Thiền: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uwagi
WP:SK, drobne techniczne
Linia 1:
{{dopracować|tamże}}
{{dopracować|poprawić przypisy – „tamże” – gdzie dokładnie? kolejność przypisów w artykule zmienia się w czasie.}}
 
'''Thiền''' - wietnamska wersja chińskiej szkoły [[Chan (buddyzm)|chan]]. W przeciwieństwie do Korei i Japonii buddyzm wietnamski nie zdefiniował jasno poszczególnych szkół buddyjskich, dlatego wyodrębniona tradycja thiền zasadniczo nigdy nie istniała, chociaż pewne elementy jej nauk przejawiły się w literaturze, filozofii, sentymentach artystycznych i etyce.
Linia 138:
Związki pomiędzy tymi systemami religijnymi ewoluowały w zawiłym procesie na zarówno filozoficznych jak i religijnych poziomach. W tym procesie każda z tych tradycji czasem wchłaniała pewne idee, praktyki i symbole drugiej tradycji, a czasem odrzucała inne.
 
W pierwszych wiekach naszej ery buddyzm włączył pewną ilość bogów [[Braminizm|braminicznych]] do swojego [[panteon]]u. Np. [[Brahma]] i [[Śakra]] po zostaniu bóstwami buddyjskimi stali się Obrońcami [[Dharma|Dharmy]]. Proces ten został nawet utrwalony w [[Sutra|sutrachsutra]]ch, m.in. w ''[[Suwarnaprabhasa Sutra|Suvarṇaprabhāsa Sūtra]]'', w której czterej niebiańscy królowie, pierwotnie bóstwa hinduistyczne, stały się czterema Obrońcami Dharmy w buddyzmie<ref>Tamże, str. 71</ref>.
 
Za panowania [[Lý Thánh Tông|Lý Thánha Tônga]] ([[1054]]-[[1072]]) wznoszono świątynie poświęcone Brahmie i Śakrze. Można znaleźć i inne elementy braminiczne w buddyzmie wietnamskim, chociaż nie jest to problem dobrze udokumentowany i zasadniczo czeka na dalsze studia.
 
Wiadomo także, iż w buddyzmie wietnamskim i w religii ludowej kultem cieszył się [[Wedy|wedyjskiwedy]]jski bóg [[Wajśrawana]], pierwotnie znany jako [[Kubera]]. Kult ten został przeniesione z Indii do [[Chotan]]u, potem do Chin, a następnie do Japonii i Wietnamu. W Wietnamie nosił nazwę Tỳ Sa Môn Thiên Vương i łączył cechy indyjskie, chińskie, buddyjskie i ludowe. Był uznawany za protektora zarówno Dharmy jak i Wietnamu. Powszechnie uważano, że odpowiada na modlitwy cesarzy i pomaga zwalczać napastników<ref>Tamże, str. 73</ref>. Doszło także do utożsamienia Wajśrawany z legendarnym bohaterem dawnego Wietnamu - [[Phù Đổng Thiên Vương|Phù Đổngiem Thiênem Vươngiem]], zapewne z powodu łączenia Wajśrawany z górą Vệ Linh, miejscem, z którego Phù Đổng Thiên Vương wszedł do nieba po pobiciu armii chińskiej<ref>Tamże, str. 74</ref>.
 
=== Mnich buddyjski w średniowiecznym Wietnamie ===
Linia 365:
 
=== Szkoła lam te (linji) ===
 
==== Linia przekazu Dharmy ====
; Pierwsza liczba oznacza pokolenie od Bodhidharmy.
; Druga liczba oznacza pokolenie od Linjiego Yixuana
; Trzecia liczba oznacza początek nowej generacji w innym kraju
* 39/29. '''[[Huanyou Zhengchuan]]'''
** 40/30. '''[[Miyun Yuanwu]]''' ([[1566]]–[[1642]]) 12 spadkobierców