Muda (zarządzanie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie źródła, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
uzupełnienie, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 9:
 
== Rodzaje ''mudy'' ==
W wydanej w 1978 w [[Japonia|Japonii]] i 1988 w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] książce ''Toyota Production System: Beyond Large-Scale Production''<ref group="uwaga">W wydaniu polskim zob.:{{cytuj książkę | nazwisko = Ohno | imię = Taiichi | tytuł = System Produkcyjny Toyoty. Więcej niż produkcja na dużą skalę | wydawca = ProdPress.com | miejsce = Wrocław | data = 2008 | strony = 22 | isbn = 978-83-926020-8-8}}</ref> uważany za twórcę TPS [[Taiichi Ōno|Taiichi Ohno]] wskazał siedem rodzajów ''mudy'', występujących w firmiedziałalności produkcyjnej. TaZ czasem klasyczna lista siedmiu strat Ohno znalazła także zastosowanie wew wdrażaniusektorach szczupłegousługowych<ref zarządzanianame="Bicheno21">{{Cytuj równieżksiążkę w| sektorachnazwisko usługowych= Bicheno | imię = John | tytuł = The Lean Toolbox. The Essential Guide to Lean Transformation (4th edition) | wydawca = Production and Inventory Control, Systems and Industrial Engineering Books | miejsce = Buckingham | data = 2009 | strony = 21 | isbn = 978-0-9541244-5-8 | nazwisko2 = Holweg | imię2 = Matthias}}</ref>. Zaczęła być ona również uzupełniana o jeszcze jeden rodzaj marnotrawstwa − niewykorzystany potencjał pracowników<ref name="Bicheno24">{{Cytuj książkę | nazwisko = Bicheno | imię = John | tytuł = The Lean Toolbox. The Essential Guide to Lean Transformation (4th edition) | wydawca = Production and Inventory Control, Systems and Industrial Engineering Books | miejsce = Buckingham | data = 2009 | strony = 24 | isbn = 978-0-9541244-5-8 | nazwisko2 = Holweg | imię2 = Matthias}}</ref>. Stąd współcześnie w ''lean management'' definiowanych jest zwykle osiem rodzajów ''mudy''<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Liker | imię = Jeffrey K. | tytuł = Droga Toyoty. 14 zasad zarządzania wiodącej firmy produkcyjnej świata | wydawca = Wydawnictwo MT Biznes | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 67–68 | isbn = 978-83-88970-92-4}}</ref>:
 
'''Nadprodukcja''' (ang. ''waste of overproduction'') – wytwarzanie produktów, usług lub informacji w oderwaniu od zgłaszanego [[popyt]]u tj. z wyprzedzeniem, lub w większej ilości, niż jest to niezbędne. Produkowanie w nadmiarze jest niezgodne z kluczowym dla TPS systemem ''[[Just-in-time (produkcja)|just-in-time]]''. Taiichi Ohno uważał nadprodukcję za najgroźniejszy rodzaj marnotrawstwa<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Ohno | imię = Taiichi | tytuł = System Produkcyjny Toyoty. Więcej niż produkcja na dużą skalę | wydawca = ProdPress.com | miejsce = Wrocław | data = 2008 | strony = 17 | isbn = 978-83-926020-8-8}}</ref>, gdyż prowadzi ona do powstawania innych rodzajów ''mudy'' (przede wszystkim zapasów)<ref group="uwaga">W ''lean management'' istnieją sytuacje, kiedy produkowanie z niewielkim wyprzedzeniem nie jest marnotrawstwem. Jest tak w niektórych przypadkach poziomowania produkcji (jap. ''heijunka''). Zob. np. {{cytuj książkę | nazwisko = Liker | imię = Jeffrey K. | tytuł = Droga Toyoty Fieldbook. Praktyczny przewodnik wdrażania 4P Toyoty | wydawca = Wydawnictwo MT Biznes | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 203−204 | isbn = 978-83-62195-37-4 | nazwisko2 = Meier | imię2 = David P.}}</ref>.
Linia 27:
'''Niewykorzystany potencjał pracowników''' (ang. ''waste of untapped human potential'') – niewykorzystywanie przez organizację pomysłów, kreatywności, kompetencji, talentów, a także dostępnego czasu pracy jej pracowników. Wykonywanie przez nich zadań poniżej ich kompetencji<ref name="Grycuk3"/>. Niesłuchanie pracowników. Przekonanie, że tylko kierownicy mogą mieć dobre pomysły<ref name="Bicheno24"/>.
 
W celu łatwiejszego zapamiętania klasycznych siedmiu rodzajów ''mudy'', w języku angielskim stosowany jest akronim '''TIM WOOD''' (''transportation'', ''inventory'', ''motion'', ''waiting'', ''overproduction'', ''over-processing'', ''defects'')<ref name="Bicheno21"/>.
== Podział ''mudy'' ==
W literaturze spotyka się także dodatkowy podział na '''''muda pierwszego typu''''', (czynności, które nie dodają wartości, ale są potrzebne, i które nie mogą zostać szybko wyeliminowane; najczęściej wynikają one ze stosowanej technologii), oraz '''''muda drugiego typu''''' (czynności całkowicie zbędne, które mogą − i powinny − zostać wyeliminowane bezzwłocznie)<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Marchwiński | imię = Chet | tytuł = Leksykon Lean. Ilustrowany słownik pojęć z zakresu Lean Management | wydawca = Wydawnictwo Lean Enterprise Institute Polska | miejsce = Wrocław | data = 2010 | strony = 49 | isbn = 978-83-926554-5-9 | nazwisko2 = Shook | imię2 = John | nazwisko3 = Schroeder | imię3 = Alexis}}</ref>.
 
== Identyfikacja ''mudy''==
Podstawowym narzędziem wykorzystywanym w szczupłym zarządzaniu do identyfikowania ''mudy'' jest '''''mapowanie strumienia wartości''''' (ang. ''value stream mapping'')<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Rother | imię = Mark | tytuł = Learning to see: value stream mapping to create value and eliminate muda | wydawca = Lean Enterprise Institute | miejsce = Brookline |data = 1999 | strony = 4 | isbn = 0-9667843-0-8 | nazwisko2 = Shook | imię2 = John}}</ref>.