Wikipedia

Literaturoznawstwo: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne
m poprawa linków do przek., drobne redakcyjne - przejrzystość, ZT dublujący LW
Linia 2:
'''Literaturoznawstwo''' (także: '''nauka o literaturze''', '''wiedza o literaturze''') – [[Nauki humanistyczne|dyscyplina humanistyczna]], której przedmiotem zainteresowania jest [[literatura]], a przede wszystkim [[Analiza utworu literackiego|analiza]] poszczególnych [[Dzieło literackie|utworów literackich]] oraz rekonstruowanie [[Proces historyczno-literacki|historycznoliterackich procesów]]. W obrębie literaturoznawstwa formułuje się także ogólne [[Teoria|teorie]] oraz [[Metodologia|metodologie]] badań literackich.
 
Tak szeroko rozumianą naukę o literaturze można podzielić na trzy zasadnicze działy:
Tak szeroko rozumianą naukę o literaturze można podzielić na trzy zasadnicze działy: '''[[Historia literatury|historię literatury]]''', '''[[Teoria literatury|teorię]]''' oraz '''[[Krytyka literacka|krytykę literacką]]'''<ref name="a">{{Cytuj książkę | nazwisko= Kaniewska | imię=Bogumiła | nazwisko2= Legeżyńska | imię2=Anna | tytuł= Teoria literatury: skrypt dla studentów filologii polskiej | data=2005 | wydawca=Wydawnictwo "Poznańskie Studia Polonistyczne" | miejsce=Poznań | isbn=83-88176-60-9 | strony= 7}}</ref>. Podstawowym kryterium takiego podziału jest różny sposób podejścia do utworu literackiego. Nie ma jednak pomiędzy nimi wyrazistych granic – często zdarza się, że te działy przenikają się wzajemnie i wspomagają, dostarczając sobie narzędzi badawczych. Np. historia korzysta z osiągnięć teorii, krytyka może posługiwać się narzędziami historycznymi i teoretycznymi, a teoria – historycznymi.▼
* [[Historia literatury|historię literatury]],
* [[Teoria literatury|teorię]],
* [[Krytyka literacka|krytykę literacką]]<ref name="a">{{Cytuj książkę | nazwisko= Kaniewska | imię=Bogumiła | nazwisko2= Legeżyńska | imię2=Anna | tytuł= Teoria literatury: skrypt dla studentów filologii polskiej | data=2005 | wydawca=Wydawnictwo "Poznańskie Studia Polonistyczne" | miejsce=Poznań | isbn=83-88176-60-9 | strony= 7}}</ref>.
▲Tak szeroko rozumianą naukę o literaturze można podzielić na trzy zasadnicze działy: '''[[Historia literatury|historię literatury]]''', '''[[Teoria literatury|teorię]]''' oraz '''[[Krytyka literacka|krytykę literacką]]'''<ref name="a">{{Cytuj książkę | nazwisko= Kaniewska | imię=Bogumiła | nazwisko2= Legeżyńska | imię2=Anna | tytuł= Teoria literatury: skrypt dla studentów filologii polskiej | data=2005 | wydawca=Wydawnictwo "Poznańskie Studia Polonistyczne" | miejsce=Poznań | isbn=83-88176-60-9 | strony= 7}}</ref>. Podstawowym kryterium takiego podziału jest różny sposób podejścia do utworu literackiego. Nie ma jednak pomiędzy nimi wyrazistych granic – często zdarza się, że te działy przenikają się wzajemnie i wspomagają, dostarczając sobie narzędzi badawczych. Np. historia korzysta z osiągnięć teorii, krytyka może posługiwać się narzędziami historycznymi i teoretycznymi, a teoria – historycznymi.
 
Podział ten ma charakter zmienny, związany jest bowiem ściśle z dominującą w określonej epoce koncepcją literatury. Historycznie najstarszą dziedziną literaturoznawstwa, bo mającą [[Poetyka (dziełoArystoteles)|starożytny rodowód]], jest [[poetyka]] – dzisiejszy dział teorii literatury. Nieco młodsza jest historia literatury, natomiast teoria powstała stosunkowo niedawno (jako przedmiot dydaktyki uniwersyteckiej pojawiła się w [[lata 60. XX wieku|latach 60. XX wieku]])<ref name="a"/>.
 
Charakterystyka krytyki literackiej jest ściśle uzależniona od kręgu językowego, w którym jest uprawiana. W [[KrajKraje anglosaskianglosaskie|krajach anglosaskich]], przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, krytyka literacka jest utożsamiana ogólnie z literaturoznawstwem. Z kolei w Niemczech – podobnie jak w Polsce – ma ograniczony zakres działania; może jedynie komentować bieżące wydarzenia i dzieła literackie. W tak rozumianej krytyce dopuszcza się wypowiedzi emocjonalne, wartościujące oraz prezentowanie subiektywnej [[Interpretacja utworu literackiego|interpretacji]] dzieła<ref name="b">{{Cytuj książkę | nazwisko= Kaniewska | imię=Bogumiła | nazwisko2= Legeżyńska | imię2=Anna | tytuł= Teoria literatury: skrypt dla studentów filologii polskiej | data=2005 | wydawca=Wydawnictwo "Poznańskie Studia Polonistyczne" | miejsce=Poznań | isbn=83-88176-60-9 | strony= 8}}</ref>.
 
Natomiast poetyka – jedna z najstarszych dziedzin literaturoznawstwa, obecnie funkcjonująca jako dział teorii literatury – zajmowała się niegdyś zagadnieniami historycznoliterackimi. W obrębie poetyki wyróżnia się [[Poetyka historyczna|poetykę historyczną]] i [[poetyka opisowa|opisową]] (systematyczną), która z kolei dzieli się na [[Genologia|genologię]], [[Stylistyka|stylistykę]] i [[Wersyfikacja|wersyfikację]]<ref name="b"/>.
Linia 18 ⟶ 22:
* {{Cytuj książkę | autor= | tytuł= Słownik terminów literackich | data=1998 | wydawca=Zakład Narodowy im. Ossolińskich | miejsce=Wrocław | isbn= 83-04-04417-X | strony=}}
 
== Zobacz też ==
{{wikisłownik|literaturoznawstwo}}
* [[Literatura]]
 
{{Nauki humanistyczne}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Literaturoznawstwo”