|
*
'''Morze terytorialne''' ([[ang.]] ''territorial sea'') – pas wód wraz z [[wody przybrzeżne|wodami przybrzeżnymi]], na którym obowiązuje prawodawstwo i władza państwa, do którego należy dany odcinek [[wybrzeże|wybrzeża]]. Pod względem prawnym status morza terytorialnego nie różni się od statusu terytorium lądowego państwa nadbrzeżnego (stanowiąc część terytorium danego kraju), z wyjątkiem obowiązywania na tym morzu [[prawo nieszkodliwego przepływu|prawa nieszkodliwego przepływu]]. W skład terytorium państwa (wód terytorialnych), poza morzem terytorialnym, mogą wchodzić wody wewnętrzne ([[morskie wody wewnętrzne]]) i [[wody archipelagowe]] (w przypadku [[państwo archipelagowe|państw archipelagowych]]). Szerokość pasa morza terytorialnego nie może przekroczyć 12 [[mila morska|mil morskich]] (art. 3 [[Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza|konwencji o prawie morza]]) od [[linia podstawowa|linii podstawowej]]. W pasie wód morza terytorialnego wszystkie statki (statki handlowe, rybackie, sportowe i inne, w tym pozostające w niehandlowej służbie państwowej, jak [[okręt]]y, statki [[straż graniczna|straży granicznej]]) mogą korzystać z [[prawo nieszkodliwego przepływu|prawa nieszkodliwego przepływu]] (bez potrzeby uzyskania zezwolenia czy notyfikacji - patrz: konwencja genewska o morzu terytorialnym i strefie przyległej<ref>[http://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/8_1_1958_territorial_sea.pdf Convention on the Territorial Sea and the Contiguous Zone done at Geneva on 29 April 1958] (art. 14 - 23)</ref> i wyrok [[Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości|Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości]] w [[Incydent w cieśninie Korfu|sprawie cieśniny Korfu]] z 1949 r.)
Współcześnie szerokość morza terytorialnego prawie 95% państw nadbrzeżnych mieści się w wartości 12 mil morskich, w tym 140 państw utrzymuje jako zasadę 12-milowe morze terytorialne, a 4 państwa mniejszą szerokość. Pozostałe 5% państw utrzymuje większą niż dopuszczalna przez prawo międzynarodowe szerokość morza terytorialnego<ref>{{cytuj książkę | autor = Bugajski D.R. | tytuł = Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego | miejsce = Warszawa | rok = 2009 | wydawca =Wydawnictwo Naukowe Scholar | strony = 69-74 | ISBN = 978-83-7383-351-7}}</ref>.
Na zewnątrz morza terytorialnego jest [[strefa przyległa]].
[[Polska]] i wszystkie [[Kraje bałtyckie|państwa nadbałtyckie]] utrzymują jako zasadę 12-milowe morze terytorialne. Długość polskiej [[granica państwowa |granicy]] morza terytorialnego (państwa na morzu) wynosi łącznie 424,7 km, w tym 22,4 km z Niemcami, 380 km z [[Morze otwarte (prawo)|morzem pełnym]] (wyłączną strefą ekonomiczną) i 22,3 km z Federacją Rosyjską. [[Powierzchnia Polski]] obejmuje 322 577 km², w tym powierzchnia obszaru lądowego Polski – 311 904 km², obszaru morskich wód wewnętrznych - 1991 km² oraz morza terytorialnego - 8682 km².
Na zewnątrz od granic państwa (granicy morza terytorialnego) rozciąga się [[wyłączna strefa ekonomiczna]], która jest obszarem międzynarodowym z pewnymi prawami zastrzeżonymi na rzecz państwa nadbrzeżnego (wyłączne prawo eksploatacji zasobów żywych i nieożywionych, badań naukowych, ochrony środowiska i budowania sztucznych wysp, konstrukcji i instalacji). Poza wymienionymi prawami wszystkie pozostałe państwa w wyłącznej strefie ekonomicznej korzystają na równych zasadach z [[morze otwarte (prawo)|wolności morza pełnego]], w tym wolności żeglugi morskiej i powietrznej oraz układania kabli, rurociągów itp.
== Morze terytorialne RP ==
Morzem terytorialnym Rzeczypospolitej Polskiej jest obszar wód morskich o szerokości 12 mil morskich (22 224 m), liczonych od linii podstawowej tego morza (art. 5 ust. 1 ustawy o obszarach morskich RP i administracji morskiej)<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910320131 Dz.U. 1991 nr 32 poz. 131]</ref>. Stanowi ją linia najniższego stanu wody wzdłuż wybrzeża lub zewnętrzna granica morskich wód wewnętrznych. Do morza terytorialnego zalicza się także redy położone całkowicie lub częściowo poza tą granicą, jeśli odbywa się w tych redach załadunek, wyładunek i kotwiczenie statków. Ich granice zostały określone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 lutego 1995 r. w sprawie ustalenia granicy redy dla portów morskich w Świnoujściu i Szczecinie ([http://dokumenty.rcl.gov.pl/DU/rok/1995/wydanie/20/pozycja/101 Dz.U. 1995 Nr 20, poz. 101]).
Morze terytorialne stanowi część [[terytorium państwowe|terytorium]] Rzeczypospolitej Polskiej (art. 2 ust. 2 ustawy o obszarach morskich RP i administracji morskiej).
== Zobacz też ==
{{Portal|Żegluga}}
* [[Prawo morza]]
* [[Morskie wody wewnętrzne]]
* [[Morze otwarte (prawo)]]
* [[Szelf kontynentalny]]
* [[Obszar morski]]
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Prawo morza]]
| 