Nurzec (powiat siemiatycki): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
merytoryczne historia, źródła/przypisy |
||
Linia 32:
W latach 1952-54 siedziba [[gmina Nurzec|gminy Nurzec]]. [[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[Województwo białostockie (1975-1998)|województwa białostockiego]].
== Historia ==
Ziemie na których znajduje się Nurzec nadał król [[Kazimierz Jagiellończyk]] niejakiemu Turowi. Wtedy też powstały wsie oraz folwarki [[Zubacze]], [[Litwinowicze]], [[Klukowicze]], Nurzec, [[Połowce]], Łumna i Myszyce. W 1499 roku król [[Aleksander Jagiellończyk]] zatwierdził prawo posiadania dóbr przez wnuków Tura: Korniłę i Iwaszkę Andrzejewicza. W XVI w. dobra przeszły na własność rodziny Bukrabów, bo w 1567 r. występuje w źródłach Abram Bukraba z Klukowicz i Nurca, który wystawił na wojnę 1 konia, a w następnych latach inni Bukrabowie noszący przydomki Klukowickich lub Nurzeckiech.
W I połowie XVII w. Nurzec przeszedł na własność rodziny Kochlewskich, ponieważ w latach 1598-1632 jako właściciel Nurca i Litwinowicz wzmiankowany był sędzia brzeski [[Piotr Kochlewski]] herbu [[Prawdzic]], syn Benedykta, działacz sejmowy i ariański, a także pisarz. Piotr Kochlewski miał w Nurcu barokową rezydencję, w której ufundował w 1631 roku zbór ariański, szkołę i przytułek dla starców. Piotr Kochlewski zmarł w 1646 r. i jego dobra odziedziczyła jego córka Maria, która wyszła za stolnika smoleńskiego Krzysztofa Czyża i posiadała je jeszcze w 1717 roku. Na początku XVIII wieku dobra zostały zniszczone w wyniku działań wojennych związanych z wojną północną. W pierwszej połowie XVIII wieku Nurzec przeszedł na własność hrabiowskiej rodziny Ronikierów herbu Gryf. W II połowie XVIII w. cześnik [[Michał Aleksander Ronikier]] zbudował modrzewiowy pałac z 60 pokojami i oranżerią. W pobliżu kazał wytyczyć krzyżowy kanał, aleję, altanę, mostek, drogi spacerowe. Ronikierowie byli właścicielami Nurca przez cały XIX wiek, aż do czasu śmierci Marii Ronkikier około 1906 roku, po której odziedziczyła Nurzec jej urodzona w Nurcu córka Florentyna Narbutt, której mężem był [[Tadeusz Narbutt]]. Podczas wojny 1920 roku spalony został pałac, jednak w 1921 roku do Nurca wróciła właścicielka wraz z dwoma synami Marianem Wiktorem i Gustawem z którymi zamieszkała w oficynie, którą przebudowano na dwór. Od 1924 r. w Nurcu gospodarzył [[Gustaw Narbutt]], którego w 1939 roku Rosjanie wywieźli do Mińska, a następnie zamordowali w Katyniu. W 1940 roku jego żonę wraz z synami Leonem i Gustawem wywieziono na zesłanie do Kazachstanu skąd wrócili w 1946 r. Po wkroczeniu do Nurca w 1939 r. wojska radzieckie wycięły sad i część drzew ozdobnych. W 1944 r. w Nurcu dokonano parcelacji majątku Ronikierów, a na terenie dworu założono Spółdzielnię Produkcyjną w Tymiance, która funkcjonowała do lat 80. XX wieku<ref>http://www.testowy.minigo.pl/index.php/article/show/id/436</ref><ref>Rubieże, nr 1, 1992</ref>.
== Zobacz też ==
| |||