Zegar wieżowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m usunięcie powiadomienia o propozycji CzyWiesza (Wikiprojekt:Czy wiesz/ekspozycje/2015-10-15)
Masur (dyskusja | edycje)
Linia 1:
[[Plik:Tower clock movement.png|alt=Czarno-białathumb|Schemat rycinadziałania przedstawiającawspółczesnego fragmentzegara wieży zegarowejwieżowego zbliżonejzbliżonego wyglądem do londyńskiego Big Bena. Poprzez wycięcie na całej wysokości widocznego fragmentu wieży widać cztery piętra. Na najwyższym znajduje się dzwon przytwierdzony do kołowrotu. Poniżej umieszczone są tarcze zegarowe z czterech stron świata. Na kolejnym piętrze znajduje się sam mechanizm zegara. Jego obciążniki przez otwory w podłodze opuszczają się na niższą kondygnację. |thumb|Schemat działania współczesnego zegara wieżowego]]
'''Zegar wieżowy''' – rodzaj dużego [[Zegar|zegarazegar]]a umieszczonego w widocznym miejscu w przestrzeni publicznej w celu podawania czasu wszystkim osobom znajdującym się w jego zasięgu. Najczęściej zegary wieżowe wyposażone są w jedną lub więcej [[Tarcza zegarowa|tarcz]] umieszczonych z czterech stron specjalnej wieży zegarowej lub wysokiego budynku użyteczności publicznej (na przykład wieży [[Ratusz|ratuszowejratusz]]owej lub [[Wieża kościelna|kościelnej]]), ale zdarzają się również egzemplarze, w których za wskaźnik upływu czasu służą sygnały dźwiękowe (na przykład [[dzwon (instrument)|dzwony]] lub [[Carillon|kuranty]]) lub wizualne.
 
Mianem zegara wieżowego określa się także sam mechanizm zegara umieszczonego w przestrzeni publicznej, którego tarcza może, ale nie musi, być umieszczona na wieży lub wieżyczce{{Odn|Pierer|1863|s = 572}}. Najstarszy w Polsce zegar wieżowy znajduje się w zbiorach [[Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego]]{{Odn|Zajdler|1963|s = 168}}. W Gdańsku znajduje się poświęcone podobnym konstrukcjom [[Muzeum Zegarów Wieżowych]].
 
Pod względem metody działania zegary wieżowe mogą się znacznie różnić między sobą: w przestrzeni publicznej umieszcza się [[Zegar wodny|zegary wodne]], [[Zegar rtęciowy|rtęciowe]], [[Balans|balansowebalans]]owe, [[Zegar wahadłowy|wahadłowe]], elektryczne i [[Zegar elektroniczny|elektroniczne]].
 
{{commonscat|Turret clocks}}
== Zobacz też ==
* {{Siostrzane-linia |projekt=commons |linki=[[commons:Category:Turret clocks|zegary wieżowe]]}}
 
{{Przypisy}}
== Źródła ==
 
=== PrzypisyBibliografia ===
{{Przypisy-lista|l. kolumn = 2}}
 
=== Bibliografia ===
* {{Cytuj|tytuł = Universal-Lexikon der Gegenwart und Vergangenheit|data = 1863|redaktor = Heinrich August Pierer|rozdział = [http://www.zeno.org/Pierer-1857/A/Thurmuhr?hl=thurmuhr Thurmuhr]|opis = Band 17|miejsce = Altenburg|odn = tak|język = de}}
* {{Cytuj|autor = [[Ludwik Zajdler]]|tytuł = Zadania i organizacja służby czasu w Polsce|data = 1963|czasopismo = [[Urania (czasopismo)|Urania]]|wydanie = 6/1963|s = 162-170|wydawca = [[Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii]]|miejsce = Warszawa|odn = tak}}