Mątki (województwo warmińsko-mazurskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Podział administracyjny Polski 1975-1998 – zmieniono link(i) do Podział administracyjny Polski 1975–1998
uzupełnienia historyczne i bibliograficzne
Linia 30:
 
== Historia wsi ==
Wieś pod pierwotna nazwą ''Hoenfelt'' została założona przez [[Kapituła warmińska|Kapitułę Warmińską]] w [[1348]] r., dawnym pruskim polu osadniczym ''Gudicus'', na 50 [[włóka (miara powierzchni)|włókach]]. Akt lokacyjny na prawie chełmińskim został wystawiony dnia 14 sierpnia 1352 we Fromborku. Zasadźcą i pierwszym sołtysem był [[Prusowie|Prus]] ''Munten''. Otrzymał 5 włók wolnych i 12 lat wolnizny dla wsi, ponadto przydzielono mu dwie włóki leśne z wolnizną . Od jego imienia przyjęła się nazwa wsi – ''Montken'' (początkowo wieś nazywano Hoenfelt, później Monthendorf i w końcu Mondken). WMunten rokuotrzymał [[1782]]ponadto liczyłaprzywilej 32na mieszkańców,założenie akarczmy przyrost(połowa naturalnydochodów byłmiała dodatnibyć dla dokapituły warmińskiej). W 18951445 r. Aktualniekapituła wieśsprzedała liczy11 okołowłók 400na osóbprawie ipruskim ciąglez sięjedna rozrasta.służbą Wkonną latachw [[1516]]-[[1521]]zbroi wieś(z zostaławolnizną kilkana razy30 odwiedzonalat). przezWspomniane [[Mikołajwłóki Kopernik|Mikołajaw Kopernika]]1552 r. kupił na prawie magdeburskim Lazarus Lauterwald, któryburgrabia jakoz administratorPieniężna. dóbrW kapituły1594 warmińskiejr. dokonywałwydano lokalizacjiodnowiony akt lokacyjny wsi i przywilej na założenie karczmy a w 1638 r. nowychkolejny gospodarstwraz.
 
W roku [[1782]] liczyła 32 mieszkańców, a przyrost naturalny był dodatni aż do 1895 r. Aktualnie wieś liczy około 400 osób i ciągle się rozrasta. W latach [[1516]]-[[1521]] wieś została kilka razy odwiedzona przez [[Mikołaj Kopernik|Mikołaja Kopernika]], który jako administrator dóbr kapituły warmińskiej dokonywał lokalizacji nowych gospodarstw.
 
Rano 4 lutego [[1807]] r. część korpusu napoleońskiego pod dowództwem gen. Soulta wyruszyła ze wsi Bergfreid w kierunku Mondtken. Była tu również rozlokowana część armii francuskiej. W [[1825]] r. [[asesor]] rejencji królewieckiej Reinhold Bernhard Jachman odbyła się wizytacja szkół powiatu olsztyńskiego, w szkole w Mątkach nauczał Piotr Fresa. Według kroniki parafialnej kościoła w Jonkowie wieś zamieszkana była prawie w całości przez ludność pochodzenia polskiego. W latach 1860-1866 w Mątkach panowała epidemia cholery, która pochłonęła liczne ofiary. Zmarłych chowano po lewej stronie drogi na [[Olsztyn]], ten swoisty cmentarz został zlikwidowany w [[1911]] r. w związku z przebudową drogi. Dezynfekcję wsi przeprowadził Bernard Sabelek, a mieszkańcy Mątek złożyli ślubowanie, że corocznie 16 sierpnia w dzień św. Rocha będą pielgrzymować do kościoła w Jonkowie.
Linia 53 ⟶ 55:
* [http://www.jonkowo.pl/viewpage.php?page_id=5 Wieś na stronie gminy Jonkowo www.jonkowo.pl]
* ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia''. Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 1999, ISBN 83-86926-07-4
* Georg Kellmann, ''Historia parafii Klebark Wielki, jej wiosek i okolic''. Parafia p.w. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim, Klebark Wielki 2007, ISBN 978-83-918968-1-5
 
{{Gmina Jonkowo}}