Filtr (elektronika): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, drobne techniczne, poprawa linków
Linia 18:
* analogowe,
* cyfrowe.
[[Plik:Low pass filter.png|thumb|211px|Pasywny [[filtr dolnoprzepustowy]] zrealizowany z [[opornik]]a i [[kondensator]]a]]
[[Plik:Full-wave rectified waveform with filtering.svg|thumb|Filtrowanie [[prąd tętniący|napięcia tętniącego]] za pomocą pasywnego filtra dolnoprzepustowego|211px]]
 
=== Filtry pasywne ===
{{osobny artykuł|Filtr pasywny}}
Filtry pasywne są wykonane tylko z pasywnych elementów [[Obwód RLC|RLC]]. Przy odpowiednim połączeniu tych elementów można uzyskać wszystkie typy filtrów zwidocznych na rys. 1. FiltryPrócz tego, filtry pasywne wykonuje się też jako elementy z materiałów piezoelektrycznych z odpowiednio napylonymi elektrodami.
 
Najprostszym rodzajem '''filtra pasywnego''', szeroko stosowanego w elektronice, jest [[filtr dolnoprzepustowy]] w postaci kondensatora o dużej pojemności połączonego równolegle do filtrowanego [[napięcie elektryczne|napięcia]] (z ewentualnym [[połączenie szeregowe|szeregowym]] [[opornik]]iem). Urządzenia elektroniczne są często zasilane z sieci energetycznej za pomocą [[zasilacz]]y, w których napięcie sieci (o [[wartość skuteczna|skutecznej wartości]] 230 V) jest [[transformator|transformowane]] na niskie napięcie użyteczne (np. 12 V), które jest następnie prostowane za pomocą [[prostownik|prostownika dwupołówkowego]]. Napięcie wyjściowe takiego prostownika ma przebieg [[prąd tętniący|tętniący]] (zobacz rysunek). Dopiero równoległe dołączenie kondensatora o odpowiedniej pojemności powoduje znaczne zmniejszenie amplitudy tętnień, czyli proces '''filtrowania'''. Im większa jest pojemność użytego kondensatora, tym napięcie wyjściowe ma przebieg bardziej zbliżony do [[prąd stały|przebiegu stałego]].
Linia 35:
Przy dużych natężeniach prądu obok kondensatorów stosuje się cewki włączone szeregowo z odbiornikiem, zwane w takim przypadku [[dławik]]ami. Zmiany prądu w cewce wywołują powstanie napięcia przeciwdziałającego tym zmianom, a tym samym wygładzenie przebiegu napięcia.
 
Para elementów '''LC''' dostrojonych do określonej częstotliwości będzie się zachowywać, w zależności od sposobu włączenia do układu, jak [[filtr środkowoprzepustowy]] (używany np. do strojenia radiowych [[Radioodbiornik|odbiorników AM]]) lub jak [[filtr środkowozaporowy]] (używany do tłumienia niepożądanego pasma częstotliwości).
 
Wszystkie rodzaje charakterystyk filtrów przedstawionych powyżej mogą być uzyskane za pomocą szeregowego lub [[połączenie równoległe|równoległego]] połączenia kilku filtrów. Jednakże, tłumienie sygnałów, poza pasmem przenoszenia, dla filtrów pasywnych często jest zbyt małe. Dodatkowo,Ponadto [[połączenie kaskadowe|kaskadowe połączenie]] kilku filtrów skutkuje znacznym tłumieniem amplitudy, również w paśmie przenoszenia – w takich przypadkach stosujezastosowanie sięmaja filtry aktywne.
 
[[Plik:High-pass active filter.png|thumb|Przykład aktywnego filtra górnoprzepustowego ([[wzmacniacz operacyjny]] zaznaczono czerwonym kolorem)|250x250px]]
=== Filtry aktywne ===
Filtry aktywne wykorzystują zazwyczaj wykorzystują również własności elementów RLC, ale przy wspomaganiu specjalnymi elementami sterującymi oraz dostarczającymi energię do filtrowanego układu. Dzięki temu filtry aktywne charakteryzują się znacznie lepszym tłumieniem w [[Pasmo zaporowe filtru|paśmie zaporowym]] niż filtry pasywne.
 
Przykład górnoprzepustowego aktywnego filtra przedstawiono na rysunku obok. Filtr taki bazuje na wzmocnionych charakterystykach elementów '''RC'''. Elementem aktywnym jest tutaj [[wzmacniacz operacyjny]], który posiada odrębne zasilanie (nie pokazane dla czytelności rysunku), i który powoduje częściowe dostarczanie energii do filtrowanego układu.
 
Istnieje wiele różnych typów filtrów aktywnych, m.in.:
* [[filtr Butterwortha|filtry Butterwortha]]
* [[filtr Czebyszewa|filtry Czebyszewa]]
Linia 51:
* [[filtr eliptyczny|filtry eliptyczne]]
 
Struktury realizacji elektronicznej filtru, to m.in.:
* [[filtry Sallen-Key]]
* [[filtr Multiple Feedback (MFB)|filtry Multiple Feedback (MFB)]]
 
Filtry aktywne charakteryzują się znacznie lepszym tłumieniem w paśmie tłumienia niż filtry pasywne.
 
Najbardziej skomplikowane filtry mogą być skonstruowane z użyciem techniki cyfrowej i sterowane [[mikroprocesor]]owo. Jest to jednak odrębna dziedzina nazywana [[Cyfrowe przetwarzanie sygnałów|cyfrowym przetwarzaniem sygnałów]].
 
== Filtry do obwodów analogowych i cyfrowych ==
Działanie filtrów w obwodach analogowych i cyfrowych jest w zasadzie identyczne. Niewielkie różnice mogą występować jedynie w rozwiązaniach konstrukcyjnych. Nawet działanie całkowicie cyfrowych filtrów używanych w [[Cyfrowe przetwarzanie sygnałów|cyfrowym przetwarzaniu sygnałów]] (DSP) jest oparte na tych samych prawach i zależnościach, co używanychwykorzystywane w tradycyjnych filtrach. Różnica leży jedynie w rodzaju przetwarzaniaprzetwarzanych sygnałów – w przypadku DSP przetwarzanie następujerealizowane jest na ciągach liczb ([[sygnał dyskretny]]), które reprezentują dany [[sygnał ciągły]].
 
== Dobroć filtru ==
Dobroć filtru określa się jako stosunek [[Częstotliwość środkowa|częstotliwości środkowej]] filtru do jego szerokości jego pasma. W przypadku filtrów o większej szerokości [[Pasmo przenoszenia|pasma przenoszonego]], określa się zwykle względną szerokość pasma będącą odwrotnością dobroci i najczęściej wyrażaną w procentach częstotliwości środkowej.
 
== Zobacz też ==
* [[Zwrotnicazwrotnica elektryczna]]
 
{{Przypisy}}