Fleet Air Arm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Historia powojenna: int., drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
|||
Linia 46:
=== Historia powojenna ===
[[Plik:SeaFury launch.jpg|thumb|left|Start Hawkera Sea Fury (wojna koreańska 1951)]]
Po wojnie FAA musiała przezbroić swe dywizjony w [[Samolot odrzutowy|samoloty odrzutowe]]. W owym czasie odrzutowce miały, na małych prędkościach, gorsze osiągi od samolotów z silnikami tłokowymi, ale te ostatnie nie były w stanie walczyć z odrzutowcami na dużych prędkościach. Pierwszym odrzutowcem FAA był [[De Havilland Vampire|Sea Vampire]], który wszedł do użytku w końcu lat czterdziestych XX wieku. Sea Vampire był pierwszym samolotem odrzutowym, jaki lądował i startował z lotniskowca. Fleet Air Arm nie zaprzestała korzystania – obok odrzutowców – z samolotów śmigłowych, czego skutkiem było znaczne osłabienie mocy FAA w czasie [[Wojna koreańska|wojny koreańskiej]]. Niemniej jednak odrzutowce nie osiągnęły jeszcze zdecydowanej przewagi nad samolotami śmigłowymi, czego dowodem było zniszczenie przez samoloty [[Hawker Sea Fury]] jednego odrzutowego [[MiG-15]] i uszkodzenie kilku innych w walce powietrznej{{odn|Sturtivant|1990|s=167}}.
Gdy zaczęto budować silniejsze i szybsze, a co za tym idzie większe samoloty odrzutowe, które wymagały dłuższej drogi startowej i dobiegowej, [[United States Navy|US Navy]] zaczęła budować dużo większe lotniskowce. Royal Navy miała wprawdzie kilka dużych lotniskowców zbudowanych i wyposażonych po zakończeniu II wojny światowej, lecz znalazła jeszcze inne rozwiązania. Pierwszym z nich było skonstruowanie skośnego względem osi okrętu pasa startowego, co zaowocowało tym, że lądujący czy startujący samolot nie był blokowany przez inne, zaparkowane na pokładzie. Drugim brytyjskim wynalazkiem było urządzenie optyczne pomagające pilotowi lądującego samolotu precyzyjnie osadzić maszynę na pokładzie; był to [[Optyczny System Naprowadzania Fresnela]] (FLOLS). Trzecim były [[Katapulta startowa samolotu|katapulty]], konieczne dla wspomożenia przy starcie większych i cięższych samolotów, zasilane parą wodną (wszystkie te systemy zostały przyjęte przez US Navy){{odn|Sturtivant|1990|s=175}}.
[[Plik:Phantom FG1 892 Sqn on HMS Ark Royal (R09) 1972.jpg|thumb|left|Phantom FG1 na pokładzie HMS Ark Royal (1972)]]
Cięcie wydatków na obronę w Wielkiej Brytanii w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku spowodowały wycofanie istniejących lotniskowców Royal Navy, przeniesienie odrzutowych samolotów uderzeniowych Fleet Air Arm, takich jak [[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4K Phantom II]] i [[Blackburn Buccaneer|Buccaneer S2]] do Royal Air Force oraz rezygnację z budowy nowych lotniskowców, jak np. projektu [[CVA-01]]. Zbudowano natomiast nowe, małe lotniskowce [[Lotniskowce typu Invincible|typu ''Invincible'']], które nazwano (dla zaspokojenia [[Poprawność polityczna|poprawności politycznej]] decydentów) „krążownikami z ciągłym pokładem lotniczym” (ang. ''through deck cruisers'') i wyposażono w samoloty Sea Harrier, morską wersją samolotów [[VTOL]], [[Hawker Siddeley Harrier]]. W lotniskowcach tych zastosowano nowatorskie rozwiązanie w postaci wzniesionej przedniej części pokładu startowego (tzw. rampy startowej), co miało umożliwić samolotom, zwłaszcza Harrierom, wyniesienie w powietrze większego ładunku, np. uzbrojenia, co zostało wykorzystana w czasie wojny o Falklandy. Harriery stały się wówczas podstawowym uzbrojeniem Royal Navy{{odn|Sturtivant|1990|s=214}}.
[[Plik:Merlin HM2 - RIAT 2014 (14766889284).jpg|thumb|Merlin HM2 zastąpił w FAA śmigłowce Sea King (2014)]]
W trakcie budowy (stan na maj 2015) znajdują się dwa nowe lotniskowce [[Lotniskowce typu Queen Elizabeth|typu ''Queen Elizabeth'']] przystosowane do obsługi samolotów [[Lockheed Martin F-35 Lightning II|F-35B]] [[STOVL]] będących wariantem amerykańskiego [[Lockheed Martin F-35 Lightning II|Lockheed Martin Lightning II]].
Od lat sześćdziesiątych ważną rolę zaczęły odgrywać [[Śmigłowiec|śmigłowce]]. Początkowo rozmieszczano je, obok samolotów, na pokładach lotniskowców, później zaczęły trafiać na większość mniejszych okrętów. Obecnie można je znaleźć na każdym okręcie rozmiaru [[Fregata (okręt)|fregaty]] lub większym. Jeszcze w roku 1982, podczas [[Wojna o Falklandy-Malwiny|wojny o Falklandy]], główną rolę odgrywały samoloty Sea Harrier, ale podczas [[I wojna w Zatoce Perskiej|wojny w Zatoce Perskiej]] w roku 1991 siłę uderzeniową floty stanowiły śmigłowce [[Westland Lynx|Lynx]], atakujące irackie łodzie patrolowe, zaś w roku 2000 maszyny [[Westland Sea King|Sea King]] HC4s oraz Lynx HMA Mk 8 z pokładu HMS „Argyll” brały udział w operacjach [[Operacja Palliser|„Palliser”]] i [[Operacja Barras|„Barras”]] w [[Sierra Leone]]<ref>{{cytuj pismo |autor=Jon Henley |czasopismo=The Guardian |data=29 maja 2003 |url=http://www.guardian.co.uk/sierra/article/0,2763,965668,00.html |tytuł=Sierra Leone 2000}}</ref>.
| |||