Wersja z 20:35, 15 sie 2015 edytuj Cojan (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 130 752 edycje poprawa linków ← poprzednia edycja		Wersja z 13:43, 23 sie 2015 edytuj anuluj edycję Cojan (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 130 752 edycje poprawa linków następna edycja →
Linia 1: {{Inne znaczenia\|miasta w Karyntii\|[[Friesach\|inne znaczenia tego słowa]]}} {{Miejscowość infobox \|nazwa = Friesach Linia 10 ⟶ 11: \|1. jednostka administracyjna = \|2. jednostka administracyjna = [[Powiat Sankt Veit an der Glan\|Sankt Veit an der Glan]] \|stanowisko zarządzającego = ~~burmistrz~~ \|zarządzający = ~~Josef~~ ~~Kronlechner~~ \|powierzchnia = 120,8384 \|wysokość = 634 \|rok = ~~2009~~1 stycznia 2015 \|liczba ludności = ~~5168~~5031 \|gęstość zaludnienia = 4342 \|numer kierunkowy = 04268 \|kod pocztowy = 9360 \|tablice rejestracyjne = SV \|stopniN = 46 \|minutN = 57 \|sekundN = \|stopniE = 14 \|minutE = 2524 \|sekundE = \|commons = Friesach \|www = http://www.friesach.at }} [[Plik:Friesach Stadtansicht 14042007 01.jpg\|thumb\|~~300px~~250px\|Średniowieczne miasteczko Friesach, w oddali ~~Zamek~~[[zamek Petersberg]]]] '''Friesach''' (hist. ''Fryzak'', [[język słoweński\|słoweń.]] ''Breže'') – [[miasto]] w [[Austria\|Austrii]], w kraju związkowym [[Karyntia]], w powiecie [[Powiat Sankt Veit an der Glan\|Sankt Veit an der Glan~~]], w [[Karyntia\|Karyntii]], w [[Austria\|Austrii~~]]. Uważane za najstarsze miasto Karyntii. Znane z dobrze zachowanych budowli średniowiecznych i fortyfikacji wokół miasta wraz z fosą. == Położenie == Friesach znajduje się w północnej części Karyntii, niedaleko granicy ze [[Styria\|Styrią]], około 40 kilometrów od [[Klagenfurt am Wörthersee]]~~, stolicy Karyntii~~. == Historia == Już w czasach [[Imperium ~~Rzymskiego~~rzymskie\|Imperium rzymskiego]] przebiegała przez środek dzisiejszego Friesach [[Via ~~Iulia~~Julia Augusta]], w miejscu której przebiega dzisiaj ~~trasa~~droga [[Droga krajowa B317 (Austria)\|B317]] zwana Friesacher Straße. Pierwsza udokumentowana wzmianka o Friesach pochodzi z roku [[860]], kiedy to [[Ludwik II Niemiecki]], wnuk [[Karol Wielki\|Karola Wielkiego]], przekazał wiele swych dóbr ziemskich, w tym posiadłość ''ad Friesah'' (przed Friesach) [[Arcybiskupi Salzburga\|Arcybiskupowi Salzburga]], Adalwinowi<ref>Dehio-Handbuch Kärnten, Wien 2001, S. 151</ref>. W latach [[1016 ]]– [[1028]] ~~Hrabia~~hrabia Wilhelm (mąż [[~~Święta~~ Emma z Gurk\|św. Hemmy]]), na mocy przywileju otrzymanego od króla [[Konrad II Salicki\|Konrada II]], założył na tych terenach rynek ''(Markt)'', który około stu lat później, w latach [[1124 ]]– [[1130]] został znacznie rozbudowany. Ze względu na swoje położenie przy szlaku prowadzącym z [[Wiedeń\|Wiednia]] do [[Wenecja\|Wenecji]], Friesach stało się w okresie średniowiecznym ważnym ośrodkiem handlowym. W okresie [[Średniowiecze\|~~Średniowiecza~~średniowiecza]] wybijano tu srebrną monetę, tak zwany ''Friesacher Pfennig'' lub ''frisatik'', który prawdopodobnie od roku [[1166]], a może nawet już wcześniej ([[1125]]/[[1130\|30]]), był jednym z najważniejszych środków płatniczych na terenie dzisiejszej Austrii. Srebro wykorzystywane do tłoczenia monet pochodziło z pobliskiego [[Zeltschach]]. Friesach było w tym czasie nie tylko centrum handlowym, ale również religijnym. Miejscowość szczególnie rozkwitła za panowania Arcybiskupa Eberharda II (1200-1246), kiedy to było drugim co do wielkości miastem [[Arcybiskupi Salzburga\|Archidiecezji Salzburskiej]] oraz najważniejszym miastem ówczesnej Karyntii. Arcybiskupi Salzburga posiadali we Friesach swoją rezydencję. Pod koniec [[XIII ~~wieku~~wiek]]u w wyniku konfliktów pomiędzy Arcybiskupami Salzburga a [[Habsburgowie\|Habsburgami]], w krótkim okresie miasto trzykrotnie zostało podbite, splądrowane i na skutek pożarów, zniszczone.▼ ~~Friesach było w tym czasie nie tylko centrum handlowym, ale również religijnym.~~ Friesach szczególnie rozkwitło za panowania Arcybiskupa Eberhard II (1200-1246), kiedy to było drugim co do wielkości miastem Archidiecezji Salzburskiej oraz najważniejszym miastem ówczesnej Karyntii. Po [[mediatyzacja\|mediatyzacji]] [[Salzburg]]a w [[1803]] roku, Friesach ~~stało~~stał się częścią [[Księstwo Karyntii\|Księstwa Karyntii]] i utraciło swą wielkość.▼ ▲Arcybiskupi Salzburga posiadali we Friesach swoją rezydencję. Pod koniec XIII wieku w wyniku konfliktów pomiędzy Arcybiskupami Salzburga a Habsburgami, w krótkim okresie miasto trzykrotnie zostało podbite, splądrowane i na skutek pożarów, zniszczone. ▲Po [[mediatyzacja\|mediatyzacji]] [[Salzburg]]a w 1803 roku, Friesach stało się częścią Księstwa Karyntii i utraciło swą wielkość. == Ludność == W roku 2001 Friesach liczyło 5462 mieszkańców, w tym 96,2 z obywatelstwem austriackim. 89,8 procent należy do [[Kościół łaciński\|Kościoła Rzymskokatolickiego]], 2,6 do [[~~Kościół Ewangelicki~~Ewangelicy\|Kościoła Ewangelickiego]], 1,5 procent to wyznawcy [[Islam]]u. 4,8 procent nie należy do żadnego kościoła. == Zabytki ==

Friesach (Karyntia): Różnice pomiędzy wersjami