeń dowództwo polskie zdecydowało reaktywować 2 Armię, w której skład weszła wydzielona z 6 A 5 DP. Mimo sukcesów przez nią osiągniętych, Iwaszkiewicz 20 czerwca utracił Żmerynkę, a 28 czerwca powstał wyłom między armiami, zwiększony faktem cofnięcia linii 2. armii o 50 km w stosunku do innych formacji. Jednak nowy dowódca Frontu, gen. por. [[Edward Śmigły-Rydz|Edward Rydz-Śmigły]] postanowił skorzystać z sytuacji i przy okrążyć Budionnego 2 A i przy oskrzydleniu przez [[1 Dywizja Piechoty Legionów|1 DPLeg.]] (3 A) i [[18 Dywizja Piechoty (II RP)|18 DP]], która miała uderzyć na [[Równe]] i 30 czerwca doszło do walk spotkaniowych koło [[Hryców|Hrycowa]], które ostatecznie poprawiły sytuację 2 Armii. W tej sytuacji dowództwo sowieckiego [[Front Południowo-Zachodni (radziecki)|Frontu Południowo-Zachodniego]] (12 A, 14 A i 1 AK) zdecydowało o użyciu przeciwko dywizji gen. por. [[Franciszek Krajowski|Krajowskiego]] 45 DS wspomaganej przez brygadę kawalerii. Do starcia doszło w okolicach [[Zasław (Ukraina)|Zasławia]] i zakończyły się zwycięstwem polskim i czasowym zdobyciem Hrycowa, który dopiero 3 lipca został ostatecznie zdobyty.
 
[[Plik:Bitwa pod brodami 1920.png|250px|left|Bitwa pod Brodami]]
W tym samym czasie na prawej linii wojsk Iwaszkiewicza doszło do przerwania frontu w rejonie [[Bar (miasto naobwód Ukrainiewinnicki)|Baru]] przez 60 DS i wejścia na tyły wojsk polskich przez 8 DK w [[PłoskirówChmielnicki (miasto)|Płoskirowie]], co doprowadziło do rozpoczęcia odwrotu na [[Zbrucz]]. 4 lipca 2 Armia utraciła [[Równe]], mimo to 5 lipca 18 DP zdobyła Zasław i połączyła się z XX BP z 5 DP z tejże armii. Następnie 8/9 lipca grupa gen. Krajowskiego rozpoczęła odwrót na [[Krzemieniec (miasto)|Krzemieniec]], w którym była bezskutecznie atakowana przez 11, 8 i 14 DK i 45 DS. Położenie 18. dywizji poprawiło się 10 lipca, gdy Budionny wezwał 14 DK w rejon Równego.
 
Od tej pory głównym zadaniem 6 Armii była obrona Zbrucza (większość sił) i [[Ikwa|Ikwy]] (18 DP). 12 lipca wojska Frontu Południowo-Zachodniego ponownie zaatakowały: 14 A na Zbrucz, a 11 DK na [[Dubno (miasto)|Dubno]], utracone 13 lipca po kontrataku dywizji Krajowskiego. Zmusiło do Budionnego do użycia większości sił swojej armii, przez co walki pod [[Brody (obwód lwowski)|Brodami]] i [[Podwołoczyska]]mi trwały do 23 lipca i zakończyły się odwrotem wojsk polskich na [[Tarnopol]]. Brody utracono 27 lipca, kiedy to na pozycje 18 DP uderzyła cała Armia Konna. Doprowadziło to do utraty łączności przez dywizję i jej faktycznego przejścia w skład 2 A.
 
=== Kontrofensywa ===
W związku z nowymi dyrektywami 6 Armia miała podlegać [[Front Południowy (1920)|Frontowi Południowemu]] i swoimi siłami wiązać Konarmię, by ta nie wspomogła Tuchaczewskiego w ''pochodzie za Wisłę''. Lecz dowództwo Frontu Południowo-Zachodniego miało inne plany - formacjami Budionnego zdobyć [[Lwów]] i przerzucić je do walki z wojskami [[Piotr Wrangel|Wrangla]] na [[KrymPółwysep Krymski|Krymie]]ie. W tym celu 19 sierpnia Armia Konna ruszyła na miasto, skąd po ciężkich walkach (jak np. [[bitwa pod Zadwórzem]]) wycofała się 20 sierpnia i po naleganiach Tuchaczewskiego skierowała się na Lubelszczyznę.
 
26 sierpnia Budionny ruszył ponownie, przełamując pod [[Bełz]]em pozycje grupy gen. por. [[Stanisław Haller|Hallera]] ([[13 Kresowa Dywizja Piechoty|13 DP]] i [[2 Dywizja Jazdy|2 DJ]]) i oblegając [[Zamość]]. Wpadł tam w zasadzkę [[3 Armia (II RP)|3 Armii]] i grupy gen. Hallera. W wyniku [[bitwa pod Komarowem|bitwy pod Komarowem]] resztki Konarmii musiały ustąpić na [[Hrubieszów]], a 6 września, po ciężkich walkach odwrotowych przełamały front i wyszły z okrążenia. Następnie ruszyła ofensywa 3 Armii, wspomagana przez grupę gen. por. Hallera, która wzmocniona 2 DJ z [[Hrubieszów|Hrubieszowa]] parła na Łuck, zdobyty 16 września.
Linia 98:
{{Wojsko Polskie II RP}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:06 Armia (II RP)}}
[[Kategoria:Armie II RP]]
[[Kategoria:Wojna polsko-bolszewicka]]