Aleksandrowice (województwo małopolskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
→‎Turystyka: nie wiadomo który
Linia 55:
Wieś wzmiankowana w 1401 jako własność rycerska, która początkowo należała do przedstawicieli rodu Toporów z pobliskiej [[Morawica (województwo małopolskie)|Morawicy]] zwanymi Aleksandrowskimi.
 
Wieś w I. połowie XV w. przeszła do rąk Karnińskich. W XVI w. należała do Jana Karnińskiego, jednego z pierwszych zwolenników [[reformacja|reformacji]]. Późniejszy właściciel [[Stanisław Iwan Karniński]] oddał swój [[Zespół dworski w Aleksandrowicach|dwór]] w 1591 na [[zbór]] [[kalwinizm|kalwinom]] [[Kraków|krakowskim]], którzy utracili zbór krakowski, gdy został [[Tumult krakowski 1574|podpalony]] przez sfanatyzowany tłum [[katolicyzm|katolików]], głównie studentów [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]] oraz [[plebs (średniowiecze i nowożytność)|plebs]] [[Kraków|krakowski]]. Zbór w Aleksandrowicach zburzyło w 1613 w nocnym napadzie to samo pospólstwo krakowskie. W 1625 zniszczony dwór nabył dziedzic wsi [[Piotr Gołuchowski]], który go odbudował. Jego syn Piotr, znany z awanturnictwa, przeszedł na [[kościół łaciński|katolicyzm]] i wydalił ze swych włości innowierców. Pod koniec XVII w. właścicielami zostali Korycińscy, w latach 1700–1728 [[Teofil Pawłowski]], a potem Franciszek Ksawery Kochanowski. Od 1762 wieś weszła do majątku [[Antoni Michał Potocki|Antoniego Potockiego]], potem do [[Jan Potocki (1761-1815)|Jana Potockiego]], a na końcu do [[Franciszek Żeleński|Franciszka Żeleńskiego]]. U schyłku XVIII w. wieś zamieszkiwało ponad 200 osób.
 
W latach 1815–1846 wieś położona była na terenie [[Wolne Miasto Kraków|Wolnego Miasta Krakowa]], potem w [[Zabór austriacki|zaborze austriackim]]. W czasie [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] wieś należała do powiatu krakowskiego w [[Województwo krakowskie (II Rzeczpospolita)|województwie krakowskim]]. Od 26 października 1939 do 18 stycznia 1945 należała do [[Landkreis Krakau]], [[dystrykt krakowski|dystryktu krakowskiego]] w [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnym Gubernatorstwie]].
Linia 80:
 
== Turystyka ==
Tereny wsi ze względu na atrakcyjność krajobrazową i walory przyrodnicze włączone zostały w obręb [[Tenczyński Park Krajobrazowy|Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego]]. W miejscowości i w bezpośrednim jej sąsiedztwie znajduje się wiele atrakcyjnych z punktu widzenia turystyki i rekreacji obiektów i obszarów. Należą do nich: [[Dolina Brzoskwinki]], [[Dolina Aleksandrowicka]], [[Las Zabierzowski]] z [[Skała Kmity|rezerwatem przyrody Skała Kmity]], [[Wąwóz Zbrza (Grzbiet Tenczyński)|Wąwóz Zbrza]]. Wytrasowana ścieżka dydaktyczna umożliwia zwiedzenie stromych zachodnich zboczy Doliny Aleksandrowickiej z wapiennymi skałami, w tym skały Krzywy Sąd, z którą związana jest oryginalna legenda{{r|zabierzowianie}} wyjaśniająca jej nazwę. Na północno-wschodnich krańcach wsi znajduje się [[Winna Góra (Grzbiet Tenczyński)|Winna Góra]], na stokach której w XVI w. [[Seweryn Boner (zm. 1549)|Seweryn Boner]] założył [[winnica|winnice]] oraz gaje: brzoskwiniowe, morelowe i figowe, które należały do pierwszych hodowli owoców południowych na ziemiach polskich{{odn|Trzmielewski|2012|s=43}}. A na północno-zachodnich krańcach wsi znajduje się góra [[Pękacz (góra)|Pękacz]].
 
We wsi początek bierze {{szlak|czarny}} [[Szlak Morawicki]], prowadzący z Aleksandrowic przez Wąwóz Zbrza w Lesie Zabierzowskim, do Morawicy.