Historyzm w Niemczech: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK
Linia 9:
<!--Proszę nie wstawiać fotek poniżej!!//-->
</div>
'''Historyzm''' w architekturze [[Niemcy|Niemiec]] pojawiał się już sporadycznie w latach 70. [[XVIII wiek]]uwieku, lecz jego właściwy początek ma związek z ''wojnami o wyzwolenie ojczyzny'' w czasach [[Napoleon Bonaparte|napoleońskich]]. Impulsem do przywołania motywów [[patriotyzm|patriotycznych]] było odnalezienie w [[1814]] i [[1816]] oryginalnego projektu katedry w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]], co zaowocowało planami jej ukończenia oraz skojarzeniem [[architektura gotycka w Niemczech|gotyku]] z czasami średniowiecznej potęgi Niemiec. [[Neogotyk]], wpierw w formach dość oddalonych od swego pierwowzoru, był stylem obecnym w licznych [[ratusz]]ach i [[kościół (budynek)|kościołach]]. Jednocześnie powstał w związku z zainteresowaniem [[konserwacja zabytków|konserwacją zabytków]] drugi prąd, tzw. [[styl arkadowy]], nawiązujący do [[architektura romańska|architektury romańskiej]] i częściowo [[architektura renesansowa|renesansowej]], nie odtwarzający jednak dosłownie form historycznych.
 
Od lat 30. [[XIX wiek|XIX w.]] w związku z działalnością [[Gottfried Semper|Sempera]] w [[Drezno|Dreźnie]] wytworzył się konsekwentny [[neorenesans]] niemiecki. Jego uspokojone formy, regularnie rozmieszczone osie okienne i mocno zaznaczony [[cokół]] i [[gzyms]]y umożliwiły mu zastosowanie w [[kamienica (architektura)|architekturze mieszkaniowej]], gdyż dawał odpowiadający ówczesnemu smakowi harmonijny obraz pierzei ulicznej. Nowe zadanie w architekturze, jakim jest [[dworzec kolejowy]], zaowocowała również głównie budynkami neorenesansowymi, w samym Berlinie powstało kilkanaście dworców czołowych.
 
Ochrona zabytków, koncentrująca się głównie na [[kościół (budynek)|kościołach]], umożliwiła [[nauka|naukowe]] podejście do gotyku i romanizmu. Poza wznowieniem prac nad katedrą kolońską kończone są inne obiekty [[średniowiecze|średniowieczne]], nowe kościoły wznoszone są zaś w popartym badaniami naukowymi, lecz pozbawionym nierzadko fantazji neogotyku. W latach 60. i 70. XIX w. powstają nowe [[ratusz]]e w Berlinie i Monachium.
 
Po [[zjednoczenie Niemiec|zjednoczeniu Niemiec]] w [[1871]] wznoszone były liczne budynki reprezentacyjne dla nowo powstałego [[II Rzesza Niemiecka|cesarstwa]] oraz lokalnych książąt i hrabiów, m.in. [[Zamek Cesarski w Poznaniu|rezydencja w Poznaniu]].
 
Po krótkim epizodzie [[architektura secesji]] około [[1905]] rozwijał się eklektyczny styl czerpiący z [[architektura klasycystyczna|klasycyzmu]], [[architektura baroku|baroku]] i integrujący pewne motywy secesyjne; nierzadko forma obiektów była zapowiedzią rodzącego się [[modernizm (architektura)|modernizmu]].
 
== Wybrane przykłady historyzmu w Niemczech ==
(lista chronologiczna)
* kościół Friedricha Werdera (''Friedrichwerdersche Kirche'') w [[Berlin]]ie, [[Karl Friedrich Schinkel]], [[1824]]-[[1830]] – neogotycki w detalu i ogólnej dyspozycji rzutu, lecz o [[starożytność|antykizujantykizującej]]ącej i stosunkowo statycznej bryle
* gmach [[Uniwersytet w Karlsruhe|Wyższej Szkoły Techniczej]] w [[Karlsruhe]], [[Heinrich Hübsch]], [[1832]]-[[1855]] – kubiczny budynek z czerwonego [[piaskowiec|piaskowca]] w [[styl arkadowy|stylu arkadowym]], zdobiony jedynie gzymsami i romanizującą formą [[ościeże|ościeży]] i bramy
* Teatr Dworski w Dreźnie (tzw. ''Semperoper''), [[Gottfried Semper]], [[1838]]-[[1841]], po zniszczeniu przez pożar zastąpiony przez Nowy Teatr Miejski tego samego architekta, [[1871]]-[[1878]]
* ukończenie katedry w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]], Ernst Friedrich Zwirner i Richard Voigtel, [[1842]]-[[1880]] – w ogólnej dyspozycji na podstawie odnalezionych średniowiecznych planów, jednak nawy i wieże cechują się postulowaną w neogotyku czystością i pełnią formy
* [[Stara Galeria Narodowa w Berlinie|Stara Galeria Narodowa]] (''Alte Nationalgalerie'') w Berlinie, [[Friedrich August Stüler]], [[1866]]-[[1876]] – swobodnie interpretujący temat klasycznej architektury
* zamek [[Neuschwanstein]] koło [[Füssen]] w [[Bawaria|Bawarii]], Christian Jank, Eduard Riedel i Julius Hofmann, [[1868]]-[[1892]] – neoromański, o fantastycznych formach, wzniesiony dla [[Ludwik II (król Bawarii)|króla Ludwika II]]
* [[gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie|gmach Reichstagu]] w Berlinie, [[Paul Wallot]], [[1884]]-[[1894]] – [[neobarok]]owy, na planie prostokąta wokół dwóch [[dziedziniec|dziedzińców]]. Centralnemu korpusowi mieszczącemu [[hall (budownictwo)|hall]] i nakrytą szklaną ''kopułą'' salę plenarną towarzyszą symetrycznie otaczające dziedzińce skrzydła biurowe z przysadzistymi wieżyczkami w narożnikach. Główny [[ryzalit]] poprzedzony [[portyk]]iem z ośmioma [[kolumna (architektura)|kolumnami]]
* [[Kościół Pamięci]] im. [[Wilhelm I Hohenzollern|cesarza Wilhelma]] (''Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche'') w [[Charlottenburg (dzielnica Berlina)|Charlottenburgu]] (ob. dzielnica Berlina), [[Franz Schwechten]], [[1890]]-[[1895]] – synteza romańskich kościołów z rejonu [[Nadrenia|Nadrenii]] z wysoką kamienną wieżą
* ewangelicka [[katedra w Berlinie]], [[Julius Carl Raschdorff]], 1894-[[1905]] – neobarokowy [[budowla centralna|kościół centralny]] z [[kopuła (architektura)|kopułą]] na wysokim [[tambur]]ze i czterema narożnymi wieżyczkami, łączący funkcję kościoła [[kaznodziejstwo|kaznodziejskiego]], miejsca uroczystości państwowych oraz kościoła grzebalnego [[Hohenzollernowie|Hohenzollernów]]
 
== Główni przedstawiciele historyzmu w Niemczech ==
[[Martin Gropius]] | [[Konrad Wilhelm Hase]] | [[Felix Henry]] | [[James Hobrecht]] | [[Alexis Langer]] | [[Karl Friedrich Schinkel]] | [[Franz Schwechten]] | [[Gottfried Semper]] | [[Friedrich August Stüler]]
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Historyzm w Niemczech}}
 
[[Kategoria:Architektura Niemiec]]
[[Kategoria:Historia architektury nowożytnej]]