Biblia Hebraica: Różnice pomiędzy wersjami

'''''Biblia Hebraica''''' – trzy wydania [[Tanach|Biblii hebrajskiej]] przygotowane przez Rudolfa Kittela. W skrótach najczęściej używanyoznaczano jestjako BHK (czasemlub BH; (ewentualnie używa się oznaczeń: BH1, BH2 i BH3 – odnosząodnoszących się do poszczególnych wydań). 

Mniej więcej od 1901 roku Rudolf Kittel (1853–1929), profesor badań nad tekstem Starego Testamentu z Lipska, rozwijał projekt [[Wydanie krytyczne|wydania krytycznego]] [[Tanach|Biblii hebrajskiej]]<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = BHK :: academic-bible.com|url = http://www.academic-bible.com/home/scholarly-editions/hebrew-bible/bhk/|opublikowany = www.academic-bible.com|data dostępu = 2015-10-20}}</ref>. Pierwsze wydanie ''Biblia Hebraica'' Kittela ukazało się w 1906 roku w wydawnictwie ''Verlagsbuchhandlung J. C. Hinrichs'' w Lipsku. Jako podstawa wydania został użyty tzw. ''textus receptus'' Biblii hebrajskiej pochodzący z wydania [[Tekst masorecki|tekstu masoreckiego]] opublikowanego przez Daniela Bomberga w Wenecji w latach 1524–1525 roku (uznawanytekst wtedyten był uznawany za najlepszy punkt odniesienia). Kittel wydał ten tekst pierwszego wydania ze znakami samogłoskowymi i akcentami, ale bez towarzyszącej tekstowi [[Tekst masorecki|masory]]. Nowością były przypisy zawierające możliwe poprawki tekstu hebrajskiego ([[aparat krytyczny]]) według różnych tłumaczeń starożytnych (przede wszystkim [[Septuaginta|Septuaginty]], poza tym [[Pięcioksiąg samarytański|Pięcioksięgu samarytańskiego]], [[Wulgata|Wulgaty]] czy [[Peszitta|Peszitty]]).

Wydanie drugie ukazało się w 1909 roku. Zawierało niewiele poprawek, podano w nim listę błędów wydania pierwszego. Drugie wydanie było dodrukowywane kilka razy.

Trzecie wydanie ukazywało się w zeszytach od 1929 do 1937 roku, a w jednym1937 kompletnymroku tomieoblikowano je w 1937jednym rokukompletnym tomie. Dokonano w nim kilku istotnych zmian<ref>S. Bazyliński, ''Guida alla ricerca biblica,'' Roma 2009, s. 17.</ref>. Pierwszy raz użyto tekstu z [[Kodeks Leningradzki|Kodeksu Leningradzkiego]] (wraz z ''Masora parva,'' opracowaną przez Paula Kahle). Gruntownie przepracowano aparat krytyczny (teraz podwójny, oznaczony odpowiednio greckimi i łacińskimi literami). Biblię wydano większym, łatwiejszym do czytania drukiem.

Z jednej strony odkrycieOdkrycie [[Rękopisy z Qumran|zwojów znad Morza Martwego]] czyniło koniecznym dokonanie poważnych rewizji. Chciano przedstawić przynajmniej najlepiej zachowane warianty tekstu Księgi Izajasza i Habakuka. Z technicznego punktu widzenia było to trudne w tamtych czasach. Z drugiej strony matryce użyte do 3 wydania BHK zostały zaginęły lub zostały zniszczone w trakcie II wojny światowej<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = BHK :: academic-bible.com|url = http://www.academic-bible.com/home/scholarly-editions/hebrew-bible/bhk/|opublikowany = www.academic-bible.com|data dostępu = 2015-10-20}}</ref>.

Kompromisowym rozwiązaniem użytym od 7 wydania (1951 rok) aż do połowy lat 70-tych., było przedstawienie wariantów tekstowych z Qumran jako trzeciątrzeciej sekcjęsekcji aparatu krytycznego, na marginesie, używającz użyciem innej czcionki.

Następcą BHK stała się ''[[Biblia Hebraica Stuttgartensia]]'' (BHS)''.'' Kolejnym projektem (ciągle w rozwoju) jest natomiast ''[[Biblia Hebraica Quinta]]'' (BHQ). Mimo wszystkopojawienia się nowych edycji BHK do dziś jest konsultowana w pracach naukowych nad tekstem biblijnym (ponieważ aparat krytyczny BHK porusza wiele cennych kwestii)<ref>S. Bazyliński, ''Guida alla ricerca biblica,'' Roma 2009, s. 16.</ref>.