Wikipedysta:Gedeon07/brudnopis2: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
→‎1a: drobne merytoryczne
Linia 107:
 
== Historia ==
Pierwotnie w okolicy tej znajdowała się [[Arabowie|arabska]] wioska [[al-Ghazzawija]]<ref name=ghazzawija>{{Cytuj stronę | url = http://www.palestineremembered.com/Baysan/al-Ghazzawiyya/index.html | tytuł = Welcome To al-Ghazzawiyya | data dostępu = 2012-05-11| autor = | opublikowany = | praca = Palestine Remembered | data = | język = en}}</ref>. W wyniku [[I wojna światowa|I wojny światowej]] w 1918 roku cała [[Palestyna]] przeszła pod [[Palestyna pod panowaniem Brytyjczyków|panowanie Brytyjczyków]], którzy w 1921 roku utworzyli [[Palestyna (mandat)|Brytyjski Mandat Palestyny]]. Otworzyło to drogę dla [[osadnictwo żydowskie w Palestynie|osadnictwa żydowskiego w Palestynie]]. Organizacje [[syjonizm|syjonistyczne]] od początku 30. lat XX wieku interesowały się Doliną Bet Sze’an i wykupywały grunty rolne od [[Arabowie|arabskich]] właścicieli, jednak pierwsza żydowska osada powstała tutaj dopiero w 1936 roku - był to położony w zachodniej części doliny kibuc [[Nir Dawid]]. W 1937 roku na północy doliny powstały kibuc [[Sede Nachum]] i moszaw [[Bet Josef]], oraz położone bliżej rzeki Jordan dwa kibuce Ma’oz Chajjim i bardziej na południu [[Tirat Cewi]].
 
Grupa założycielska składała się z [[Żydzi|żydowskich]] imigrantów z [[II Rzeczpospolita|Polski]] i [[III Rzesza|Niemiec]]. Po przejściu szkolenia rolniczego przyjechali oni do Doliny Bet Sze’an i w 1937 roku założyli w pobliżu rzeki Jordan nowy kibuc. Była to typowa na owe czasy żydowska osada rolnicza z obronną [[palisada|palisadą]] i wieżą obserwacyjną. Początkowo nazywała się on Ma’oz (hebr. מעוז; pol. ''Twierdza''). Były to bardzo niebezpieczne czasy, gdyż trwało [[arabskie powstanie w Palestynie (1936-1939)]]. W późniejszym czasie zmieniono nazwę na Ma’oz Chajjim (pol. ''Twierdza Chaima''), oddając w ten sposób cześć Chaimowi Szturman. Był on członkiem organizacji paramilitarnej [[Hagana]]. W dniu 14 września 1938 roku zginął on wraz z dwoma przyjaciółmi, gdy ich samochód najechał na podłożoną przez Arabów minę<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.romgalil.org.il/cds/73/ | tytuł = Maoz Chaim | data dostępu = 2012-05-11| autor = | opublikowany = | praca = Rom Galil | data = | język = he}}</ref>. W 1941 wybudowano pierwszy dom – wcześniej mieszkano w namiotach. W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego [[konflikt izraelsko-arabski|konfliktu izraelsko-arabskiego]] w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta [[Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181]]. Zakładała ona między innymi, że kibuc Ma’oz Chajjim miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa żydowskiego<ref>{{cytuj stronę | url = http://domino.un.org/maps/m0103_1b.gif | tytuł = Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP | data dostępu = 2015-08-14 | autor = | opublikowany = 1948 | praca = United Nations | język = en}}</ref>. Arabowie odrzucili tę Rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu [[wojna domowa w Mandacie Palestyny|wojny domowej w Mandacie Palestyny]]. Już w pierwszych dniach wojny całkowicie została sparaliżowana żydowska komunikacja w okolicy, co zmusiło organizację żydowskiej samoobrony [[Hagana|Haganę]] do przeprowadzenia licznych operacji w tym rejonie. Na początku [[I wojna izraelsko-arabska|I wojny izraelsko-arabskiej]] w dniu 20 maja 1948 roku zajęta i wysiedlona została arabska wioska al-Ghazzawija. Po wojnie, jej grunty przejął kibuc Ma’oz Chajjim<ref name=ghazzawija/>.
 
Podczas [[Wojna na wyczerpanie|Wojny na wyczerpanie]] (1967-1970) kibuc był wielokrotnie ostrzeliwany przez jordańską artylerię<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.bet-alon.co.il/info/city_details.php?city_id=321 | tytuł = Maoz Chaim | data dostępu = 2012-05-11| autor = | opublikowany = | praca = Bet Alon | data = | język = he}}</ref>. W latach 90. XX wieku kibuc przeszedł przez proces [[prywatyzacja|prywatyzacji]], zachowując kolektywną organizację instytucji kultury, edukacji i ochrony zdrowia<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.galil-net.org.il/htmls/article.aspx?C2004=13358&BSP=13015 | tytuł = Maoz Chaim | data dostępu = 2012-05-11| autor = | opublikowany = | praca = Galil Net | data = | język = he}}</ref>.
. Została ona wysiedlona i zniszczona w dniu 20 maja 1948 podczas [[I wojna izraelsko-arabska|I wojny izraelsko-arabskiej]]. Dużo wcześniej tutejsze grunty wykupiły od arabskich mieszkańców żydowskie organizacje [[Syjonizm|syjonistyczne]].
 
Kibuc został założony w 1937 przez żydowskich imigrantów z [[Polska|Polski]] i [[III Rzesza|Niemiec]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.romgalil.org.il/cds/73/ | tytuł = Maoz Chaim | data dostępu = 2012-05-11| autor = | opublikowany = | praca = Rom Galil | data = | język = he}}</ref>. Była to typowa osada rolnicza, która posiadała obronną palisadę i wieżę obserwacyjną. Początkowo nazywał się on Ma’oz (hebr. מעוז). W późniejszym czasie zmieniono nazwę na obecną, na cześć Chaima Szturmana, członka organizacji paramilitarnej [[Hagana]]. Zginął on wraz z dwoma przyjaciółmi, gdy w dniu 14 września 1938 ich samochód najechał na podłożoną przez Arabów minę. W 1941 wybudowano pierwszy dom – wcześniej mieszkano w namiotach<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.galil-net.org.il/htmls/article.aspx?C2004=13358&BSP=13015 | tytuł = Maoz Chaim | data dostępu = 2012-05-11| autor = | opublikowany = | praca = Galil Net | data = | język = he}}</ref>. Podczas [[Wojna na wyczerpanie|Wojny na wyczerpanie]] (1967-1970) kibuc był wielokrotnie ostrzeliwany przez jordańską artylerię<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.bet-alon.co.il/info/city_details.php?city_id=321 | tytuł = Maoz Chaim | data dostępu = 2012-05-11| autor = | opublikowany = | praca = Bet Alon | data = | język = he}}</ref>. W [[lata 90. XX wieku|latach 90. XX wieku]] kibuc przeszedł przez proces [[prywatyzacja|prywatyzacji]], zachowując kolektywną organizację instytucji kultury, edukacji i ochrony zdrowia.
 
== Demografia ==