Wersja z 01:43, 28 paź 2014 edytuj MastiBot (dyskusja \| edycje) Boty 3 422 379 edycji m Bot poprawia frazę ([[WP:ZDBOT#Wyszukanie frazy z "[po]między"]]) ← poprzednia edycja		Wersja z 23:26, 13 lip 2015 edytuj anuluj edycję DrPZ (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 18 271 edycji m drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 1: {{Dopracować\|źródła=2011-12 }} {{Zbiorowisko infobox \| nazwa=''Dicrano-Pinion'' Linia 11: \| uwagi= }} '''''Dicrano-Pinion''''' – [[syntakson]] w randze związku należący do klasy [[las iglasty\|borów szpilkowych]] ''Vaccinio-Piceetea'' ~~(zobacz też [[las iglasty]])~~. W zasadzie pokrywa się z tradycyjnym pojęciem '''borów sosnowych''' (choć zaliczane do niego są występujące na podobnych siedliskach lasy mieszane, a nawet liściaste). == Charakterystyka == Widny, wysokopienny [[las]] z dominacją [[sosna zwyczajna\|sosen]], zwykle z domieszką [[brzoza\|brzóz]]. Warstwa [[krzew]]ów jest luźna i złożona z podrostów brzóz i [[Jałowiec\|jałowca]]. [[Runo leśne\|Runo]] jest ubogie i w zależności od [[warunki siedliskowe\|warunków siedliskowych]] tworzą je głównie [[borówka\|borówki]] i [[wrzos]]. W miejscach suchych warstwę tę tworzą [[mchy]] i [[porosty]], niekiedy dość obficie występują [[Wiechlinowate\|trawy]] i [[orlica pospolita]]. ; Gleba ~~; '''Gleba'''~~: Bory sosnowe występują na glebach ubogich i skrajnie ubogich ([[~~oligotrofia~~Oligotrofizm\|oligotroficznych]] i [[~~mezotrofia~~Mezotrofizm\|mezotroficznych]]), kwaśnych, wytworzonych z [[piasek\|piasków]] luźnych lub słabo gliniastych, ale także [[torfowisko]]wych. Poziom zalegania [[~~woda~~Wody ~~gruntowa~~gruntowe\|wody gruntowej]] jest zróżnicowany -– od [[siedlisko (biologia)\|siedlisk]] suchych po bagienne, bardzo mała mineralizacja wód. ; Światło ~~; '''Światło'''~~: Dopływ energii promienistej do dna lasu jest w borach sosnowych duży od 40 do 90% w [[bór suchy\|borach chrobotkowych]]. Specyficzną cechą oświetlenia borów sosnowych jest jego względna jednorodność przestrzenna, wynikająca z wielokrotnego rozproszenia światła na igłach w koronach sosen. Ta duża świetlistość wpływa kojąco, gruntując w człowieku poczucie bezpieczeństwa. Sosny są [[rośliny światłolubne\|światłolubne]], więc często na otwartych terenach tworzy się [[Nalot (leśnictwo)\|nalot]] sosnowy. Ich [[naturalne odnowienie lasu\|naturalne odnowienia]] są jednak możliwe tylko przy zachowanych warunkach świetlnych. W warunkach naturalnych nierzadko zacienienie wzrasta na tyle, że odnawiać się mogą tylko bardziej cienioznośne gatunki, np. [[świerk]], co ma wpływ na kilkusetletnie cykle drzewostanu. ; [[Powietrze]] ~~; '''[[Powietrze]]'''~~: Wilgotność powietrza jest różna. Nierzadko jest mała bądź bardzo mała. Duże przewietrzanie spowodowane znaczną ruchliwością powietrza, wymiana mas powietrza między warstwą koron a dnem jest znaczna. W borach sosnowych jest niska czasami średnia produkcja tlenu to znaczy, że w drzewostanach dojrzałych wytwarzane jest w ciągu roku 5 ton tlenu na obszarze 1 ha. W młodnikach produkcja ta jest wyższa i wynosi 10-12 ton. Powietrze szczególnie w porannych godzinach zawiera [[ozon]] (średnio 0,015 mg/m³). [[Fitoaerozole]] w borach sosnowych zawierają głównie [[monoterpeny]] z niewielką domieszką [[seskwiterpeny\|seskwiterpenów]], [[terpenoidy\|terpenoidów]] i innych substancji chemicznych. Zawartość [[aeroplankton]]u jest nieduża dzięki bakteriobójczym i grzybobójczym własnościom monoterpenów i ozonu. ; ~~'''~~Własności terapeutyczne~~'''~~ : Bory sosnowe są typem środowiska oddziałującym leczniczo na choroby układu oddechowego. Substancje lotne, poza silnym działaniem dezynfekcyjnym, obniżają [[Ciśnienie tętnicze\|ciśnienie krwi]] i wpływają tonizująco na układ nerwowy. ; Występowanie ~~; Występowanie~~: Borealno-kontynentalny obszar niżowy [[Europa\|Europy]] (jej północno-wschodnia część) w tym niemal cały obszar [[Polska\|Polski]], z wyjątkiem gór. Drzewostan sosnowy bywa nasadzany także w miejscach, niebędących naturalnym siedliskiem borów sosnowych. ; [[Charakterystyczna kombinacja gatunków]]: : '''ChCl.''' :~~<small>~~ [[widłoząb miotlasty]] (''Dicranum scoparium''), [[rokietnik pospolity]] (''Pleurozium schreberi''), [[gajnik lśniący]] (''Hylocomium splendens''), [[pszeniec zwyczajny]] (''Melampyrum pratense''), [[piórosz pierzasty]] (''Ptilium crista-castrensis''), [[gruszyczka mniejsza]] (''Pyrola minor''), [[gruszyczka okrągłolistna]] (''Pyrola rotundifolia''), [[pawężnica brodawkowata]] (''Peltigera aphthosa''), [[siódmaczek leśny]] (''Trientalis europaea''), [[borówka czarna]] (''Vaccinium myrtillus''), [[borówka bagienna]] (''Vaccinium uliginosum''), [[borówka brusznica]] (''Vaccinium vitis-idaea'')~~</small>~~. : '''ChO.''' : [[sosna zwyczajna]] (''Pinus sylvestris''), [[chrobotek reniferowy]] (''Cladonia rangiferina''), [[chrobotek leśny]] (''Cladonia arbuscula''), [[widłoząb ciemny]] (''Dicranum fuscescens''), [[widłoząb kędzierzawy]] (''Dicranum polysetum''). : '''~~ChO~~ChAll.''' :~~<small>~~ [[~~sosna~~pomocnik ~~zwyczajna~~baldaszkowy]] (''~~Pinus~~Chimaphila ~~sylvestris~~umbellata''), [[~~chrobotek~~widlicz ~~reniferowy~~spłaszczony]] (''~~Cladonia~~Diphasiastrum ~~rangiferina~~complanatum''), [[~~chrobotek~~korzeniówka ~~leśny~~pospolita]] (''~~Cladonia~~Monotropa ~~arbuscula~~hypopitys''), [[~~widłoząb~~gruszyczka ~~ciemny~~zielonawa]] (''~~Dicranum~~Pyrola ~~fuscescens~~chlorantha''), [[~~widłoząb~~jemioła ~~kędzierzawy~~pospolita\|jemioła pospolita rozpierzchła]] (''~~Dicranum~~Viscum ~~polysetum~~album'' ssp. ''austriacum'')~~</small>~~. : '''ChAll.''':<small> [[pomocnik baldaszkowy]] (''Chimaphila umbellata''), [[widlicz spłaszczony]] (''Diphasiastrum complanatum''), [[korzeniówka pospolita]] (''Monotropa hypopitys''), [[gruszyczka zielonawa]] (''Pyrola chlorantha''), [[jemioła pospolita\|jemioła pospolita rozpierzchła]] (''Viscum album'' ssp. ''austriacum'')</small> Dzielony jest na dwa podzwiązki:▼ * ''Dicrano-Pinenion'' Seibert in Oberd. (ed.) 1992 em. - bory sosnowe na glebach mineralnych i bory mieszane▼ : '''DSAll.''':<small> [[kosmatka owłosiona]] (''Luzula pilosa''), [[Pszeniec zwyczajny]] (''Melampyrum pratense''), [[jarząb pospolity]] (''Sorbus aucuparia'')</small>▼ * ''Piceo-Vaccinienion uliginosi'' Seibert in Oberd. (ed.) 1992 em. - bagienne bory sosnowe i brzeziny▼ : '''DSAll.''':<small> [[borówka bagienna]] (''Vaccinium uliginosum''), [[kruszyna pospolita]] (''Frangula alnus'') (obficie), [[pszeniec zwyczajny]] (''Melampyrum pratense'' ssp. ''paludosum''), [[trzęślica modra]] (''Molinia caerulea'') (obficie), [[wierzba uszata]] (''Salix aurita''), [[torfowiec błotny]] (''Sphagnum palustre'') oraz gatunki z klasy ''[[Oxycocco-Sphagnetea]]''</small>▼ ; '''Zespoły leśne należące do związku borów sosnowych ''Dicrano-Pinion''''':▼ grupa borów sosnowych na glebach mineralnych▼ * [[kontynentalny bór sosnowy świeży]] - ''Peucedano-Pinetum''▼ * [[subatlantycki bór sosnowy świeży]] - ''Leucobryo-Pinetum''▼ * [[śródlądowy bór sosnowy suchy]] - ''Cladonio-Pinetum''▼ * [[bór sosnowy wilgotny]] - ''Molinio caeruleae-Pinetum''▼ * [[nadmorski bór sosnowy]] - ''Empetro nigri-Pinetum''▼ grupa borów mieszanych▼ * [[kontynentalny bór mieszany]] - ''Querco roboris-Pinetum''▼ * [[subborealny bór mieszany]] - ''Serratulo-Pinetum'' ; Podział grupa borów bagiennych▼ ▲: Dzielony jest na dwa podzwiązki: ▲:* ''Dicrano-Pinenion'' Seibert in Oberd. (ed.) 1992 em. -– bory sosnowe na glebach mineralnych i bory mieszane ▲:: '''DSAll.''' :~~<small>~~ [[kosmatka owłosiona]] (''Luzula pilosa''), [[Pszeniec zwyczajny]] (''Melampyrum pratense''), [[jarząb pospolity]] (''Sorbus aucuparia'')~~</small>~~. ▲:* ''Piceo-Vaccinienion uliginosi'' Seibert in Oberd. (ed.) 1992 em. -– bagienne bory sosnowe i brzeziny ▲:: '''DSAll.''' :~~<small>~~ [[borówka bagienna]] (''Vaccinium uliginosum''), [[kruszyna pospolita]] (''Frangula alnus'') (obficie), [[pszeniec zwyczajny]] (''Melampyrum pratense'' ssp. ''paludosum''), [[trzęślica modra]] (''Molinia caerulea'') (obficie), [[wierzba uszata]] (''Salix aurita''), [[torfowiec błotny]] (''Sphagnum palustre'') oraz gatunki z klasy ''[[Oxycocco-Sphagnetea]]''~~</small>~~. ▲; ~~'''~~Zespoły leśne należące do związku borów sosnowych ''Dicrano-Pinion~~'''~~'': * [[bór sosnowy bagienny]] - ''Vaccinio uliginosi-Pinetum''▼ ▲~~grupa~~: Grupa borów sosnowych na glebach mineralnych * [[brzezina bagienna]] - ''Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis''▼ :* [[~~bagienny~~kontynentalny bór ~~trzcinnikowy~~sosnowy świeży]] - (''~~Calamgrostio villosae~~Peucedano-Pinetum'') ▲:* [[Suboceaniczny bór sosnowy świeży\|subatlantycki bór sosnowy świeży]] - (''Leucobryo-Pinetum'') ▲:* [[śródlądowy bór sosnowy suchy]] - (''Cladonio-Pinetum'') ▲:* [[bór sosnowy wilgotny]] - (''Molinio caeruleae-Pinetum'') ▲:* [[Bór bażynowy\|nadmorski bór sosnowy]] - (''Empetro nigri-Pinetum'') ▲~~grupa~~: Grupa borów mieszanych ▲:* [[kontynentalny bór ~~sosnowy świeży~~mieszany]] - (''~~Peucedano~~Querco roboris-Pinetum'') ▲:* [[~~kontynentalny~~subborealny bór mieszany]] - (''~~Querco roboris~~Serratulo-Pinetum'') ▲~~grupa~~: Grupa borów bagiennych ▲:* [[bór sosnowy bagienny]] - (''Vaccinio uliginosi-Pinetum'') ▲:* [[brzezina bagienna]] - (''Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis'') :* [[bagienny bór trzcinnikowy]] (''Calamgrostio villosae-Pinetum'') : Dyskusyjne jest wyróżnianie w Polsce kolejnych zespołów z tego związku będących formami przejściowymi między typowymi borami a torfowiskami: :* ''[[Vaccinio uliginosum-Pinetum rotundatae]]'' :* ''[[Ledo-Pinetum sylvestris]]'' [[Kategoria:Vaccinio-Piceetea]]

Bór sosnowy: Różnice pomiędzy wersjami