Wikipedia

Powstanie malajskie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
mNie podano opisu zmian
Linia 23:
 
== Geneza ==
W chwili, gdy Brytyjczycy przejęli kontrolę nad gospodarką Malajów, oparli oni całą gospodarkę na eksporcie cyny i gumy, co doprowadziło do znacznego wzrostu ubóstwa mieszkańców kraju<ref>Wendy Khadijah Moore, ''Malaysia a Pictorial History 1400–2004'', ed. Dianne Buerger and Sharon Ham (n.p.: Archipelago Press, 2004), s. 194</ref>.
 
{{Osobny artykuł|bitwa o Malaje}}
Załamanie gospodarki nasiliło się w okresie trwaniatrakcie [[II wojna światowa|IIdrugiej wojny światowej]], a szczególnie odw 1941 roku, gdy rozpoczęła się [[Japonia|japońska]] [[okupacja]] Malajów. Japończycy ograniczyli eksport produktów malajskich do nieznacznej ilości wymaganej do poprawnego działania gospodarki Japonii, co nie korzystnieniekorzystnie odbiło się na mieszkańcach Malajów utrzymujących się z eksportu. Polityka Japonii doprowadziła do likwidacji wielu kopalni i plantacji kauczuku. W 1942 roku w pogrążonym kryzysem kraju doszło do poważnej klęski głodu. Pod koniec IIdrugiej wojny światowej z Malajów wycofali się Japończycy, a do władzy powrócili Brytyjczycy. Rządy [[kolonializm|kolonialne]] były bezczynne wobec katastrofalnej sytuacji ekonomicznej, a w rezultacie czego stale narastał problem [[bezrobocie|bezrobocia]] i niskich płac, ponadto stale zwiększał sięrosły i tak wysoki poziomwysoka [[inflacja|inflacji]] oraz wzrost cenceny żywności. Kryzys doprowadził do popularyzacji ruchu niepodległościowego i antybrytyjskiego, na czele którego czele stanęła Komunistyczna Partia Malajów<ref>[https://www.awm.gov.au/atwar/malayan-emergency/ "Malayan Emergency, 1950–60," Australian War Memorial.]</ref>. W latach 1946-19481946–1948 roku doszło do serii [[strajk|strajków]] które zostały rozbite przez Brytyjczyków za pomocą masowych aresztowań i deportacji ich uczestników - tłumienie strajków doprowadziło do radykalizacji społeczeństwa<ref>[http://dl.tufts.edu/catalog/tufts:UA005.001.064.00001 Eric Stahl (2003), "Doomed from the Start: A New Perspective on the Malayan Insurgency" (PDF)]</ref>.
 
Do pierwszego jawnego aktu agresji ze strony ruchu niepodległościowego doszło w dniu 16 czerwca 1948 roku gdy buntownicy zabili trzech kolonialnych zarządców plantacji w Sungai Siput w stanie [[Perak]]<ref>Andaya, Barbara Watson; Leonard Y. Andaya (2001). ''A History of Malaysia''. Palgrave. s. 271.</ref>. Administracja kolonialna za spowodowanie zabójstw z Sungai Siput oskarżyła malajskie partie [[lewica|lewicowe]], w tym Komunistyczną Partię Malajów, w związku z czym zdecydowano o ich delegalizacji oraz dokonano serii aresztowań działaczy tych partii i osób podejrzewanych o pomoc im. Spowodowało to że Komunistyczna Partia Malajów zaleciła Malajczykom przejście do zbrojnej ofensywy przeciwko kolonialistom<ref>Jackson, Robert (2008). ''The Malayan Emergency''. London. s. 11–12.</ref>. Działacze partii wycofali się na prowincje gdzie rozpoczęli tworzenie struktur partyzanckich. Oddziały te nazwane później jako Armia Wyzwolenia Narodowego Malajów były w dużej mierze kontynuacją oddziałów partyzanckich Antyjapońskiej Armii Narodów Malajów<ref>Antoni Wolny (1971) ''Wojna na Pacyfiku: agresja japońska w latach 1931-1945'', s.229, Wiedza Powszechna</ref> z okresu II wojny światowej (która zresztą w późniejszych etapach okupacji japońskiej była potajemnie szkolona i zbrojona przez Brytyjczyków). Choć Malajskie Ludowe Wojsko Antyjapońskie oficjalnie zwróciło swoją broń administracji brytyjskiej w grudniu 1945 roku to w praktyce około czterech tysięcy żołnierzy formacji natychmiast zeszło do podziemia<ref>Jackson, Robert (2008). ''The Malayan emergency''. London: Pen & Sword Aviation. s. 10.</ref>.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_malajskie”