Emocja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
PG (dyskusja | edycje)
m Wycofano edycje użytkownika 79.173.13.44 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Joanna Kośmider.
Linia 10:
* ''uczucia'' – stany [[psychika|psychiczne]] wyrażające ustosunkowanie się człowieka do określonych zdarzeń, ludzi i innych elementów otaczającego [[Ziemia|świata]], polegające na odzwierciedleniu stosunku człowieka do [[rzeczywistość|rzeczywistości]]. Czuje się coś do kogoś lub czegoś np. [[miłość]]. Uczucia stanowią świadomą interpretację emocji, dokonywaną na podstawie zakodowanych w [[pamięć człowieka|pamięci człowieka]] wzorów kulturowych i doświadczeń oraz podyktowanej nimi oceny sytuacji. Ta sama emocja – rozumiana jako niezależny od woli [[proces psychiczny]], będący reakcją organizmu na bodźce – może zostać zinterpretowana jako różne uczucia w zależności od sytuacji. Przykładowo zespół reakcji organizmu związany m.in. ze wzrostem poziomu [[adrenalina|adrenaliny]], przyspieszonym [[tętno|tętnem]] i odpowiednim pobudzeniem [[układ nerwowy|układu nerwowego]] może być interpretowany (uświadamiany) jako [[strach]], [[lęk]], obawa lub [[panika]] w zależności od nasilenia emocji oraz rozpoznania wywołujących ją bodźców. Ponieważ rozpoznanie (uświadomienie sobie, zinterpretowanie) emocji jako określonego uczucia polega na nadaniu jej określonego [[znaczenie|znaczenia]] (związaniu jej z określonym [[pojęcie]]m), uruchomiona zostaje wiedza o właściwych temu uczuciu [[konotacja]]ch kulturowych. Może być to motorem określonych działań człowieka. Uczucia wyższe obejmują m.in. uczucia [[moralność|moralne]] ([[etyka|etyczne]]), uczucia [[estetyka|estetyczne]] i uczucia intelektualne. Niekiedy używa się pojęcia uczucia do określenia zarówno emocji, nastroju jak i sentymentu.
* ''[[afekt]]y'' – uczucia powstające najczęściej pod wpływem silnych [[bodziec (behawioryzm)|bodźców]] zewnętrznych, zwłaszcza działające nagle, ([[Gniew (emocja)|gniew]], złość, [[rozpacz]], radość i [[strach]]). Posiadające wyraźny komponent fizjologiczny i ograniczające racjonalność działania. Pojęcie używane niekiedy jako synonim emocji.
* ''emocje'' ([[łacina|łac.]] ''emovere'') – [[świadomość|świadome]] lub [[podświadomość|nieświadome]] silne, względnie nietrwałe, gwałtowne uczucia (stany afektywne) o silnym zabarwieniu i wyraźnym wartościowaniu (o charakterze pobudzenia pozytywnego lub negatywnego<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Jak pozbyć się negatywnych emocji {{!}} Michalpasterski.pl|url = http://michalpasterski.pl/2008/06/pozbadz-sie-negatywnych-emocji/|data dostępu = 2015-08-18}}</ref>), poprzedzone jakimś wydarzeniem i ukierunkowane. Np. gniew, wzruszenie, trema. Charakterystyczne dla ''emocji pozytywnych'' jest wzbudzanie tendencji do podtrzymywania danej aktywności lub określonego kontaktu (z sytuacjami, przedmiotami), który te emocje wywoływał. W pewnych okolicznościach gotowość do wykonywania czynności może spadać- dzieje się tak, gdy czynność ta wymagała trudu, pokonania niebezpieczeństw lub wiązała się z groźbą niepowodzenia. Wówczas człowiek nie chce ponownie wykonać tej czynności, choć zakończyła się ona sukcesem. Podobnie dzieje się, gdy pozytywna emocja jest efektem czynności przynoszących nasycenie. Spadek gotowości do powtórzenia tych czynności jest jednak krótkotrwały, gdyż gdy minie nasycenie, tendencja do ich powtórzenia powróci. ''Emocje negatywne'' mają za zadanie sprowokować jednostkę do przerwania aktywności, która stała się ich przyczyną, bądź przerwania kontaktu ze źródłem tych emocji. Mogą one zwiększać motywację do kontynuowania wysiłków- wiąże się to z faktem, że przeszkody lub niepowodzenia stwarzają zagrożenie dla samooceny. Jeżeli powtarzanie prób nie usuwa przeszkody, lub człowiek uzna, że nie może tej przeszkody pokonać, wówczas spada pobudzenie i pojawia się niechęć do danej czynności. Emocje ujemne mogą trwać przez pewien czas, nawet gdy ich przyczyna straci swoją moc oddziaływania. Wyrazistym przykładem tego zjawiska są wszelkie urazy psychiczne powstałe w wyniku traumatycznych wydarzeń w życiu człowieka. W niektórych przypadkach zagrożenie może być źródłem emocji pozytywnych, jeżeli człowiek stwierdzi, że jest w stanie nad nimi zapanować (np. egzamin ustny dla studenta wiąże się z pewnym zagrożeniem - obawia się on [[wikt:kompromitacja|kompromitacji]], [[krytyka|krytyki]] itd., ale jest to „pozytywny stres” i jeżeli student nad nim zapanuje to ewentualny sukces przyniesie mu wiele [[wikt:satysfakcja|satysfakcji]]). Zdarza się, że dana czynność wywołuje równocześnie ''emocje pozytywne i negatywne''. W takiej sytuacji zachowanie staje się niejednoznaczne- jest ona wykonywana powoli, niekonsekwentnie, może temu jednak towarzyszyć wzrost pobudzenia emocjonalnego, tak więc nie jest jasne o co danej osobie chodzi. Częste sytuacje tego typu mogą prowadzić do zaburzeń funkcji narządów wewnętrznych (np. napadów [[histeria|histerii]]). Na emocje składają się trzy odrębne składniki: [[mimika|wyraz mimiczny]], pobudzenie fizjologiczne i subiektywne doznanie (zobacz: [[dwuczynnikowa teoria emocji]]).
* ''[[nastrój|nastroje]]'' – uczucia o spokojnym przebiegu, mniejszym nasileniu i dłuższym czasie trwania niż emocje (np. [[zadowolenie]] lub niezadowolenie, [[wikt:wesołość|wesołość]] lub [[smutek]], [[Niepokój (psychologia)|niepokój]], [[tęsknota]], [[nostalgia]], [[wikt:irytacja|irytacja]], [[samotność]], dobrostan wewnętrzny).
* ''[[namiętność|namiętności]]'' – to trwałe skłonności do przeżywania różnych nastrojów i afektów w związku z określonymi celami dążeń człowieka. Namiętności mają dużą siłę pobudzającą, ukierunkowują myśli, spostrzeżenia, pamięć i inne procesy psychiczne. Są charakterystyczne dla [[Dojrzewanie|wieku młodego]], z czasem słabną, ale niektóre (np. [[chciwość]]) mogą narastać.