Kontrofensywy sowieckie 1941/1942: Różnice pomiędzy wersjami

|opis = Mapa radzieckich zimowych kontrofensyw przeprowadzonych na całej linii frontu wschodniego na przełomie 1941 i 1942 roku

[[Plik:RIAN archive 382 Soviet soldiers looking for mines after the liberation of Naro-Fominsk.jpg|thumb|290px|[[Żołnierz]]e radzieccy poszukują [[Mina (rodzaj broni)|min]] w [[Naro-Fomińsk]]u po wyzwoleniu miasta w wyniku [[Operacja moskiewska|operacji moskiewskiej]]]]

* '''[[Operacja tichwińska]]''' ([[Język rosyjski|ros.]] Тихвинская наступательная операция) – rozpoczęta między 10 a 12 listopada przez samodzielne armie na kierunku wołchowskim przy wsparciu [[Front Północno-Zachodni (radziecki)|Frontu Północno–Zachodniego]] w celu odbicia [[Tichwin]]a. Doprowadziła do odwrotu wydzielonych wojsk niemieckich [[Grupa Armii Północ|Grupy Armii „Północ”]], przez co nie udało się jej doprowadzić do pełnego okrążenia [[Petersburg|Leningradu]]. Operację kontynuował nowo powstały [[Front Wołchowski]] do końca grudnia 1941 roku.

* '''[[Operacja rostowska (17 listopada – 2 grudnia 1941)|Operacja rostowska]]''' (ros. Ростовская наступательная операция) – wyprowadzana stopniowo między 17 a 27 listopada przez armie [[Front Południowy (radziecki)|Frontu Południowego]] w ogólnym kierunku na [[Rostów nad Donem]] w celu rozbicia nadmiernie rozciągniętych w czasie i przestrzeni jednostek niemieckiej [[1 Armia Pancerna (III Rzesza)|1 Armii Pancernej]] należącej do [[Grupa Armii Południe|Grupy Armii „Południe”]]. Armia ta została zmuszona do odwrotu spod Rostowa i okopania się dalej na zachodzie w rejonie rzeki [[Mius]] w lutym 1942 roku.

* '''[[Operacja lubańska]]''' (ros. Любанская наступательная операция) – nieudana operacja Frontu Wołchowskiego wyprowadzona 7 stycznia 1942 roku w celu odblokowania Leningradu oraz odrzucenia na południe [[18 Armia (III Rzesza)|18 Armii niemieckiej]]. Uporczywe walki trwały do 30 kwietnia i zakończyły się klęską sowieckiej [[2 Armia Uderzeniowa|2 Armii Uderzeniowej]] generała [[Andriej Własow|Andrieja Własowa]].

* '''[[Operacja rżewsko-wiaziemska (8 stycznia - 20 kwietnia 1942)|Operacja rżewsko-wiaziemska]]''' (ros. Ржевско-Вяземская наступательная операция) – po początkowym sukcesie operacji moskiewskiej [[Sowieci]] zamierzali dobić niemiecką Grupę Armii „Środek” poprzez jej okrążenie. Zamierzano tego dokonać poprzez kombinacje uderzeń trzech frontów – Północno–Zachodniego, Kalinińskiego i Zachodniego, atakując głębokie tyły [[Wehrmacht]]u poprzez [[Wiaźma|Wiaźmę]], [[Syczewo]], [[Możajsk]], [[Rżew]] oraz dalej [[Toropiec]] i [[Chołm]]. Operacja ruszyła między 8 a 10 stycznia 1942 roku i trwała praktycznie do kwietnia. Największy sukces odniósł Front Kaliniński docierając pod Chołm i zdobywając znaczne tereny lesistej wyżyny [[Wałdaj (wyżyna)|Wałdaj]]. Operacja zakończyła się jednak ogólnie porażką ponieważ podobnego sukcesu nie odniósł Front Zachodni. Co więcej w wyniku niemieckich przeciwuderzeń rozbite zostały znaczne siły sowieckie – w tym pełen [[Korpus (wojsko)|korpus]] wojsk powietrznodesantowych.

* '''[[Operacja diemiańska]]''' (ros. Демянская наступательная операция) – była to nieudana operacja zniszczenia części [[16 Armia (III Rzesza)|16 Armii niemieckiej]] pod [[Diemiansk]]iem. Rozpoczęta 7 stycznia 1942 roku przez Front Północno–Zachodni jako część operacji rżewsko–wiaziemskiej. W jej wyniku udało się okrążyć część 16 Armii, ale pomimo wielu prób aż do 20 maja nie udało się jej zniszczyć. Wojska niemieckie były skutecznie zaopatrywane przez [[Luftwaffe]], a następnie wykonano przeciwuderzenie i odblokowano okrążone wojska.

* '''[[Operacja barwienkowsko-łozowska]]''' (ros. Барвенково-Лозовская наступательная операция) – wykonana między 18 a 31 stycznia 1942 roku przez wojska dwóch frontów – Południowego i Południowo–Zachodniego. Była kontynuacją zwycięskich walk pod Rostowem z zamiarem zniszczenia wojsk Grupy Armii „Południe”. Jej skutkiem było wybicie wyłomu w rejonie [[Barwinkowe|Barwinkowych]]. Dalsze postępy zostały jednak zablokowane. Powstały w ten sposób tzw. „występ barwienkowski” w maju 1942 roku przyczynił się do [[Operacja charkowska|znacznej klęski Armii Czerwonej w wyniku kontrofensywy niemieckiej]].

Armia Czerwona w pierwszych operacjach odniosła całkowity sukces, zmuszając [[Niemcy (naród)|Niemców]] nie tylko do [[Obrona|obrony]], ale i do [[Odwrót|odwrotu]]. W drugim etapie zmagań, który zaczął się zasadniczo w styczniu 1942 roku, Wehrmacht otrząsnął się z grudniowych niepowodzeń i poprzez przeciwuderzenia doraźnie sformowanych grup, zniszczył czołówki poszerzających wyłomy [[Fronty radzieckie|frontów sowieckich]], choć za cenę dalszych strat terytorialnych.