Tadeusz Pilat: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków do ujedn. i przek., usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK |
WP:SK, infobox, redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Naukowiec infobox
'''Tadeusz Zygmunt Pilat''' (ur. [[8 września]] [[1844]] w [[Gumniska (Tarnów)|Gumniskach]] koło [[Tarnów|Tarnowa]], zm. [[9 stycznia]] [[1923]] we [[Lwów|Lwowie]]) – prawnik polski, specjalista [[prawo administracyjne|prawa administracyjnego]], profesor i rektor [[Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|Uniwersytetu Lwowskiego]], poseł na [[Królestwo Galicji i Lodomerii|galicyjski]] Sejm Krajowy, członek [[Polska Akademia Umiejętności|Akademii Umiejętności w Krakowie]] (późniejszej Polskiej Akademii Umiejętności).▼
|imię i nazwisko = Tadeusz Pilat
|grafika =
|opis grafiki =
|państwo =
|wariant flagi =
|data urodzenia = [[8 września]] [[1844]]
|miejsce urodzenia = [[Gumniska (Tarnów)|Gumniska]]
|data śmierci = [[9 stycznia]] [[1923]]
|miejsce śmierci = [[Lwów]]
|stopień lub tytuł naukowy =
|jakich nauk = profesor
|specjalność = nauki prawne
|almamater = [[Uniwersytet Lwowski]]
|aktywność zawodowa =
|jednostka1 typ =
|jednostka1 nazwa =
|okres zatr1 =
|odznaczenia = [[Plik:Ordine imperiale della corona di ferro, austria.png|50px|link=Order Żelaznej Korony]] [[Plik:Ord.Franz.Joseph-CAV.png|50px|link=Order Franciszka Józefa]]
|commons =
|wikicytaty =
}}
▲'''Tadeusz Zygmunt Pilat''' (ur. [[8 września]] [[1844]] w [[Gumniska (Tarnów)|Gumniskach
== Życiorys ==
Był synem [[Stanisław Pilat (pisarz)|Stanisława]] (pisarza, pedagoga, autora pamiętników) i Rudolfiny z Gnatkowskich, bratem [[Roman Pilat|Romana]] (historyka literatury, profesora Uniwersytetu Lwowskiego) i [[Władysław Pilat|Władysława]] (ekonomisty i socjologa, również profesora Uniwersytetu Lwowskiego).
Uczęszczał do gimnazjum we Lwowie (do 1862). W latach 1862-1867 studiował prawo na [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Lwowskim]]. W 1867 obronił doktorat praw na podstawie pracy ''Zdania ze wszystkich umiejętności prawniczych i politycznych''.
W latach 1876-1914 zasiadał w [[Sejm Krajowy (Galicja)|Sejmie Krajowym]]. Kierował przez kilkadziesiąt lat (1874-1920) Biurem Statystycznym Wydziału Krajowego we Lwowie, a w latach 1901-1920 był zastępcą marszałka Wydziału Krajowego. W 1888 został powołany na członka-korespondenta krakowskiej Akademii Umiejętności (od 1918 PAU). Był wieloletnim członkiem Zarządu (1874-1902) i wiceprezesem (1894-1902) Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego, członkiem korespondentem Centralnej Komisji Statystycznej w [[Wiedeń|Wiedniu]] (od 1876), członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920). Został odznaczony m.in. Orderem Żelaznej Korony III klasy oraz Orderem Franciszka Józefa. Był ojcem [[Stanisław Pilat (chemik)|Stanisława]] (chemika, profesora [[Politechnika Lwowska|Politechniki Lwowskiej]], zamordowanego przez hitlerowców w [[Mord profesorów lwowskich|grupie uczonych lwowskich w 1941]]).▼
Po studiach podjął pracę w administracji Namiestnictwa we Lwowie (do 1872). W 1869 habilitował się (praca pt. ''Ueber den Begriff des wirtschaftlichen Werthes'') i został docentem w Katedrze Ekonomii Społecznej Uniwersytetu Lwowskiego. Habilitacje uzyskał również z prawa administracyjnego (1870) i – po studiach uzupełniających w Pruskim Biurze Statystycznym w [[Berlin]]ie – ze [[statystyka|statystyki]] (1871).
W 1872 mianowany profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Lwowskiego, objął Katedrę Statystyki i Nauki Administracji; profesorem zwyczajnym został w 1878. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa i Administracji (czterokrotnie, 1880/1881, 1884/1885, 1889/1890, 1900/1901), rektora (1886/1887), prorektora (1887/1888). Od 1909 był profesorem honorowym. W roku 1908 otrzymał austriackie szlachectwo II stopnia (tytuł [[Kawaler (tytuł szlachecki)|„Ritter”]]).
▲W latach 1876-1914 zasiadał w [[Sejm Krajowy (Galicja)|Sejmie Krajowym]]. Kierował przez kilkadziesiąt lat (1874-1920) Biurem Statystycznym Wydziału Krajowego we Lwowie, a w latach 1901-1920 był zastępcą marszałka Wydziału Krajowego. W 1888 został powołany na członka-korespondenta krakowskiej Akademii Umiejętności (od 1918 PAU). Był wieloletnim członkiem Zarządu (1874-1902) i wiceprezesem (1894-1902) Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego, członkiem korespondentem Centralnej Komisji Statystycznej w [[Wiedeń|Wiedniu]] (od 1876), członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1920).
Został odznaczony m.in. [[Order Żelaznej Korony|Orderem Żelaznej Korony III klasy]] oraz [[Order Franciszka Józefa|Orderem Franciszka Józefa]].
Był ojcem [[Stanisław Pilat (chemik)|Stanisława]] (chemika, profesora [[Politechnika Lwowska|Politechniki Lwowskiej]], zamordowanego przez hitlerowców w [[Mord profesorów lwowskich|grupie uczonych lwowskich w 1941]]).
Zajmował się prawem administracyjnym, historią administracji, statystyką. Przygotowywał projekty reform administracyjnych, m.in. dotyczące prawa przynależności do gminy, działania służby sanitarnej, prawa wyborczego. Analizując przyczyny zahamowania rozwoju produkcji rolnej w Galicji wskazał na niekorzystne warunki transportu kolejowego oraz wysokie taryfy przewozowe. Redagował dzieło zbiorowe ''Wiadomości statystyczne o stosunkach krajowych'' (1876, 11 tomów). Jego studentami byli m.in. [[Maurycy Jaroszyński]] i [[Stanisław Starzyński]].
== Publikacje ==
Ogłosił m.in.:
* ''O metodach zbierania dat do statystyki żniw'' (1871)
Linia 23 ⟶ 57:
* ''Podręcznik statystyki Galicyi'' (1900)
== Bibliografia ==
* ''Biogramy uczonych polskich'', Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-Z, Wrocław 1985
* [[Sławomir Górzyński]], Nobilitacje w Galicji w latach 1772-1918, DiG 1997, ISBN 83-85490-88-4.
{{
[[Kategoria:Absolwenci Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego]]
[[Kategoria:Polscy administratywiści]]
Linia 40 ⟶ 74:
[[Kategoria:Posłowie Sejmu Krajowego Galicji IX kadencji]]
[[Kategoria:Posłowie Sejmu Krajowego Galicji X kadencji]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Franciszka Józefa]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1844]]
[[Kategoria:Zmarli w 1923]]
| |||