Ludwik Zwierzdowski: Różnice pomiędzy wersjami

W 1858 roku otrzymał przydział do Wilna, w rok później został [[sztabskapitan]]em, a w 1860 roku kapitanem<ref name="K01"/>. Związał się z polską konspiracją, co wywołało podejrzenia u jego rosyjskich dowódców<ref name="K01"/>. Od 1859 roku należał do ''Koła'', zorganizowanego przez [[Franciszek Dalewski|Franciszka Dalewskiego]]<ref name="K03"> {{cytuj stronę|url= http://www17.us.archive.org/stream/rok1863nakresach00mali/rok1863nakresach00mali_djvu.txt|tytuł= Rok 1863 na Kresach Mohilewskich|data dostępu= 2014-31-01|autor= Edward Maliszewski|język= pl}}</ref>. Tuż przed wybuchem powstania przeniesiony został do [[Moskwa|Moskwy]]<ref name="K03"/>. Ostatecznie nie został jednak aresztowany, lecz w 1863 roku poprosił o urlop, z którego już nie powrócił. W czasie [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] przyjął pseudonim ''Topór'' (od rodowego [[herb]]u<ref name="K03"/>) i działał na terenie [[Gubernia mohylewska|guberni mohylewskiej]]<ref name="K01"/>. W 1863 roku został naczelnikiem wojennym województwa mohylewskiego. Zamierzenia Topora i Sierakowskiego miały być ambitne, gdyż wraz z Sierakowskim snuli plan ''poniesienia orężnej rewolucji w głąb Rosji i połączenia się z przygotowanym przez Kiniewicza rokoszem Tatarów Kazańskich''<ref name="K03"/>. Uznaje się jednak, że prawdopodobniejszym planem miała być próba zajęcia samego [[Mohylew]]a, co dałoby powstańcom świetną pozycję, zarówno pod względem wojskowym jak i moralnym<ref name="K03"/>. Stworzywszy oddziałek powstańczy złożony z polskich studentów [[Białoruska Akademia Rolnicza w Horkach|szkoły rolniczej]] w [[Horki|Hory-Horkach]], stoczył bitwę pod tą miejscowością 6 maja 1863 roku. Załoga miasteczka liczyła około 200 inwalidów i żołnierzy<ref name="K04"> {{cytuj stronę|url= http://www.muzeumwp.pl/kalendarium/11/|tytuł= Powstanie styczniowe|data dostępu= 2014-31-01|autor= Muzeumwp.pl|język= pl}}</ref>. Zwierzdowski i jego oddział zdobyli broń, konie i 15 tysięcy rubli<ref name="K04"/>. 11 maja 1863 roku pod Liciągami oddział dowodzony przez Topora został zaatakowany przez wojsko rosyjskie i okolicznych chłopów<ref name="K04"/>. Powstańcy zdołali wycofać się, ponosząc jedynie niewielkie straty<ref name="K04"/>. Spotkawszy się z niechęcią miejscowej ludności, rozpuścił oddział. Nie jest jasne w jaki sposób Zwierzdowski opuścił kraj. Źródła z epoki podają, że ''po rozpuszczeniu oddziału sam udał się do Moskwy, skąd, po dwukrotnym chwilowem aresztowaniu w drodze, wyjechał w miesiącu maju zagranicę, gdzie bawił aż do października, zajmując się kreśleniem planu wyprawy na Żmudź''<ref name="K03"/>. Tradycja miejscowa podawała natomiast, że Zwierzdowski schronił się w ''majątku Święckopolu, po kilku godzinach, gdy gospodarz sprowadził z pobliskiej stacji konie pocztowe, udał się niemi w kierunku Mohylewa. Po drodze, obawiając się pogoni, zostawił konie w lesie, a sam w przebraniu chłopskim zdołał dotrzeć do Mohylewa<ref name="K03"/>.

 

 

 

=== Bibliografia ===