Szerokość geograficzna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 43706308 autora 185.24.27.50 (dyskusja)
poprawiłem czytelność
Linia 3:
[[Plik:Meridian-International.PNG|thumb|1 – równoleżnik – punkty o tej samej szerokości geograficznej<br />2 – południk]]
[[Plik:Wodzisław Śląski-50 parallel.jpg|thumb|Szerokość geograficzną oznaczają [[równoleżnik]]i – równoleżnik 50°N w [[Wodzisław Śląski|Wodzisławiu Śl.]]]]
'''Szerokość geograficzna''' ([[język angielski|ang.]] ''latitude'', symbol [[Fi|φ]]) –to jedna ze [[współrzędne geograficzne|współrzędnych geograficznych]], [[kąt między prostą i płaszczyzną|kąt]] pomiędzy półprostą poprowadzoną ze środka [[Ziemia|kuli ziemskiej]] i przechodzącą przez dany punkt na jej powierzchni a płaszczyzną [[równik]]a<ref>''Wprowadzenie do kartografii i topografii'', Wyd. Nowa Era, Wrocław 2006</ref>.
 
Wartości szerokości geograficznej rozciągają się od 0° na równiku do 90° na dwóch [[Biegun geograficzny|biegunach]]. Szerokość geograficzna może być północna ([[N]]; zobacz: [[półkula północna]]) lub południowa ([[S]]; zobacz: [[półkula południowa]]). Dla kierunku północnego oznacza się ją znakiem dodatnim (lub N), dla kierunku południowego ujemnym (lub S), czyli odpowiednio np.: +90° = 90°N oraz –90° = 90°S.
 
Zbiór punktów na kuli ziemskiej o tej samej szerokości geograficznej to [[równoleżnik]].
Linia 15:
Szerokość geograficzną w istocie mierzy się bezpośrednio na [[sfera niebieska|sferze niebieskiej]], gdzie stanowi kąt pomiędzy kierunkiem na [[Zenit (astronomia)|zenit]] a płaszczyzną [[równik niebieski|równika niebieskiego]]. Szerokością geograficzną jest również [[wysokość astronomiczna|wysokość nad horyzontem]] północnego [[biegun niebieski|bieguna niebieskiego]].
 
Niektórym szerokościom nadano własne nazwy :
* [[zwrotnik (geografia)|zwrotniki]] – [[Zwrotnik (geografia)|zwrotnik Raka]] 23°27'N oraz [[Zwrotnik (geografia)|zwrotnik Koziorożca]] 23°27'S – równoleżniki wysunięte najdalej na [[północ]] i [[południe]], nad którymi [[Słońce]] góruje w [[Zenit (astronomia)|zenicie]],
* [[koło podbiegunowe|koła podbiegunowe]]: północne 66°33'N i południowe 66°33'S – [[równoleżnik]]i, na których [[dzień]] trwa [[doba|dobę]] i za pół roku [[noc]] trwa dobę,