Wielki piec: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
\;;; |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 62.29.136.38) i przywrócono wersję 41233514 autorstwa Sławek Borewicz |
||
Linia 1:
[[Plik:Resita furnal.jpg|thumb|245px|Wielki piec w zakładach w [[Reșița]]]]
{{Commons|Blast furnace|Wielki piec}}
'''Wielki piec''' – [[piec szybowy]] do wytapiania [[surówka hutnicza|surówki]] ze [[wsad (technika)|wsadu]] składającego się z [[ruda|rudy żelaza]] z dodatkiem [[koks]]u i [[topnik]]ów. Wielki piec ma gruszkowaty kształt dwu [[stożek ścięty|stożków ściętych]] złączonych podstawami. Cała konstrukcja ma około 40 [[metr]]ów wysokości. Wsad zasypuje się od góry, przez zamykany otwór zwany ''gardzielą''. Część pieca tworzona przez górny stożek nazywa się ''szybem'' i jest [[zasobnik]]iem surowca. Koks pełni rolę [[paliwo|paliwa]] oraz [[Reduktor (chemia)|reduktora]] [[Tlenki|tlenków]] [[żelazo|żelaza]]. Proces palenia podtrzymywany jest [[powietrze]]m wtłaczanym szeregiem [[dysza|dysz]] usytuowanych na poziomie złączenia podstaw stożków. Topniki ułatwiają oddzielenie od metalu zawartych w rudzie zanieczyszczeń i ''skały płonnej'' (nieużytecznej części [[kopalina|kopaliny]]). Stopiony metal zwany surówką zbiera się w części tworzonej przez stożek dolny zwanej ''garem''. Niepożądane składniki wsadu w wyniku reakcji z topnikami i [[tlen]]em z [[atmosfera pieca|atmosfery pieca]] tworzą [[żużel wielkopiecowy|żużel]], który również spływa do gara i, jako lżejszy, unosi się na powierzchni surówki. Co pewien czas surówka i żużel odprowadzane są z pieca przez oddzielne ''otwory spustowe''. Wydajność wielkiego pieca to 2 do ponad 10 tysięcy [[tona|ton]] surówki na [[doba|dobę]]. Oprócz żużla produktem ubocznym jest [[gaz wielkopiecowy]], będący mieszaniną [[tlenek węgla|tlenku węgla]], [[azot]]u i [[dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]].
Gaz ten, spalany w [[nagrzewnica]]ch, służy do ogrzewania wdmuchiwanego [[powietrze|powietrza]], co znacznie podnosi efektywność procesu.
Wielki piec pracuje w procesie ciągłym, od rozpalenia do wygaszenia pieca upływa kilka lat, a przerwanie pracy jest zwykle wymuszone uszkodzeniem ''wyłożenia ogniotrwałego''.
Zasada pracy i konstrukcja wielkiego pieca wywodzi się z [[dymarka|dymarki]]. Przyjmuje się, że pierwsza konstrukcja, którą można by nazwać wielkim piecem, powstała około 1400 roku. Drogą eksperymentów zmieniano kształt i wymiary, [[węgiel drzewny]] który był początkowo stosowany jako paliwo zastąpiono koksem (1735). Istotnym usprawnieniem było też zastosowanie nadmuchu gorącym powietrzem (1828).
'''Temperatury w wielkim piecu'''{{fakt|data=2009-11}}:
* Gardziel – 200 °C
* Szyb – 400 °C
* Przestron – 850 °C
* Spad – 1200 °C
* Gar – 1800 °C
; Rozmiary
Przykładowy piec w [[Huta Katowice|Hucie Katowice]] ma 41 m wysokości, a z osprzętem odpowiedzialnym za wsad - 97 m. Takie rozmiary pozwalają uzyskać w jednym procesie ok. 300 ton surówki.
== Zobacz też ==
* [[Piec martenowski]]
| |||